Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Enigmatische dans van detective en filosofie

Marvin O. 04 september 2019

Midden jaren 1980 publiceerde Paul Auster (1947) drie novelles, detectiveverhalen, maar dan net een beetje anders. In elk verhaal speelt een privédetective – al dan niet tegen wil en dank in die positie gedwongen – een hoofdrol, maar de op te lossen zaak speelt uiteindelijk amper een rol. Ze wordt door Auster gebruikt om ieder hoofdpersonage naar de rand van de maatschappij te drijven en voeling met de realiteit te doen verliezen. De novelles werden daarna gebundeld tot De New York trilogie. New York is wat de verhalen bindt, maar dat is niet het enige. Echter, hoe meer verbanden hij blootlegt, hoe meer twijfel Auster zaait.    

Broze stad, waarvan ook een stripverhaal bestaat, vangt aan met een telefoontje naar de verkeerde persoon. Daniel Quinn is schrijver en wordt gebeld door Peter Stillman die op zoek is naar privédetective Paul Auster. Quinn besluit in de huid van Auster te kruipen en de zaak aan te nemen. Hij raakt er zo door geobsedeerd dat hij zijn eigen leven vergeet te leiden. Deze novelle is de langste van de drie. Hij vangt vrij klassiek aan en de lezer zal een typische, zich langzaam uitrollende detective verwachten die zich afspeelt kort na de Tweede Wereldoorlog. Maar eenmaal Quinn de pedalen verliest, wordt het verhaal steeds vreemder. Sommige passages doen erg aan Kafka denken, met gebeurtenissen die heel absurd en ‘onaards’ zijn maar door de hoofdpersonages als heel normaal worden ervaren. De Toren van Babel en het verhaal van Don Quichot worden steeds belangrijker in de gedachtewereld van Quinn. Naar het einde toe zakt het niveau van deze novelle wel erg. Het verhaal ebt weg zonder duidelijke ontknoping.    

De kortste novelle is Schimmen, waarin de namen van alle personages kleuren zijn. Zwart is als privédetective de opvolger van Bruin en krijgt de opdracht van Wit om Blauw te volgen. Maar de vraag is uiteindelijk wie wie volgt. Als de eerste novelle zwemen van Kafka laat zien, dat had dit verhaal door de man zelf geschreven kunnen zijn. De bijzondere familienamen versterken het excentrieke, maar ze maken identificatie met de personages ook knap lastig. Zoals in het eerste verhaal verliest de detective ook hier alle zin voor realiteit omdat hij zijn schaduwopdracht niet meer kan loslaten.

De gesloten kamer tenslotte lijkt nog het meest op een voeten-op-de-grond-boek. De titel is een duidelijke verwijzing naar de gesloten-kamermoord, een subgenre binnen de detective dat door Edgar Allan Poe bedacht is. Een schrijver heeft niet genoeg fantasie om zelf een eigen roman te bedenken, maar dat lost zich op als zijn jeugdvriend Fanshawe verdwijnt en diens vrouw hem vraagt om uit te zoeken wat er gebeurd is. Maar Fanshawe heeft dit gepland en manipuleert de schrijver zodat deze zijn leven overneemt. De schrijver publiceert Fanshawes boeken, trouwt met zijn vrouw, voedt zijn zoontje op. Vervolgens duikt hij in het verleden van zijn jeugdvriend en zo ontstaat een verhaal in een verhaal. Het is deze speurtocht die ook van dit hoofdpersonage iemand maakt die zichzelf in zijn obsessie verliest. Auster legt verbanden met de eerdere boeken en neemt hiervoor een loopje met de tijdschronologie. Zo komt Kafka opnieuw even om de hoek piepen.    

Auster heeft van alle hoofdpersonages twijfelaars gemaakt die zoeken naar zingeving in hun leven. Deze New York trilogie houdt daarom ergens het midden tussen detective en filosofisch boek. Elk boek begint in een vertrouwde omgeving maar ontspoort algauw en de lezer zal zich snel ontheemd gaan voelen. Het boek is een puzzel waarvan de oplossing voortdurend wijzigt, een escape room zonder uitweg. Door in het laatste verhaal wat geheimen prijs te geven en verbanden te leggen, schept Auster geen duidelijkheid, maar vergroot hij net het mysterie. De enigmatische relatie tussen de verhalen, en wie nu precies wie is, wordt alleen maar vager. Maar laat dat nu net de kracht van deze trilogie zijn.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marvin O.

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.