Een topper van een trilogie

In 2003 bracht Margaret Atwood (1939) het boek Oryx and Crake uit. The year of the flood volgde zes jaar later en was het vervolg hierop. In 2013 volgde dan tenslotte MaddAddam. De boeken spelen zich af in de periode vlak na een pandemie in de nabije toekomst. Als gevolg van een foutgelopen experiment met een kunstmatig virus wordt de mens grotendeels uitgeroeid. Maar er zijn overlevers. In ieder boek wordt van één of twee overlevers het levensverhaal verteld, en zo krijgt de lezer steeds meer inzicht in hoe de maatschappij eruitzag en wat er gebeurd is. Atwood schreef eerst twee delen die afzonderlijk te lezen zijn, maar die wel indrukwekkend goed en vaak in elkaar grijpen, zodat het afgeraden is ze niet in volgorde te lezen. Het laatste deel brengt alle personages uit de beide boeken samen in een bijzonder aantrekkelijk eindspel.

Elk van deze boeken werd reeds eerder vertaald. Nu, in 2019, heeft uitgeverij Prometheus besloten ze alle drie samen in één volume te bundelen en deze trilogie aan zeer scherpe prijs op de markt te brengen. Met ongeveer 1275 bladzijden krijgt de lezer zo heel veel kwaliteit in handen voor relatief weinig geld. Het papier dat gebruikt is, is flinterdun, maar dat mag de pret niet drukken. Wie drie keer Atwood in topvorm wil binnenhalen, koopt absoluut geen kat in een zak.

De boeken werden niet opnieuw vertaald. We lezen dus de oorspronkelijke vertalingen van Tineke Davids (Oryx en Crake) en  Lidwien Biekmann (beide andere delen). Het is een beetje jammer dat de uitgeverij niet van de gelegenheid gebruikgemaakt heeft om de vertalingen op elkaar af te stemmen, want de Engelse begrippen werden niet altijd op dezelfde wijze vernederlandst. Volgens de uitgeverij is de bundeling van de trilogie overigens een unicum in de wereld. Hoewel dat met trots op de achterzijde staat vermeld, is het niet correct. In 2013 verscheen deze gebundelde trilogie al in het Engels, zij het wel uitsluitend als ebook. Maar dan nog ligt de primeur in handen van de Chinezen die de Chinese vertaling ervan in 2015 op papier uitbrachten in één volume.

Het is onbegonnen werk om deze volumineuze turf, die in feite drie unieke verhalen bevat, in één recensie te gieten. Daarom werd elk boekdeel afzonderlijk gerecenseerd. Klik op de links om de hebbanrecensies van Oryx en Crake, Het jaar van de vloed of MaddAddam te lezen.

Margaret Atwood won met elk van deze drie boeken diverse prijzen, en dat is niet onterecht. Ze schetst een bijzonder realistisch toekomstbeeld dat slechts een lichte overdrijving is van de maatschappij waarin we nu al leven. Het is dan ook niet moeilijk om te geloven wat zij schrijft. Dat is akelig, want het beeld dat zij ons voorschotelt, is verre van rooskleurig. Atwood is zeer geëngageerd bezig met milieu en vrouwenrechten, en het is vooral dat eerste onderwerp dat ze sterk uitgewerkt heeft in deze trilogie. Voor rechten van eender welke groep is geen plaats, maar ook dat is een zeer waarschijnlijk scenario als mensen vechten om hun voortbestaan.

De MaddAddam trilogie is wellicht een van de best uitgedachte toekomstvoorspellingen door fictieschrijvers. Helaas is het geen al te positieve, al focust Atwood zich toch vooral op optimistische mensen. Zij hebben het moeilijk, zijn genoodzaakt dingen te doen die niemand echt wil doen, maar blijven in ieder geval proberen een betere toekomst uit te bouwen. De Crakers in de boeken houden van verhalen en willen er steeds meer horen. Maar Atwood bewijst dat mensen net zo zijn. Als het verhaal maar boeiend genoeg is, raken we uiteindelijk allemaal begeesterd en willen we steeds meer horen. Rasvertelster Atwood weet hoe ze lezers aan zich moet kluisteren, en door in te zetten op hoop, maakt ze van deze trilogie een werk dat eenieder die bezorgd is om onze toekomst, moet gelezen hebben.