Waternood brengt het slechtste boven

‘Mensen kunnen monsters zijn. Of je het nu op hun daden gooit of op hun ware aard, dat doet er niet toe. De gevolgen zijn hetzelfde.’

Met Dor schrijven Neal en Jarrod Shusterman wellicht de meest angstaanjagende toekomstroman van het moment. Niet alleen het spannende, actievolle verhaal vormt hierin een oorzaak. Belangrijker nog is de thematiek. Shusterman & Shusterman sluiten naadloos aan bij de problematiek die de huidige wereld kent en tellen slechts een paar maanden of jaren verder.  

Dor beschrijft het verhaal van Alyssa, haar ouders en broertje Garrett. Ze wonen in Amerika wanneer van de een op de andere dag de toevoer van het water naar hun leefomgeving wordt afgesloten. Naarmate de uren verstrekken, lijken de gevolgen van deze gebeurtenis steeds groter te worden. Hoewel er in de media nauwelijks gesproken wordt over deze ‘Tap-Toe’, lopen de problemen in de waterloze omgeving op. Mensen proberen te hamsteren wat er te halen valt en voor het eerst lijken de zorgen reëel: zonder water kun je niet. Alyssa, broertje Garrett en buurjongen Kelton proberen er alles aan te doen om te overleven en een oplossing te vinden. Dat wordt, hoe langer Tap-Toe duurt, moeilijker. Slechts één mogelijkheid lijkt voorhanden: vluchten.  

Dor is angstaanjagend actueel en zorgt daardoor voor ruim vierhonderd pagina’s kippenvel. Vader en zoon Shusterman haken perfect in op de op dit moment heersende wereldproblematiek. Ze beschrijven uiterst gedetailleerd wat de gevolgen kunnen zijn van de toenemende droogte in de wereld. Niet alleen hebben ze daarbij aandacht voor algehele praktische problematiek, zoals leger wordende winkels en wc-problemen. Meer nog lijkt de aandacht uit te gaan naar de veranderingen bij de mens:  

‘Pas nu valt me op hoe droog zijn lippen zijn. Niet gewoon schraal, maar verschrompeld en tot bloedens toe gebarsten. Ze zien er alle drie slecht uit. Hun huid is dun en ziekelijk grauw. Er zit opgedroogd speeksel in hun mondhoeken. En ze hebben een bijna hondsdolle blik in hun ogen.’

Naarmate de plot zich ontwikkelt, tonen mensen zich meer en meer als monsters en ontdek je als lezer weinig menselijkheid meer. Duidelijk wordt dat jaloezie, egoïsme en agressie vooroplopen wanneer het er echt op aan komt; iets wat misschien nog meer beangstigt dan alleen het gebrek aan water.  

Helaas gieten de Shustermans de sterke plot niet altijd in even passende verhaalstijl. Met enige regelmaat doet het verhaal traag aan. Dit wordt met name veroorzaakt door het feit dat het verhaal geregeld ‘achteraf’ verteld wordt:  

‘Het was niet de bedoeling het groepje achter te laten. Ik had het gewoon te druk met observeren, met het inschatten van de omgeving, en toen de stroom zich opsplitste, werd ik een andere richting in getrokken.’

Als lezer word je niet op het moment suprême meegenomen, maar dien je op spannende momenten achteraf te genieten of te huiveren van het gebeurde. Gelukkig kiezen de Shustermans er ook voor verschillende momenten met het verhaal mee te vertellen, waardoor de spanning toeneemt. Zeker de perspectieven van Alyssa en Kelton (de Shustermans wisselen geregeld van perspectief) zijn hierin succesvol.  

En juist die perspectiefwisselingen in Dor maken het verhaal sterk. De Shustermans voeren in de start de perspectieven van onder andere Alyssa en Kelton op, maar voegen daar in de loop van het verhaal het perspectief van twee andere jongeren aan toe, die Alyssa, Garrett en Kelton vergezellen hun vlucht. De vijf jongeren zijn allen zó verschillend en kijken zó anders tegen de situatie aan dat gesprekken onderling al vanaf de eerste woorden interessant zijn. Bovendien besteden vader en zoon Shusterman aandacht aan de veranderingen van de jongeren, zonder dit expliciet op te voeren. Hun veranderingen lijken simpelweg natuurlijk voort te vloeien uit de gebeurtenissen die ze meemaken. Klasse wanneer je dat als schrijver weet te creëren.  

Na vierhonderd pagina’s laat het verhaal je nog niet helemaal los. Is het die onzekere toekomst? Wellicht wel. De Shustermans slagen: Dor is een boek dat je behoorlijk beangstigt.