Historische roman in beeldende schrijfstijl

Het is 1790 als Marie-Rose (Joséphine) met haar dochter Hortense en vriendin (ex-slavin) Euphémie vlucht uit Martinique. Ze denkt terug te keren naar het rustige Parijs, maar al bij aankomst wordt duidelijk dat Marie-Rose in roerige tijden terecht is gekomen, de Franse Revolutie is begonnen. Nadat ze onderdak vindt, begint een periode van angst en onzekerheid, voor haar en anderen met liefde voor het koningshuis. Lang ontsnapt ze aan de wreedheid, maar uiteindelijk belandt ze alsnog in de beruchte gevangenis. In de tussentijd zoekt Napoleon zijn plek in de nieuwe wereld en de vrouw die zonder het te weten zijn hart heeft veroverd. De roos van Napoleon is geschreven door Jacobine van den Hoek.

In deze historische roman staat de Franse Revolutie centraal, de periode waarin het koningshuis in Frankrijk omver wordt geworpen. Het is ook de tijd waarin Napoleon zich ontwikkelde tot de grote man die hij later zou gaan worden. Van den Hoek gebruikt een beeldende schrijfstijl om deze periode te beschrijven. Je voelt de woede bij de revolutionairen. Je voelt de angst en onzekerheid bij Marie-Rose en vrienden. En je ziet bijna levendig voor je hoe wreed deze periode is geweest.

Wel kent De roos van Napoleon een enorm lange aanloop naar de ontmoeting tussen Napoleon en Marie-Rose, zijn Joséphine. Van den Hoek neemt de tijd om eerst de aankomst in Parijs, vervolgens alle ontwikkelingen tot aan het gevangenisverblijf en dan de gehele gevangenisperiode te beschrijven. Dat is soms spannend, maar voelt vaker langdradig. Pas na driekwart van het boek komt er vaart in het verhaal, gebeurt er veel kort achter elkaar en ben je vrij plotseling aan het einde.

Van den Hoek startte met onderzoek naar dochter Hortense, de eerste koningin van Nederland. Ze viel echter als een blok voor de karakters van Napoleon en Joséphine, zo schrijft ze in haar nawoord. Die interesse is goed te begrijpen, want het zijn twee sterke en vooral verschillende karakters. Marie-Rose Joséphine is een warme vrouw die zorg heeft voor haar omgeving. Ze is als jong meisje uitgehuwelijkt om zo in de hogere klasse te komen, maar gedraagt zich niet uit de hoogte. Ze is eerder onzeker over de liefde. Marie-Rose snapt de verhoudingen binnen de aristocratie en past zich ook daarna relatief gemakkelijk aan de nieuwe werkelijkheid aan. Haar sterke overlevingsdrang helpt haar in elke situatie en haar doorzettingsvermogen is bewonderenswaardig.

Hoe anders is Napoleon, een onzekere man met veel gezichten en een neiging tot depressie ('Hoe kan ik manschappen motiveren, hoe kan ik ze laten vechten als ik het gevecht met mezelf niet eens aankan?'). Het is daarom maar goed dat in De roos van Napoleon vooral het perspectief van Marie-Rose aan bod komt. Van den Hoek heeft er slim aan gedaan om slechts in korte fragmenten het perspectief van Napoleon, in hij-vorm, aan te stippen. Je krijgt door zijn gedrag en gesprekken een inkijkje in de persoon Napoleon zonder dichtbij te komen.

De roos van Napoleon is geen warm verhaal over liefde. Je blijft eerder achter met de vraag of wat Napoleon en Joséphine vinden wel liefde te noemen is. Was het geen zakelijke overeenkomst, zoals meer relaties in die tijd? Wel is het een echte historische roman voor wie nieuwsgierig is naar een relatief onbekende periode uit de geschiedenis.