Mooie afsluiting van de Radch-trilogie

De genade van de Radch is het afsluitende deel van de Radch-trilogie waarvan de eerdere twee delen ook op Hebban besproken werden (Het recht van de Radch en Het zwaard van de Radch). De trilogie van Ann Leckie speelt in een verre toekomst, waarvan onduidelijk is of de mensen die er in voorkomen afstammen van ons Aardbewoners, of dat het een volledig andere cultuur is. Een aantal van hun gewoonten zijn door de schrijfster gebaseerd op de Romeinen en de Britse Raj, maar andere zijn helemaal eigen, zoals het ontbreken van specifieke geslachtsaanduidingen: iedereen wordt met ‘zij’ en ‘haar’ aangeduid, wat – zelfs in het derde boek – nog regelmatig voor een goede vervreemding, een ‘sense of wonder’ zorgt.

Het rijk van de Radch is een voormalig ‘evil empire’ dat tot een paar decennia voor dit boek alleen maar bezig was met het uitbreiden van zijn macht en omvang. In de eerdere delen bleek al dat die expansiezucht ook een van de pilaren van de Radchai economie was: elke nieuw veroverde wereld leverde genoeg grondstoffen en rijkdom op om de rest van het rijk overeind te houden. Nu de groei tot staan is gebracht onder dwang van de mysterieuze en angstaanjagende Presger aliens, beginnen er scheuren in de toch al gestratificeerde Radch-samenleving te verschijnen. Dat de heerser van de Radch – Anaander Mianaai – met zichzelf in oorlog is, maakt het alleen maar moeilijker, zelfs op het afgelegen Athoek ruimtestation. Daar probeert vlootkapitein Breq – die ooit een ruimteschip was, met vele lichamen tot haar beschikking – de broeiende onrust, de naderende burgeroorlog, een mysterie van duizenden jaren geleden én de aankomst van een boodschapper van de Presger in balans te houden. Dat dat niet altijd lukt, ligt natuurlijk voor de hand.

Dit boek haalt nooit de epische schaal en de enorme impact van het eerste deel, maar het is wel weer een stukje steviger dan deel twee. Waar Zwaard het verhaal kleiner maakte en zich verdiepte in de sociale en persoonlijke verhoudingen binnen het Radch-rijk, verbreedt Genade de scope weer. Het verhaal blijft (grotendeels) beperkt tot gebeurtenissen in het Athoek systeem, maar Breq komt wel weer in oude stijl in actie, met een paar geweldige, adembenemende scenes tot gevolg. Veel meer vertellen over het verloop van het verhaal, zorgt voor spoilers (zeker voor lezers die deel twee of zelfs – foei! – deel een nog niet gelezen hebben). De schrijfstijl is consistent goed, de personages – vooral Breq, Anaander en de Presger-gezant – zijn interessant, de wereldbouw is fantastisch en het verhaal is sterk.

Deel een neigde naar de vijf sterren, deel twee naar de drie, dit derde deel zit er midden tussen: een solide vier sterren voor deze waardige afsluiter van de trilogie. Daarmee is echter het Radch-universum nog lang niet uitgeput. Deze fascinerende cultuur verdient nog een aantal boeken meer (en die komen er ook).

De Amerikaanse schrijfster Ann Leckie, won niet alleen de Hugo Award voor beste roman, maar ook nog eens de Nebula Award, de Arthur C. Clarke Award, de Locus Award voor eerste roman en de BSFA Award voor Ancillary Justice, deel een van de Radch trilogie. Ancillary Sword en Ancillary Mercy wonnen beide de Locus Award voor beste roman en kregen verschillende nominaties. Inmiddels is er een losstaand boek, dat ook in het Radch universum speelt verschenen: Provenance.