Een originele scriptie over menselijke stuurloosheid
Andrea Marcolongo (1987) is gebeten door taal. Ze studeerde Grieks en werkte vervolgens als taaladviseur. In haar debuut, De geniale taal, dat vorig jaar in het Nederlands verscheen, beschrijft ze waarom we allemaal van Grieks moeten houden. In De heldenmaat gaat ze hierop verder. Met als basis merkwaardig genoeg een Franse vertaling in vier delen van de mythe van Jason en de Argonauten, verklaart ze waarom dit oude verhaal nog altijd heel actueel is. Als extraatje wordt ook How to abandon ship, een Engelstalig handboek van Phil Richards en John J. Banigan uit 1942, in deze verhandeling betrokken. De heldenmaat werd vanuit het Italiaans vertaald door Miriam Bunnik en Mara Schepers. In het boek staan enkele citaten waarvoor andere vertalers krediet gegeven wordt.
De tekst op de achterflap wekt de indruk dat dit een hervertelling van de beroemde Griekse mythe is, maar dat is niet zo. Wie op zoek is naar een recente hervertelling van het verhaal, is beter af met Klare lucht zwart van David Vann dat in 2017 vertaald werd. De heldenmaat is non-fictie waarin Marcolongo de mythe met chirurgische precisie dissecteert en de bouwstenen vervolgens gebruikt als kapstok om aan te tonen hoe onze moderne maatschappij nog steeds stoelt op eeuwenoude principes en nog steeds ten prooi valt aan exact dezelfde fouten en kortzichtig denken.
Alle hoofdstukken zijn ruim voorzien van citaten uit de beide werken. Ieder hoofdstuk vangt aan met een fragment uit How to abandon ship, waarna de auteur een stukje van de argonautenmythe vertelt. Ze beschrijft deze in haar eigen woorden, zoals twee mensen doen als de ene kort aan de andere uitlegt waarover een verhaal gaat. Maar voor je het goed en wel beseft, is ze overgeschakeld op feiten uit onze tijd. Het ene ogenblik lees je hoe Jason aanlegt bij een dorpje en de ziener Fineus ontmoet, en vervolgens zit je alweer middenin een lezing over hoe een zorgelijke moeder immature kinderen grootbrengt en hoe immatuur van het Latijnse maturus afstamt, dat dan weer klinkt als mare, dat op zijn beurt zowel ‘zee’ als ‘moeder’ kan betekenen. Met behulp van etymologie legt Marcolongo verbanden die indrukwekkend goed gevonden zijn, zonder dat de overgang van het ene naar het andere ook noodzakelijk correct hoeft te zijn. De schrijfster speculeert namelijk ook danig over etymologische evolutie. Ze weet er veel over, maar durft het ook aan om gaten zelf op te vullen met – het moet gezegd – originele vondsten.
Het volledige verhaal van de Argonauten wordt uiteindelijk door de schrijfster uit- en blootgelegd, en gelet op de toevoeging van How to abandon ship, mag wel duidelijk zijn dat varen op zee een heel belangrijk element vormt in dit boek. Ze vergelijkt stuurmanskunst met een mensenleven, zelfs met de samengang van de gehele mensheid. Ze levert stevige kritiek op de hedendaagse maatschappij waarin de moed die Jason aan de dag legde, helemaal verdwenen is. Ze hekelt onze passiviteit, ons gebrek aan durf, onze afhankelijkheid van YouTube en Twitter, en het overdreven belang dat we daaraan hechten. Kortom: onze stuurloosheid op zee. In dit interessante maar niet heel makkelijk te verteren boek, geeft ze de lezer daarom tegen het eind aan nog een duidelijke boodschap mee.
‘Drieduizend jaar na de tocht van de Argo leven we verzonken in een collectief uittrekselboek – we zijn inmiddels de vereenvoudigde, versimpelde, samengevatte versie van onszelf. Ons enige imperatief is niet durven, geen schepen verbranden, […]. We kijken nog steeds naar de sterren, maar we kunnen ons niet meer oriënteren […]. Het is fundamenteel om nooit te vergeten dat, zoals Alexander de Grote aanvoelde, de overwinning vaak begint bij een […] lucifer waarmee we onze angsten, onze aarzelingen, onze twijfels in brand moeten steken om alles eindelijk achter ons te kunnen laten. Inclusief de schepen die ons aan de kust geketend houden in plaats van ons ver weg te brengen.’
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
