Een somber verhaal, gebracht in een verfrissende stijl
De donkerste nacht is een momentopname. Een vader vertelt over een periode in zijn leven die een aantal jaren duurt, ongeveer vanaf het ogenblik dat zijn vrouw net is overleden aan kanker, tot wanneer zijn oudste zoon, Fus, een moord pleegt. Tussen beide gebeurtenissen zitten enkele jaren waarin Fus radicaler wordt in zijn denken. De vader is links georiënteerd terwijl Fus verrechtst. De vader weet niet hoe hij hiermee om moet gaan en doet bijgevolg niets. Wanneer zijn andere zoon in Parijs gaat studeren, praat hij zelfs niet meer met zijn oudste. Als Fus naar de gevangenis moet dringt de vraag zich op of hij verder blijft zwijgen, of toch toenadering zoekt.
Voor Laurent Petitmangin (1965) is De donkerste nacht zijn debuut, hoewel hij in stilte al diverse manuscripten schreef die niemand mocht lezen. Het boek sloeg meteen aan en won in Petitmangins thuisland Frankrijk al meerdere bekende prijzen. De Nederlandse vertaling is de eerste maar later volgen nog minstens een Engelse, een Duitse en een Italiaanse versie. Ondertussen werkt de auteur aan twee nieuwe manuscripten. In de avonduren, want overdag blijft hij werkzaam op het vliegveld Roissy-Charles de Gaulle, als hij tenminste het land niet rondreist om over zijn boek te praten. Dat doet hij, ironisch genoeg, met de trein.
Het verhaal speelt zich af in het noordoosten van Frankrijk, niet ver van de Luxemburgse grens. Een van de eigenaardigheden van de plaatselijke bewoners daar is dat ze “le” of “la” voor een voornaam plaatsen: le Fuz, le Jacky, la Lucienne ... Vertaalster Lola Bertels heeft die tic, zoals de vader uit het verhaal het zelf noemt, netjes overgenomen en “de” voor de voornamen geplaatst, wat de authenticiteit van het verhaal vergroot. Omdat dat ook gebruikelijk is in de spreektaal in Vlaanderen en een deel van de zuidelijke Nederlandse provincies, voelt het lezen van de vertaling heel vertrouwd aan voor deze lezers. De schrijver laat het lidwoord overigens ook heel vaak weg, zodat het niet te overdadig wordt voor wie dit niet gewend is.
Het verhaal is eenvoudig van taal en de zinnen zijn kort. Daarom laat het zich vlot lezen. Lastiger om te volgen is de chronologie. In deze relatief dunne novelle spelen de twijfels van de vader de hoofdrol en wordt heel veel niet gezegd. De auteur laat bewust gaten in het verhaal, maakt sprongen in de tijd en beschrijft gevolgen van gebeurtenissen die zelf niet verklaard worden. Meestal volgt die verklaring later, maar is de lezer zelf nog wel verantwoordelijk voor het samenstellen van de puzzel op basis van de brokjes informatie die de schrijver voert. Hij brengt zijn lezerspubliek hiermee weleens aan het twijfelen. Men gaat zich afvragen of men iets gemist heeft in een ondoordacht moment, en dat leidt tot terugbladeren en paragrafen herlezen. Vol vertrouwen doorlezen is de boodschap, want alles komt op zijn pootjes terecht. Ongetwijfeld zal niet elke lezer deze stijl en aanpak weten te appreciëren, maar het blijkt toch een bijzonder effect te sorteren: de inhoud van het manuscript dringt dieper door.
Somberte overheerst. Wat doe je als alleenstaande vader wanneer je geen verweer vindt tegen externe invloeden die een van je kinderen van je vervreemdt? Wat als je geen vlotte prater bent maar een binnenvetter die niet de juiste woorden vindt om dat kind weer naar je toe te trekken? We reizen heel het boek lang mee in het hoofd van zo’n vader en nemen kennis van zijn twijfels, zijn donkere gedachten en zijn meningen die, hoewel tegengesteld aan die van zijn zoon, soms even radicaal zijn. Maar de vader is goudeerlijk over zichzelf en het is boeiend om zijn gedachtegang te zien evolueren. Het einde is verwarrend en maakt het boek jammer genoeg niet beter. Afgezien daarvan is De donkerste nacht een geslaagd en verfrissend debuut.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
