Een solide, goedgeschreven plot

Dominique Biebau (1977) is ondertussen al lang geen beginnend auteur meer. Sinds hij in 2013, na gedurende zo’n tien jaar hier en daar een kortverhaal te hebben gepubliceerd, echt debuteerde als romanschrijver, levert hij met De Christiemoorden immers zijn zesde boek af. Zijn boeken zijn nooit erg dik, maar blijken altijd een waar feestje voor wie van subtiele humor houdt die bestaat uit korte woordgrapjes of rake oneliners. De vier spannende boeken uit dit rijtje van zes zitten bovendien vol tips en hints waarmee lezers die dat wensen zelf aan het puzzelen kunnen gaan. Zijn debuut heette heel toepasselijk Trage wegen. Toepasselijk, omdat de boeken die later kwamen, van dat “traag” een handelsmerk maakten. De verhalen bouwen zich bij aanvang traag op, en als lezer word je aangespoord om elk boek traag te consumeren, want niets van wat Biebau schrijft, gaat verloren. Als je een los eindje meent te hebben gevonden, is het waarschijnlijker dat je een hint hebt gemist. Wellicht mede daarom wist Biebau al prestigieuze prijzen als de Hercule Poirotprijs en de Gouden Strop in de wacht te slepen en haalde hij shortlists van onder andere de Hebban Thrillerprijs.

De Christiemoorden speelt zich opnieuw af in Mollendaal, het dorp op [citaat uit het boek:] breedtegraad 051.2 en nog wat noorderbreedte, en lengtegraad 004.9 en nog wat oosterlengte, dat fictief klinkt maar dat je wel gewoon in Google Maps kan invoeren en terugvinden. Vier jaar na de gebeurtenissen uit Het mollenfeest keert Isabelle naar Mollendaal terug om er na deze lange sabbatical haar functie bij de politie opnieuw op te nemen. Ondertussen begint Judith, de bibliothecaresse, op maandagen pakjes te ontvangen. Het zijn boeken die in het teruggeefluik worden gedropt maar die helemaal nooit in de bibliotheek werden uitgeleend. De boeken zijn van Agatha Christie en zijn vergezeld van een mysterieuze nota. Enige tijd later realiseert ze zich dat kort daarop altijd een misdaad plaatsvindt die met de boeken verband lijkt te houden.

Hoewel het boek zich weer in Mollendaal afspeelt, is het geen vervolg op Het mollenfeest. Op politievrouw Isabella na zijn alle personages nieuw, en over het eerste boek wordt met geen woord gerept, tenzij een kort zinnetje hier en daar dat niet bepalend is voor het verhaal. Wie Het mollenfeest niet las, mist niks, maar het is wel fijn voor de herkenning om het toch eerst gelezen te hebben. Het verhaal wordt rustig op gang getrapt. We staan aan het begin van een warme zomer en Mollendaal lijkt ingeslapen. Biebau gebruikt bij aanvang tumbleweed en een mondharmonica om de sfeer op te wekken van de doodse stadjes uit oude Amerikaanse westerns, en dat werkt heel goed. Dit is de eerste, maar lang niet de enige beeldende vergelijking in het boek. De auteur toont zich scherpzinnig en weet wel vaker met een eenvoudige zin een hele scène te plaatsen. Soms laten die fijne vondsten de lezers die van spitsvondige taal of een scherpe observatie houden, even glimlachen.

“
Een volledige laadbeurt [van Marleens elektrische auto] nam al gauw acht uur in beslag, een tijdsduur die haar buurman niet was ontgaan. ‘Je weet toch dat kindjes in Afrika daarvoor in de mijn werken?’ zei hij dan. Alsof zijn benzine uit Disneyland kwam.
”

De grote hoofdrol in het boek is weggelegd voor de reeds genoemde Judith, een wat tegenstrijdige vrouw die zich enerzijds profileert als een typische grijze bibliothecaresse die liever boeken ziet dan mensen, en anderzijds toch al een keer is opgepakt voor het roken van wiet. Samen met enkele dames van leesclub Met Thrillende Vingers, die zich de Moordwijven noemen, probeert ze de vele raadsels op te lossen die de misdadiger haar via verwijzingen naar Agatha Christie bezorgt. De twee sterkhouders van de leesclub zijn dames op leeftijd, en hun personages zijn op zichzelf al een ode aan Christie. Je ontkomt er niet aan om in de twee bemoeizieke vrouwen hedendaagse Miss Marples te zien. Een van hen, Sien, heeft zo haar mening over de boeken van Agatha Christie:

“
‘Nou, mocht je ooit vragen hebben,’ zei Sien, ‘dan weet je waar je moet zijn. Zolang het maar niet over de Tommy en Tuppence-boeken gaat. Die zijn achterlijk slecht.’
”

De raadsels die de lezer worden voorgeschoteld, zijn niet bijzonder ingewikkeld. Achteraf gezien dan, want vaak ontbreekt een cruciaal stukje informatie om het raadsel meteen te kunnen oplossen, waarna pas later die fameuze aha-erlebnis volgt. Een paar keer doorzag ik de hint toch nog voor de hoofdpersonages en dat deed me beseffen dat ik onbewust flink aan het meespeuren was. Het maakt het boek een klein beetje interactief voor wie daarvoor openstaat, en dat is een meerwaarde.

Driekwart van het boek bestaat uit een opeenvolging van gebeurtenissen – raadsels en misdaden voornamelijk – die je niet op het puntje van je stoel zetten. Wel wordt op die manier langzaam maar zeker de puzzel gelegd. Het laatste kwart neemt de spanning evenwel toe en dat loopt enigszins gelijk met de ernst van de misdaden. Het is vanaf dan nog moeilijk om het boek opzij te leggen. Wanneer je zover bent, wil je echt wel weten hoe de vork in de steel zit. En die clou is nog erg verrassend, hoewel de ondertussen geoefende speurder-lezer misschien al een aardig vermoeden begint te krijgen.

Twee en een half jaar na zijn vorige boek weet Biebau zodoende opnieuw een heel fijne leeservaring uit zijn pen te toveren. In tegenstelling tot bij het vorige boek, toen Uitgeverij Vrijdag het een literaire thriller noemde, staat er dit keer prominent misdaadroman bovenaan de cover. Het is een term die de lading van Biebaus boeken veel beter dekt. Hij schept meer passende verwachtingen bij de lezers en trekt ook het juiste doelpubliek aan. Sommigen zullen hierin een cosy crime zien, en dat is het ook. Agatha Christie wordt een van de pioniers van dit genre genoemd, dus hoeveel toepasselijker kan je het hebben? De auteur laat zich niet verleiden door het opbod van steeds gruwelijkere misdaden en dito beschrijvingen in thrillers, maar blijft zich richten op waar het echt om draait: een solide, goedgeschreven plot. Daarom 4,5 sterren, op Hebban afgerond naar boven.