Vernieuwend, absurd, grappig, maar soms vermoeiend

Het is een doorsnee avond in het café van Daisy, "Het bier en nu" geheten. Zij staat achter de tapkast en vijf stamgasten zijn aanwezig, een fris schuimende pils voor hun neus. Middenin de vrolijkheid zwaait de deur open en daar staat hij: Carwash. Hij is hier al drie jaar niet meer geweest en heeft Daisy, die het café pas sinds vier maanden uitbaat, nog nooit gezien. De vonk slaat meteen over en na een passionele nacht besluit Daisy om alles achter te laten en met Carwash mee te gaan. Hij is met zijn bestelwagen op weg naar Bullet om er een lading jeans af te leveren. Tenminste, dat is wat Carwash beweert ...

Christophe Vekeman (1972) is met Carwash aan zijn zeventiende boek toe. Hij debuteerde in 1999 met Alle mussen zullen sterven en publiceerde sindsdien voornamelijk romans. Op zijn palmares prijken verder een biografie en enkele dichtbundels. Als performer is hij zowel op Vlaamse als Nederlandse podia een graag geziene gast. Vekeman zie je vaak gekleed als cowboy, inclusief de jeans, laarzen en Stetson. Het mag daarom niet verwonderen dat dit nieuwe boek zich in de westernsferen afspeelt.

Carwash verbindt een aantal invloeden met elkaar. Het café waar het verhaal aanvangt heeft wat van een lokale bruine kroeg en van een saloon. Namen als Daisy, Bullet en Turner doen meteen aan het Wilde Westen denken. Ondertussen bevinden zich onder de stamgasten ook gewoon Wim en Bert. Die mengelmoes van twee werelden wordt doorheen heel het boek doorgetrokken en werkt wonderwel. Ze zorgt voor een aparte en ludieke sfeer. Maar de auteur doet nog iets wat blijkbaar nooit eerder gedaan is: hij ontwierp een musical in boekvorm.

De setting en personages doen de lezer al snel denken aan de musical Grease, met Carwash als Danny (John Travolta) en Daisy als Sandy (Olivia Newton-John). Het acteerwerk is wat over the top en ook in dit boek converseren de personages vaak op een overdreven manier met elkaar, met dialogen die niet honderd procent bij hen lijken te passen. Vekeman lapt volop regels en conventies aan zijn laars en dat werkt. Om het geheel af te maken wordt het boek, zoals echte musicals, af en toe onderbroken en barsten de personages in dans en samenzang uit. Nog zoals filmmusicals heeft dit boek een titelsong, waarvan het refrein regelmatig terugkeert:

‘Rot toch op met je romans vol rare schijnproblemen
trauma’s en neuroses en mensen die alsmaar wenen
niets is er minder interessant dan je – burps – binnenwereld
hou toch op met ons met al die onzin te vervelen’

Het geheel is hilarisch omdat het vernieuwend is, en de liedjesteksten zijn vrij grappig. Vekeman wil het liefst van al dat zijn lezers tijdens het lezen in luid gezang uitbarsten, en de stijl is aanstekelijk genoeg om sommigen over de streep te trekken dit ook te doen. Toch had het aantal liedjes groter mogen zijn. De monologen waarin sommige personages zich weleens verliezen, duren namelijk soms erg lang. Ze palaveren uitgebreid, met redelijk wat herhaling in hetgeen ze zeggen, en ze praten vaak langs elkaar heen (wat weer tot herhaling leidt). Dat wordt vermoeiend en wat extra muzikale verluchting had hier wellicht een verzachtend effect gehad. Er zaten bovendien musicalkansen in boeiende nevenpersonages die nu helaas nooit aan zingen toekomen.

Om de plot moet men dit boek niet lezen. Die is vaag, absurd, soms gewoon afwezig, maar altijd van de pot gerukt. Dat Kafkaiaanse maakt deel uit van de humor, al werkt het ook verzwarend. Het is daarom geen roman om in een keer uit te lezen. Zoals een Vlaams streekbier pas tot zijn recht komt als het rustig en met mate wordt genuttigd, is ook Carwash een Vlaams streekproduct dat men beter in kleine hapjes degusteert. Alleen dan blijft het grappig en genietbaar.