De non-fictie boeit meer dan de fictie
Nicaragua, 25 november 1933. Enigszins onverwachts sterft de oude heer López. Hij laat een dochter Esperanza na en nog twee zoons die hij al jarenlang niet meer zag sinds ze na een ruzie het huis verlieten en besloten generaal S. te vervoegen in zijn strijd tegen de Amerikaanse bezetter. Als López sterft, hebben de broers die strijd al verlaten, maar naar huis zijn ze nooit teruggekeerd. Afgezien van zijn kinderen, laat de overledene ook nog een berg paperassen na die onderzocht moeten worden. Fuentes, vriend van de familie, weet een geschikte boekhouder voor dit werk: Fanual Alvarez. Deze plichtsgetrouwe maar onbeduidende grijze muis die geen vlieg kwaad doet, stemt tegen zijn zin in omdat hij dit aan Fuentes verplicht meent te zijn. Het is de start van veel problemen voor de man, want niet veel later staat hij kniehoog in vuil water in een donkere cel, opgepakt door de Nationale Garde. Waarom? Hij heeft geen flauw idee.
Bruggeling Berten Pil (1965) debuteert met De boekhouder van La Calzada. Hij schreef al meerdere artikelen voor diverse tijdschriften, handelend over economie, politiek en wetenschap. In het dagelijks leven werkt hij voor de Vluchtelingenkamer van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in Brussel. Heel serieuze bezigheden die niet meteen humor uitstralen, maar toch is Pils debuut niet gespeend van humor.
Het boek brengt de lezer wat bij over de geschiedenis van Nicaragua in de periode 1933-1934. Deze is niet fictief, en we volgen dan ook enkele reële personages, zoals hoofd van de Nationale Garde Somoza, generaal Sandino (in het boek altijd S. genoemd) en president Sacasa. De repressie door de Nationale Garde en de historie rond de bouw van het Panamakanaal die in het boek verwerkt zijn, zijn evenmin uit de lucht gegrepen. De meeste andere personages en hun belevenissen zijn wel fictief.
Pil hanteert een mooie en vlotte taal die perfect past bij het tijdsbeeld dat gecreëerd wordt. De zinnen met hun vele bijzinnen en minder gebruikelijke woorden of uitdrukkingen dragen een ouderwetsheid uit die het ernstige karakter van de boekhouder versterkt. Vele van de andere personages leiden een minder grijs leven, met vrijen en drinken als belangrijke steunpilaren, en dan wordt het geschrevene dankzij diezelfde schrijfstijl licht ironisch. Dat de personages minder hoogstaand zijn dan ze van zichzelf denken, komt hierdoor goed uit de verf.
Het verhaal is een vlucht, en wel die van de boekhouder. Steeds opnieuw moet hij op de loop voor corrupte gezagsdragers, of verstopt hij zich, hierbij geholpen door Fuentes en de kinderen López. Dat loopt niet bepaald van een leien dakje, wat het boek grappig maakt. De auteur onderneemt geen enkele poging om er een slapstick van te maken, maar omdat de boel steeds weer in het honderd loopt, wordt wel een vergelijkbaar effect gecreëerd. Het geheel is ludiek en aangenaam om te lezen.
Het interessante is dat de lezer door dit wat kolderieke verhaal veel opsteekt over het Nicaragua van deze periode. Hoe de politieke verhoudingen lagen wordt al spelenderwijs duidelijk gemaakt, en er zitten ook weetjes in het boek verstopt die weinig bekend zijn, zoals dat België ooit een kolonie stichtte in deze streek. Pil verstopt zijn kennis over het land in fictief amusement en brengt de lezer op die manier dingen bij over een natie waarover velen misschien niet zoveel weten. Dat is een mooie verdienste. De auteur voegde op het einde overigens nog een kaart van Nicaragua en een beknopte geschiedenis van het land toe. De informatie die men over Nicaragua te lezen krijgt, is het boeiende aan dit boek. Dat is ook wat achteraf blijft hangen. Het fictieve deel van het verhaal stelt niet zoveel voor. Het is ontspannend amusement dat nooit gaat tegenstaan maar waarvan de details na het lezen al snel beginnen te vervagen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
