Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Wegdrijven in de kosmos

Martin Overheul 31 december 2020
De verteller, een man van middelbare leeftijd, trekt zich terug uit het drukke stadsleven en besluit in de bergen te gaan wonen, in een vervallen huis dat uitkijkt op een begroeide bergkloof. Het is avond en in de stilte rondom hem kan hij horen hoe een zwaluw een grote insect uit de lucht plukt en vermorzelt. ‘Ik ben hier gekomen om te verdwijnen, in dit verlaten, uitgestorven gehucht waar ik de enige bewoner ben.’ Hij heeft nog maar één ambitie, opgaan in het heelal en daarbij voor zo min mogelijk rimpelingen zorgen. Zijn contacten met de inwoners van het nabijgelegen dorp beperken zich tot het hoogstnodige, zoals boodschappen doen en af en toe wat benzine tanken. Verder leeft hij het leven van een kluizenaar, van een eenzaat die tegen de bomen en de dieren spreekt en ervan overtuigd is dat de zwaluwen hem antwoorden.

Die zelfgekozen afzondering heeft op zijn mooiste momenten veel weg van een hervonden Tuin van Eden, een oord waar harmonie heerst. Op de minder fraaie momenten blijkt dat er ook in deze idyllische omgeving sprake is van boosaardigheid en meedogenloosheid, de bomen- en plantenwereld heeft geen medelijden met elkaar. Maar die vijandigheid komt slechts in beperkte mate voor. Er is vooral rust die neigt naar eenzaamheid, precies wat hij zoekt. Dat zachte voortkabbelen van het leven, het opgaan in de duisternis, wordt verstoord door een lichtje dat elke avond zijn aandacht opeist. ‘Maar dan, wanneer de zon achter de bergen verdwijnt en het donker begint te worden, en deze hele plantenwereld onzichtbaar en zwart wordt als een grote nachtelijke spons, gaat aan de overkant, daar in de verte, elke nacht weer, altijd om dezelfde tijd, plotseling een lichtje aan.’

Dat lichtje blijkt zo’n intrigerende aantrekkingskracht te hebben, dat de verteller op onderzoek uitgaat en ontdekt dat het huis bewoond wordt door een jongetje dat daar helemaal alleen is. Er ontwikkelt zich, het ene moment moeizaam het andere bijna als vanzelf, een vreemd soort verwantschap tussen de verteller en de jongen, waar iets niet aan klopt. Ook dat is het onderwerp van een onderzoek en het resultaat van al dat speurwerk leidt tot een onthulling die verrast, zelfs al heeft de schrijver hier en daar genoeg elementen aangereikt die niet tot een andere uitkomst kunnen leiden. Wat eens te meer bewijst dat de juiste dosering van cruciaal belang is om de omzichtig opgebouwde verwondering in stand te houden.

“Het lichtje in de verte” is een roman over iemand die de wereld bewust de rug toekeert en kiest voor sociaal isolement, waarin alleen zijn niet gelijk is aan eenzaam zijn. Onderweg merkt hij evenwel dat hij niet helemaal afscheid kan nemen van de verbondenheid met een zielsgenoot, zelfs al heeft het er alle schijn van dat die zielsgenoot, het jongetje aan de andere kant van het dal, een hersenspinsel is, een ingebeelde gezel die staat voor alles wat de verteller niet is en niet heeft kunnen bereiken. Waar de verteller voortdurend enig onbehagen voelt en ontevreden lijkt te zijn over hoe zijn leven is verlopen – Moresco is uitgekookt genoeg om de lezer hier in het ongewisse te houden – kent zijn antagonist geen twijfel. De jongen heeft zijn leven uitstekend georganiseerd, is plichtsbewust, schept orde in de chaos en verliest nooit het overzicht.

Tegelijk gaat deze roman over de dood en hoe zinvol of zinloos al ons gewemel, gekronkel en geploeter is in het licht van de eeuwigheid. Of elk menselijk wezen, dat vanaf de conceptie het einde in zich meedraagt en zich daar op een bepaald punt in het leven pijnlijk bewust van is, kan leven met die gedachte voor ogen of een mistgordijn nodig heeft om dat bewustzijn mee af te schermen. Zo gesteld, lijkt dit een zwaarmoedige roman, maar niets is minder waar. Moresco houdt de taal elegant, soms bijna lichtvoetig (complimenten voor vertaalster Nini Wielink die deze lichtvoetigheid perfect aanvoelt) en omzeilt zo de peilloos diepe krater die de navel van een minder getalenteerde schrijver die zich aan eenzelfde onderwerp wijdt, kan zijn.

‘Soms denk ik dat er verder op de wereld geen levenden meer zijn. Maar ze zijn er wel. Want vanmiddag, toen het nog licht was en ik plotseling mijn ogen opensloeg, zag ik dat door het heldere blauw van de hemel, van de ene kant naar de andere, een volkomen rechte witte streep liep die steeds langer werd, het spoor van een vliegtuig, zo ver weg dat je in de weidse ruimte niet eens het geronk kon horen.’ Een prachtige metafoor voor het langzaam opgaan in de nevelen van het bestaan, wegdrijven in de kosmos. Precies zoals de verteller het wil.
1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Martin Overheul

Gesponsord

Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?

Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.

Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.

Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.

Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.

Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!

Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.

Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft

In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.

De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.

Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.

Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.

De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?

Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.

Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.

Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu

Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?

Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.

Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur