Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Vertelstijl als illustratie van een verkrampte communicatie

Marvin O. 23 mei 2018

Twee Italiaanse families, een arme en een rijke, buren van elkaar, worden ten tijde van een fascistisch Italië onder Mussolini bekeken door de ogen van Anna, de jongste dochter van een van deze families. Haar familie is de rijke. Anna’s moeder stierf reeds toen Anna nog jong was en haar vader bleef achter met vier kinderen. Bij aanvang van het boek zijn we niet zo ver meer af van het uitbreken van WOI II. Anna is dan zestien en haar jeugdige en naïeve kijk op de dingen kleurt haar visie op de feiten.

Anna heeft nog twee broers en een zus, en ze zijn zich maar al te goed bewust van het fascisme dat in Italië onder Mussolini heerst. Ze groeien daarom niet zonder angst op. Als WO II uitbreekt beseffen ze ook heel goed dat Italië de zijde van Duitsland zal kiezen. Dat besef leidt tot dramatische keuzes die de familie ontwricht. Rond die periode raakt Anna bovendien ook zwanger van een jongen die ze echter niet beschouwt als trouwmateriaal. Ze huwt een oudere man die nog een vriend was van haar overleden vader en verhuist met hem naar een armtierig dorpje waar ook een Turk en enkele Joden terechtkomen. Deze worden onder de bevolking gemengd in de hoop dat zij aan de aandacht van de fascisten ontsnappen en dat leidt tot de nodige spanningen.

Natalia Ginzburg (1916-1991) schreef dit boek als fictie maar met een hele dosis autobiografische kennis als achtergrond. Ze was immers zelf de dochter van een joodse professor en de familie leefde tijdens het bewind van Mussolini als uitgestotenen. Haar man was bovendien een verzetsstrijder die in 1944 gemarteld en vermoord werd. Hoe bepaalde hoofdpersonages zich voelen in het boek, wist de schrijfster dus maar al te goed. Toch schrijft ze amper over gevoelens. De mening van de personages in Al onze gisterens doet er toe, hun emoties echter blijven daar sterk bij achterwege. Het boek werd vertaald door Henny Vlot. In een nawoord geeft literatuurcriticus Arjan Peters meer duiding bij het boek. Verder is ook een chronologie van het leven van de schrijfster opgenomen.

De bijzondere narratief maakt het boek heel erg zwaar op de hand. Ginzburg heeft de rechtstreekse dialoog vervangen door een onrechtstreekse. Bijvoorbeeld: “Emanuele zei dat […] Maar Ippolito zei dat […] Juffrouw Maria zei dat […] Emanuele lachte intussen bij zichzelf […] En Ippolito zei dat hij dat ook dacht.” Het maakt het voor de lezer heel erg lastig om in het boek te komen. Het is een kwestie van volharden. Deze wijze van vertellen geeft echter wel zeer goed uiting aan de verkrampte communicatie tussen de hoofdpersonen. Alhoewel ze veel praten, zeggen ze weinig tegen elkaar, en laten ze elkaar amper merken wat ze voelen of hoe ze over de dingen denken. Ze praten uitsluitend om stiltes te vermijden, maar het is hun handelen dat onrechtstreeks laat zien hoe ze in elkaar zitten.

Alhoewel deze nadruk op wat ze doen laat vermoeden dat het een boek is met een hoog tempo, is het tegendeel waar. Ook al zitten de personages weinig stil, toch is het een gezapig boek waarin weinig gebeurt. De handelingen van de personages zijn uiteindelijk maar van een banaal en bijkomstig belang. We worden deelgenoot gemaakt van de hardheid van het leven en de gruwelen van een oorlog, maar dat gebeurt allemaal heel onrechtstreeks. Hoe de verschillende personages de dingen die rondom hen plaatsvinden, uiteindelijk ervaren, dat is wat telt. Omdat Anna niet in hun hoofden kan kruipen, maar wel kan weergeven wat ze hen ziet doen, vertelt ze alleen daarover. Geen makkelijk boek, zelfs geen heel goed boek, maar de onrechtstreekse manier van verhalen waaruit het ongemak van de personages zo goed is af te leiden, is wel een knappe prestatie van de schrijfster.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marvin O.

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!