Spannende start vol te vroeg geopende boxen

Het eerste deel uit de trilogie van Teri Terry, Gewist, laat zich plaatsen in een steeds langer wordende lijst dystopische romans. Overbekend is inmiddels het concept waarbij een veelal jonge vrouw leeft in een wereld met technologie of regels die nét iets verder gaan dan de zaken in onze wereld. Niet zelden verzet die vrouw zich ertegen of is ze nét een beetje anders dan de rest. Denk aan Matched van Condie, Divergent van Roth of The Hunger Games van Collins. Deze verhalen bevatten alle vrouwen die zich verzetten tegen het huidige systeem. Terry vormt hierin geen uitzondering. Haar Kyla in Gewist zal vanaf de eerste bladzijde voor problemen zorgen.    

Het verhaal begint met Kyla. Ze is gewist en komt binnen bij een nieuwe familie. Ze krijgt vader David, moeder Sandra en zus – ook gewist – Amy. Kyla zal helemaal vanaf nul moeten opbouwen en alles opnieuw moeten leren. Van haar verleden weet ze, als het goed is, niks meer. Haar leven start vandaag.    

Echter, al snel blijkt het tegendeel waar. In dromen en via stemmen hoort Kyla andere verhalen en langzaam ontdekt ze dat ze wel degelijk herinneringen heeft. Wanneer ze op school contact krijgt met Ben, wordt haar positie riskanter. Ben is, net als Kyla, sceptisch tegenover het systeem en wanneer het duo geconfronteerd wordt met verdwijningen, ingrijpende acties van de Hoeders (bewakers) en steeds teruglopende Levo’s (een polsarmband die je gemoedstoestand aangeeft), stelt het vraagtekens bij de macht van nu.    

Zo beschreven lijkt het verhaal voldoende aanknopingspunten te bieden voor een spannend verhaal. Al na de eerste hoofdstukken wordt duidelijk dat Terry hierin grotendeels slaagt. Gewist zit vol mysterie en onverwachte wendingen, waardoor het voor menig lezer onvoorspelbaar wordt wat er precies gaat gebeuren. Vooral hoofdpersoon Kyla krijgt van verschillende kanten te horen dat ze haar neus vooral niet in onbekende zaken moet steken: ‘Stel geen vragen, hou je erbuiten.’ Haar nieuwsgierige karakter, in combinatie met haar vriendschap met Ben, zorgt ervoor dat ze juist op zoek gaat naar de oplossingen. Hierin neemt ze de lezer op het juiste moment mee.    

Terry speelt bovendien – net zoals vele andere schrijvers – met de verhouding tussen goed en kwaad. Door het verhaal heen laat ze personages geregeld wisselen van kant waardoor het voor Kyla, alsook voor de lezer, moeilijk wordt mensen te vertrouwen. Waar dit middel uiterst effectief werkt in spannende romans, werkt het ook binnen Terry’s verhaal. De oorzaak ligt in de toch wel unieke thematiek binnen Gewist: het leven van mensen wissen.    

Ten slotte speelt ook personage Ben een goede en interessante rol binnen de start van de trilogie. Zijn tegendraadse houding en zijn drang uit te zoeken wat er aan de hand is, maken het verhaal boeiend. Kyla heeft hem nodig buiten de gebaande paden te stappen: Ben blijkt keer op keer de aanjager van de spannende stukken in het boek.    

Helaas lijkt ook Terry te trappen in de grote valkuil der spannende boeken: te snel alles willen vertellen. Niet alleen doet ze dit in haar verhaalstijl (‘Jullie zien er wel erg ijverig uit,’ zegt ze, en ze trekt een wenkbrauw op alsof ze doorheeft dat er meer aan de hand is dan het tafereel dat ze voor zich ziet’), ook in haar plotopbouw geeft ze te snel te veel prijs. Dit resulteert in een thriller die zeker in de slotpassages een te hoog tempo heeft, waardoor diepgang in de thematiek of enige logische samenhang verdwijnt. Het verhaal krijgt bij vlagen een hak op tak-karakter.    

Bovendien legt Terry met enige regelmaat te veel nadruk op bepaalde zaken, waaronder bijvoorbeeld de meting van de Levo. Er gaat vrijwel geen hoofdstuk voorbij of de lezer weet hoe hoog Kyla scoort met haar Levo. Dit brengt onnodige herhaling met zich mee.    

Gewist kenmerkt zich door een spannend, maar vluchtig karakter. Binnen de ruim vierhonderd pagina’s laat Terry zoveel gebeuren dat het bijna zorgt voor een overload. Zouden er nog verhaallijnen over zijn voor deel twee?