Economische vraagstukken 'op z'n Harings' beantwoord

Het betoog van Thomas Pikkety over financiële ongelijkheid, De Griekse schuldencrisis en de crash van 2008. Drie voorbeelden waaruit blijkt dat economie de laatste jaren nadrukkelijk aanwezig is in politiek, media en het maatschappelijk debat. En, wij, als burgers worden geacht iets van de economie te begrijpen. Maar Bas Haring snapt er, naar eigen zeggen, ‘weinig van’. Daarom verdiept de filosoof in Waarom cola duurder is dan melk zich in de basisvraagstukken van de economie.

Het boek bestaat uit 29 ‘naïeve’ vragen als: Waarom is rente zo’n vijf procent? Waarom verdient een hoogleraar meer dan een tuinman? Moet economische groei? En wat gebeurt er als iedereen een miljoen krijgt? De vragen prikkelen, misschien wel omdat Haring zich dingen afvraagt die we als normaal zijn gaan zien. Want waarom is cola inderdaad duurder dan melk?

Het stellen van vragen en op zoek gaan naar de antwoorden, deed Haring eerder in zijn boek Plastic panda’s, over het opheffen van de natuur. Zijn debuut Kaas en de evolutietheorie kreeg zelfs de Gouden Uil voor jeugdliteratuur. Naast schrijver is Bas Haring bijzonder hoogleraar Publiek begrip van wetenschap. Voor dit boek volgde Haring colleges aan universiteiten, las hij boeken, keek hij documentaires en interviewde hij economen.

Voor leken is economie vaak een complex en lastig onderwerp. Maar Haring legt ingewikkelde onderwerpen als rente, economische groei en begrotingstekorten helder uit. Zijn uitleg zit vol humor en de vraagstukken worden persoonlijk en levendig door de verschillende facetten en de werking van de economie te betrekken op het dagelijks leven. Zo wordt het begrip ‘de vrije markt’ uitgelegd aan het verhandelen van producten op Marktplaats. En door de Nederlandse bevolking terug te brengen naar het formaat van een klas, laat de auteur zien hoe werk, inkomen en beroepen zijn verdeeld in onze samenleving.  

Zoals een goed filosoof betaamt weet Haring regelmatig de juiste prikkelende vragen te stellen. Daarnaast geeft de auteur een aantal interessante en grappige anekdotes.

‘Niet zo lang geleden was de economische groei onverwacht wat hoger dan gedacht. Mooi! Omdat er méér mensen ziek geworden waren en er meer was omgezet in de gezondheidszorg. Niet echt een verbetering.’

Hoewel de vragen tot lezen aanzetten, zijn sommige hoofdstukken voor lezers met basiskennis van de economie langdradig en misschien wel saai. Regelmatig is het antwoord op een vraag bekend en logischer dan je van tevoren zou denken. Want cola is natuurlijker duurder dan melk, door het bekende verhaal van vraag en aanbod. Voor lezers die economie nog als schoolvak hebben gehad, blijft het dan ook bij de grappige voorbeelden en anekdotes.   

Bas Haring zegt dat we weinig begrijpen van economie, terwijl economie over ons dagelijks leven gaat. Voor een deel van de Nederlandse bevolking zal die stelling zeker opgaan. Wie op een grappige en makkelijke manier meer te weten wil komen over de basisvraagstukken van de economie doet er goed aan om Waarom cola duurder is dan melk te lezen.