Een lied van schijn en wezen
In 2016 zegt Vanessa Oostijen haar baan op bij Esquire omdat ze de tijd rijp acht haar hart te volgen zoals Elvis het ooit zong in het prachtige ‘Follow That Dream’: ‘When a dream is calling you / There's just one thing that you can do / Well, you gotta follow that dream wherever that dream may lead / You gotta follow that dream to find the love you need.’ Met haar romandebuut Tussenruimte heeft ze het tweeluik van haar droom bewaarheid. Het eerste, tekenen, doet ze al enige jaren voor Volkskrant Magazine en als illustratrice.
Het verhaal van Tussenruimte is niet meteen opzienbarend. Kunstzinnige Christina ontmoet kunstzinnige Tom op de tram (de wijze waarop ze elkaar ontmoeten is burlesk), ze voelen zich tot elkaar aangetrokken, gaan samenwonen en trouwen. Tot daar de voorspelbaarheid. Want het leven heeft op precies hetzelfde moment een professionele buitenkans voor beiden. De keerzijde is dat die zich op duizenden kilometers van elkaar situeren. Dit zorgt niet enkel voor een fysieke maar ook geestelijke afstand, de tussenruimte waarop de titel alludeert.
Christina, een succesvolle papierkunstenares, krijgt een unieke kans om zich nog beter in de schijnwerpers te plaatsen dankzij een opdracht voor het Franse modehuis Hermés in Parijs (hier komt het professionele verleden van de schrijfster om de hoek kijken):
‘Mijn levensvreugde haal ik uit het bestuderen van voorwerpen om mij heen, net zo lang tot ik een logische manier zie om ze te vouwen van papier.’
Daar spreekt een hang naar orde, overzicht en maakbaarheid uit, een verlangen naar controle. Tom is op zijn beurt een getalenteerde trompettist die dankzij zijn jeugdvriend Jaron, gevierd en residerend in Japan, de mogelijkheid krijgt mee te helpen in het creëren van een nieuw muziekstuk. Beiden besluiten hun droom te volgen (hier komt de schrijfster voor de tweede keer persoonlijk om de hoek kijken).
Dat is het begin van een roman die je op zijn minst destabiliserend kunt noemen. Om dat gevoel te bekomen, speelt Oostijen handig met het vertelperspectief. Ze laat Christina het eerste deel vertellen. Daarin volgen we haar in Parijs en zijn we deelgenoot van haar kennismaking met schrijver Martin Davids, die ooit een breed geprezen roman over Amelia Earhart schreef. Earhart verdween in 1937 spoorloos tijdens wat de langste vlucht ooit had moeten worden. Die keuze is geen toeval, haar verdwijning zorgde voor een gapende ruimte tussen aanwezigheid en afwezigheid. Dat element, de discrepantie tussen wezen en schijn, neemt naar gelang de roman vordert een steeds prominentere plaats in. Dat Oostijen als motto kiest voor een fragment uit het nummer ‘Cherry Lane’ van Ryan Adams, is veelbetekenend: ‘And I can never get close enough.’
Het spel tussen wat echt is en wat inbeelding, krijgt een bijkomende dimensie in het dromerige – een nachtmerrie is tenslotte ook een droom – derde deel (‘Witte schaduwen’) waarin feit en fictie rimpelloos in elkaar overgaan. Maar het scherpst komt het tot uiting in het laatste deel, ‘Entropie’, waarin de setting zich verplaatst naar Japan. Toms verblijf daar duurt veel langer dan voorzien. Door de afwezigheid van Jaron, vult hij zijn dagen met repeteren en denken, en geraakt steeds verder verstrikt in bevreemding, vervreemding en isolement. De verwijdering tussen Tom en Christine, maar ook tussen Tom en de illusoire Jaron, neemt bladzijde na bladzijde toe.
‘Er komt een punt waarop Chris zich gaat verzoenen met mijn afwezigheid, daar heb ik rekening mee gehouden? Ik ben er bang voor geweest omdat ik dit voorzag. Ik kan het haar niet kwalijk nemen. Chris is mooi en jong, en niemand kan zich zo laten betoveren als Chris zelf. Wie was ik om te denken dat ik daar een rol van betekenis in speelde?’
Tussenruimte is een intrigerend debuut van een beloftevolle schrijfster. Benieuwd welke nieuwe stappen ze zal zetten met haar tweede boek (waarover ze schrijver Martin laat opmerken dat het schrijven ervan veel moeilijker is dan het schrijven van een eerste boek).
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Martin Overheul
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
