Boerenbloed is meer dan een mooie platteland schets

Een aantal maanden geleden, op 1 april van dit jaar om precies te zijn, werd de melkquota voor boeren afgeschaft. De daaropvolgende schaalvergroting voltrekt zich voor de neus van het huis van journalist Kees Kooman in het Friese dorpje Ee. In Boerenbloed – Melkquota, megastallen en het verdwenen idyllische platteland schets hij een mooi beeld van de dilemma’s en problemen die de groei met zich mee brengt.

De rode draad wordt gevormd door verhalen van ‘buurboeren’, zoals Kooman het zelf noemt. In zes hoofdstukken worden verschillende agrariërs geportretteerd. Elke veehouder heeft zo zijn eigen visie op de modernisering in de melkveesector. Zo vertrok 'de gelukkige boer' Renze van der Ploeg met zijn gezin naar Canada na de uitbraak van de ziekte mond-en-klauwzeer. Getrokken door de gegarandeerde melkprijs leidt hij daar nu een gelukkig leven.

Verder zijn er portretten van de moderne boer Kor Eisenga, de ongeduldige boer Wijtze Terpstra, de biologische boer Simon den Hartogh, de tegendraadse boer Hessel Agema en de ambitieuze boer Hans Kroodsma. Het zijn ambitieuze, oprechte en soms emotionele verhalen die beeldend zijn geschreven. Kooman heeft actuele en historische (familie)foto’s bijgevoegd en dat zorgt voor een persoonlijke tint.

De portretten worden afgewisseld met de visies van hoogleraren en experts. Zij beantwoorden de volgende vraag: welke gevolgen heeft het afschaffen van de melkquota op 1 april 2015? De meesten vrezen de schaalvergroting en de toekomst van het milieu. Zo denkt hoogleraar Jan Douwe van der Ploeg dat de grote, moderne bedrijven die enorme investeringen hebben gedaan, in de problemen komen. Door de overproductie zal de melkprijs dalen. Dirk Strijker, een andere hoogleraar, waarschuwt voor de grote hoeveelheden fosfaat en stikstof die vrijkomen in de mest van de melkkoeien. Als de dieren meer gaan produceren, gaan ze namelijk ook meer eten en ontlasten. Eigenlijk alleen Albert Jan Maat, voorzitter van de LTO, verwacht geen problemen. De sector heeft volgens hem ‘geleerd van wat er is gebeurd bij de varkens en het pluimvee’.

Hoewel het verhaal af en toe technisch wordt, is het ook voor een leek goed te volgen en interessant. Kooman beschrijft de problemen duidelijk en vermijdt zoveel mogelijk jargon. Het boek geeft aan de hand van de geportretteerde boeren een mooie inkijk in de keuken van de melkvee-industrie en beschrijft de dilemma’s van het platteland.

Kooman schetst op een mooie en beeldende manier de veranderende melkveesector. Maar het boek is meer dan een schets. Na het lezen blijft het gevoel hangen dat de boeren zelf ook niet precies weten waar de melkvee-industrie naar toe gaat. De hoogleraren voorspellen problemen voor de sector. Wie Boerenbloed leest, ziet door de letters het platteland veranderen. Tegelijkertijd vraag je je af of het loslaten van de quota ook daadwerkelijk een verbetering voor de sector is. Twee verhaallijnen in één; een knappe prestatie.