Een unieke tijdcapsule
Shūgorō Yamamoto is het schrijversalias van Satomu Shimizu (1903-1967), een schrijver van voornamelijk korte verhalen. Hij heeft tijdens zijn leven minstens veertien verschillende schrijversnamen gebruikt waarvan Yamamoto er slechts één is, maar wel zijn bekendste en meestgebruikte. De persoon met deze naam heeft echt bestaan en was de eigenaar van het pandjeshuis waar Shimizu werkte en woonde, en die het schrijftalent van zijn leerjongen onderkende en stimuleerde. De blauwe schuit is een verzameling van verhalen die de auteur baseerde op een verblijf van zo’n vijftien maanden in het vissersdorpje Urayasu tussen juli 1928 en september 1929. Waarom Shimizu dit alias koos en hoe en waarom hij in Urayasu belandde, wordt door vertaler Jacques Westerhoven uitvoerig in een nawoord uitgelegd.
'Mede daarom is deze heerlijke verhalenbundel vol dorpsfiguren een unieke tijdcapsule die laat zien hoe het voormalige dorpje was.' – Recensent Marvin
Het boek is een mengvorm van meerdere genres. Men kan het allereerst beschouwen als een roman waarin het wedervaren van een aantal bewoners van Urayasu verteld wordt. Elk hoofdstuk spitst zich toe op één bewoner of familie en leest als een kort verhaal. Sommige bewoners komen meermaals terug, maar de meesten niet. De verhalen werden oorspronkelijk afzonderlijk gepubliceerd in feuilletonvorm in het maandblad Bungei Shunjū tussen januari 1960 en januari 1961. Het is dus eveneens een verhalenbundel. Een aantal verhalen worden in de ik-vorm gebracht en gaan over de lotgevallen van de schrijver zelf. Een laatste verhaal, waarin hij na dertig jaar terugkeert naar het dorp, sluit het geheel af.
Omdat de verhalen op waargebeurde feiten gebaseerd zijn, is het boek ook te beschouwen als een dorpskroniek. Zo vertelt Yamamoto waarom een man zijn kreupele vrouw op de rug naar het plaatselijke badhuis draagt om haar daar te wassen. Verder beschrijft hij heel ongedwongen hoe inwoners het stiekem aanleggen met elkaar, en schuwt humor en zelfspot niet, bijvoorbeeld wanneer hij beschrijft hoe hijzelf opgelicht wordt wanneer hij een blauwe schuit koopt, en hoe hij wordt uitgelachen als hij er niet in slaagt hiermee degelijk uit te varen. De auteur schreef daarnaast enkele romantische of ontroerende getuigenissen neer, zoals het relaas van kapitein Kōyama die jarenlang riviervaart deed en een platonische liefde onderhield met Aki, hij vanop zijn schip, zij vanop de kade.
'Een jaar of wat geleden, na de feestelijke presentatie van een nieuw boek, heeft Fusao Hayashi me eens getrakteerd op gefrituurde garnalenkoppen. […] Ik stak één zo’n kop in mijn mond, maar hoeveel calcium er ook in mocht zitten, ik kreeg het niet door mijn keel. Ik spuwde het vliegensvlug uit in een servetje en gooide dat onder de tafel. Hayashi had overtuigend bewezen dat mensen die dit als afval weggooiden groot gelijk hadden.'
Hoewel de verhalen bijna een eeuw geleden gesitueerd zijn, zijn ze opvallend speels en modern. De Japanse cultuur is er sterk in aanwezig en toch blijven veel van de beschrijvingen herkenbaar, met hier en daar zelfs flarden Westerse cultuur erin. Dat leidt soms tot conflicten, bijvoorbeeld zoals wanneer de schrijver de achtjarige Chō meeneemt naar de bioscoop, waar Simba. The King of the Beasts speelt, een Amerikaanse avonturenfilm uit 1928. Chō begrijpt het concept van film niet en vermaakt de andere bezoekers – én de lezers – enorm met de manier waarop hij met de beelden meeleeft en er commentaar op geeft.
Modern of niet voor zijn tijd, het neemt niet weg dat er toch nog redelijk wat begrippen in het boek staan die onbekend zijn. De vertaler heeft daarom de nodige asterisken in de tekst geplaatst die verwijzen naar een verklarende woordenlijst achteraan en die is nuttig en nodig, maar ook interessant. Vandaag is Urayasu geen dorp meer, maar een stad, onder meer bekend van Tokyo Disneyland en DisneySea. Mede daarom is deze heerlijke verhalenbundel vol dorpsfiguren een unieke tijdcapsule die laat zien hoe het voormalige dorpje was voor het westerse geld het onherroepelijk de moderne wereld introk.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
