De moeizame verwerking van verdriet
Over het belang van een krachtige openingszin zijn meerdere boekenkasten volgeschreven. Het is een feit dat een eerste zin die er staat, zorgt dat de animo om verder te lezen toeneemt. In het verleden zijn er heel wat schitterende openingszinnen geschreven. Sommige ervan maken zelfs deel uit van het algemeen bewustzijn, al weet niet iedereen meer precies wie die zin eigenlijk heeft geschreven.
‘Jongens waren we - maar aardige jongens’ – de memorabele opening van Nescio’s Titaantjes.
Een goede opener zet de deur open naar de rest van het boek. En dat is exact wat Eva Meijer doet in de heruitgave van haar in 2011 verschenen debuut Het schuwste dier: ‘Mijn tante heeft zich aan het einde van een zaterdagmiddag opgehangen, tijdens het reclameblok tussen een kookprogramma en het journaal.’ De zin die daarop volgt, ‘Ze had de televisie niet uitgezet’, maakt het desolate beeld dat de openingszin oproept compleet.
Het schuwste dier is het relaas over de week die de naamloze verstelster – een jonge vrouw die in Engeland studeert – thuis doorbrengt met haar familie, in afwachting van de begrafenis van haar tante en de dagen die erop volgen. Het is een voor velen herkenbaar verhaal over de moeizame verwerking van verdriet. Het omgaan met een werkelijkheid die zich als een onverwachte vulkaanuitbarsting in iemands leven voordoet, de innerlijke strijd tussen onmacht en opstandigheid en over de vaststelling dat het lijkt alsof de tijd stilvalt, maar dat we ons toch gewoon voortbewegen richting nieuwe dagen:
‘Tijd is niet zo constant als mensen graag geloven – tijd lijkt te meten met klokken en horloges maar iedereen weet dat sommige minuten veel langer duren dan andere.’
Wanneer er een geliefde sterft, slaat dat een peilloos diepe krater in de fundering van een familie. Dat is hier niet anders. Er heerst grote twijfel over de beweegredenen van de zelfmoord. Irrationaliteit steekt de kop op, lichte jaloezie, teleurstelling en vooral onmacht. Er wordt veel gepraat, maar aanzienlijk minder geluisterd. Mensen omhelzen elkaar, spreken elkaar en zichzelf moed in. Meijer giet al die elementen met het nodige overleg in de daden van haar personages en de gesprekken die ze hebben. Het sterkst doet ze ze dit in de relatie tussen de vertelster en haar vader. Een man die nooit huilt, maar nu wel. Ze is niet in staat hem te troosten:
‘[dat zou] het feit dat hij huilde bevestigen. Het was beter het huilen te negeren, zoals hij ons huilen negeerde. Bovendien was hij te lang om te troosten, ik zou er niet bij gekund hebben. We waren nu ongeveer even groot maar de afstand was hetzelfde gebleven.’
Die afstandelijkheid – niet alleen tussen vader en dochter, maar ook in het algemeen – tekent zich naargelang het boek vordert steeds scherper af. De vertelster beseft wel dat de zelfmoord van haar tante ook voor haar een soort keerpunt is, maar ze lijkt die veranderingen vooral te ondergaan. De wereld overkomt haar en ze gaat daar ootmoedig in mee. Een lethargische houding die slechts wordt onderbroken door haar wandelingen met de hond; dan is er wél verbondenheid.
Door dat tekort aan empathie is het moeilijk om een band te krijgen met de personages in Het schuwste dier. Zowel in het algemeen als met de vertelster in het bijzonder. Er staat een emotionele muur tussen personages en lezer, en die blijft gedurende de volledige roman overeind. Nergens vindt er ook maar de minste vorm van toenadering plaats. Allicht is het de bedoeling van de auteur niet te vervallen in een sentimentaliteit die het verhaal mogelijk in de weg loopt. Maar het zorgt er tegelijk voor dat het identificeren niet lukt. En dat is een gemiste kans.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Martin Overheul
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
