Goede ideeën verliezen het van slechte uitwerking

Tara en Devi zijn tweelingzussen met ieder een bijzonder talent dat ze verborgen houden voor de buitenwereld. Als Devi op een gegeven moment verdwijnt, besluit Tara zelf naar haar zus op zoek te gaan. Kort na de verdwijning van Devi ontmoet Tara de heetgebakerde privé-detective Tom Des Orleans. Niet veel later stelt Tara’s vader rechercheur Jeffrey Bijlaard aan om Devi te zoeken. Tara ontdekt al snel dat ook Tom en Jeffrey een bijzonder verborgen talent hebben. De drie gaan beseffen dat hun ontmoeting misschien geen toeval is en besluiten hun krachten te bundelen.  

De overlevers – de rode traan is het vierde boek dat Rik Raven uitbrengt sinds haar eersteling uit 2012. Tot voor 2012 schreef ze gedichten en korte verhalen die in diverse tijdschriften verschenen. Dat ze daar talent voor heeft, mocht niet zo lang geleden nog blijken uit het verhaal dat opgenomen werd in de bundel van EdgeZero uit 2016. Haar verhaal, Hart van steen, is een van de beste uit die bundel.  

Nederlandstalige fantasy- en sciencefiction heeft een probleem. Heel veel Nederlandstalig werk dat de laatste jaren verschenen is, is kwalitatief ondermaats. De organisatoren van de Harland Awards zorgden recent nog voor commotie door precies daarom geen winnaar te kiezen voor beste fantasyboek van afgelopen jaar. Er waren heus wel enkele uitschieters die een prijs hadden verdiend, maar de organisatoren hebben wel een punt. Wat in 2018 reeds aan Nederlandstalige fantasy verscheen, lijkt niet meteen te wijzen op een kentering. En helaas, ondanks enkele ronkende quotes van vooraflezers die op de achterkant van De rode traan werden verzameld, komt ook dit boek lang niet boven het maaiveld uit.  

Het idee van een bijzondere mensensoort, de overlevers, is best goed uitgedacht. Iedere overlever heeft een speciale eigenschap en wat Raven voor hen bedacht, is niet eens erg cliché. Zonder iets te verklappen, mag wel gezegd worden dat met name Devi een heel charmante eigenschap heeft. In feite hebben we hier te maken met een iets ingetogener variant op The Avengers of X-Men. Korte hoofdstukken en snelle scenewisselingen geven het boek een filmisch effect, en ook het goed gevonden stijltrucje om zinnen soms af te breken bij een komma en ze verder te zetten op de volgende lijn, doet dat.  

De verschillende personages krijgen om beurten een hoofdstuk toebedeeld maar wat hen precies overkomt, blijft lang onduidelijk. Ook de onderlinge verbanden tussen de personages, of hun beweegredenen, blijven te lang erg vaag. Het boek bevat uiteindelijk nogal wat gebeurtenissen die nergens toe leiden en die het voor de lezer alleen maar complex maken. Ze lijken in het boek te zijn gestopt omdat het kon, niet omdat ze nodig waren. Hetzelfde is ook waar voor de plotwendingen. Soms komen ze zomaar uit de lucht vallen en zijn ze onlogisch of ongeloofwaardig. Niet dat fantasy het meest geloofwaardige boekgenre is of hoeft te zijn, maar er zijn grenzen. De lezer moet op zijn minst geïnteresseerd blijven en De overlevers slaagt daar niet in.  

Wat het boek echter kraakt, is de enorm storende wijze waarop de personages omgaan met elkaar. Het boek bevat overdadig veel schuttingtaal, personages ruziën voortdurend, ze ontberen elke zelfbeheersing en zijn irritant oversekst. Veel meer dan primaire emoties schijnen ze niet te beheersen. Dit overheerst het boek zodanig dat de positieve elementen er volledig door worden overschaduwd. Raven staat niet alleen, want helaas publiceren meerdere Nederlandstalige schrijvers de laatste jaren fantasy met een scala aan personages die als holbewoners door het leven stampen. Rik Raven gaat helemaal de bocht uit wanneer ze de verkrachting van een negenjarig jongetje gedetailleerd uitwerkt. Die details waren niet nodig en zijn walgelijk. Een blaam ook voor de uitgever want op deze cover hoort een leeswaarschuwing. Het is immers niet denkbeeldig dat wie ooit zelf slachtoffer was, slecht op deze scène reageert. We zijn fan van de korte verhalen van Rik Raven maar niet van dit boek.