Kopietje van het debuut

Rikke Prytz woont met haar man en kinderen in een appartementencomplex vlak bij Oslo, samen met nog drie andere gezinnen. Ze leven er een aantal jaren rustig, tot de buurt geteisterd wordt door iemand die katten vermoordt en verminkt. Niet veel later wordt Rikkes bovenbuur Jørgen vermoord in zijn appartement gevonden. Gelet op het veiligheidssysteem bij de ingang is de dader vrijwel zeker een bewoner. Rikke is rond de tijd van de moord in Jørgens appartement geweest en heeft zo haar redenen om dat verborgen te houden.

De Noorse Helene Flood (1982) ambieerde oorspronkelijk geen carrière als auteur. Ze is psychologe, een discipline waarin ze ook een doctoraat behaalde, gespecialiseerd in geweld- en traumagerelateerde problematiek. Ze werkt als psychologe en doet onderzoek. Flood debuteerde bijzonder succesvol in 2019 met De therapeut, dat ondertussen al aan 27 landen werd verkocht en waarvan zelfs de filmrechten werden gekocht. Het langverwachte vervolg verscheen in 2021, met dit jaar een vertaling als De man van nummer 12 door Corry van Bree.

Recensent Guy Doms verzorgde de Hebbanrecensie van Floods debuut, en het loont de moeite die er nog even op na te lezen. Wat daarin gezegd wordt, is namelijk helemaal van toepassing op dit vervolg. Flood schreef een ander verhaal maar lijkt eenzelfde draaiboek te hebben gebruikt. Alles wordt verteld door hoofdpersonage Rikke Prytz, net geen veertig, gehuwd, twee kinderen. Toch zijn er twee verschillende vertelstijlen te onderscheiden, die in een ander lettertype zijn gedrukt. Er is een verhaallijn in het heden, verteld in de ik-persoon, en aan het eind van elk hoofdstuk staat telkens een stukje dat zich een aantal jaren voordien afspeelt. De stijl daarvan is meer beschrijvend. Je merkt duidelijk dat Rikke hier iemand anders aanspreekt of een relaas neerschrijft.

Het relaas is letterlijk dat, een afstandelijke beschrijving van de gebeurtenissen. De vele korte zinnen versterken dat gevoel. De rest van het boek behoort niet zo te zijn, en toch slaagt de auteur er niet in dat gedeelte dichter bij haar publiek te brengen. Emoties die personages ondergaan, leiden niet tot datzelfde gevoel bij de lezer omdat Flood geregeld zegt wat die emotie behoort te zijn, zonder dat dat wordt aangetoond met een adequate beschrijving of dito handelen. Dit is een boek waarin het show, don’t tell principe flink met de voeten getreden wordt.

Is dit een thriller? Niet echt. Er hangt een miniem vleugje psychologische spanning als een waas over het boek, dat verder gewoon een roman is waarvan je niet op het puntje van je stoel gaat zitten. Stijl en verhaalidee doen wat denken aan Het appartement van Tatiana de Rosnay dat wel netjes als literatuur wordt verkocht en stukken spannender is. De auteur probeert het geheel wat op te blazen met een niet ter zake doende nevenplot met katten die een onwaarschijnlijke ontknoping kent. Het hoofdverhaal is beter, al is het geen topper. Flood wil Rikke portretteren als amateurspeurder, maar komt hierbij niet verder dan het tegenwoordig in thrillers populaire “googelen tot de antwoorden vanzelf op het scherm verschijnen”. Het is niet onrealistisch dat iemand wel eens tot een acceptabele oplossing komt dankzij het internet, hoewel het weinig boeiend en al lang niet meer origineel is. Al te veel thrillers bedienen zich er tegenwoordig van.

In het Noors heet het boek Elskeren (De minnaar), een titel die voorlopig alleen in de Engelse vertaling is overgenomen. Alle andere edities verwijzen naar de overbuur van het nummer 12 die gek genoeg amper in het verhaal voorkomt. Als deze merkwaardige titelkeuze al iets aantoont, is het wel dat er weinig inspirerende elementen in de plot zitten en dat het zoeken is naar iets dat afwijkt van de middelmaat. Ondanks het internationale succes van Floods debuut werd de meerderheid van de Hebbanlezers niet van de sokken geblazen. De man van nummer 12 is meer van hetzelfde, niet slechter, maar ook niet beter.