Prima afsluiter, maar geen verrassingen

Aan alles komt een eind, en zo ook aan de Draconis Memoria-serie. Na twee uitstekende delen sluit Anthony Ryan (1970) de trilogie af met Het keizerrijk van as, waarvan de lezer, gezien de kwaliteit van wat vooraf ging, niet anders verwacht dan naar een superspannend einde geleid te zullen worden zonder losse eindjes en zonder ongeloofwaardige heksentoeren om alles aan elkaar gelijmd te krijgen. Een vorige trilogie van Ryan, In de schaduw van de raaf, stelde in dat opzicht wat teleur want het laatste deel had enkele minder geslaagde kunstgrepen nodig om het verhaal af te kunnen sluiten.  

Het keizerrijk van as, opnieuw vertaald door Niels van Eekelen en Jet Matla, bevat net als het voorgaande deel geen inleiding. Opnieuw veronderstelt de auteur dat de lezer de verhaallijnen van de vorige boeken in het hoofd heeft zitten. De opmars van de Witte Draak dreigde, naarmate het tweede boek vorderde, steeds meer op een ramp uit te draaien voor de mensen die er, verdeeld in meerdere rivaliserende rijken, niet in slaagden zich te verenigen tegen deze allesvernietigende vijand. Aan het einde dook bovendien nog een verrassende nieuwe bondgenoot voor de draken op waarvan de identiteit niet onthuld werd. De schrijver hield het bij “een jonge vrouw die door de Witte Draak begroet werd als een geliefde”.  

De identiteit van deze vrouw wordt vrij snel in het derde boek onthuld. Ze krijgt geen aparte verhaallijn maar wordt geïntegreerd in die van Sirus, die het gezichtspunt van de draken vertegenwoordigt. Zijn rol is zelden belangrijk; hij is vooral nodig opdat de schrijver kan laten zien waar de Witte Draak mee bezig is. Maar net deze visie maakt zijn personage boeiend. Jammer genoeg wordt Sirus’ naam meermaals foutief vervangen door Clee, wat stoort en voor enige verwarring zorgt tijdens het lezen. De andere drie hoofdpersonages blijven trouw op post. Er worden afwisselend hoofdstukken toebedeeld aan Heilmoer, aan de net genoemde Clee en aan Lizanne, die blijven proberen om een offensief tegen de draken op gang te brengen.  

Clee en Lizanne zijn de interessantste hoofdpersonages. Dat was in de vorige boeken al zo. Het derde hoofdpersonage, Heilmoer, bleef in het eerste boek wat op de achtergrond, kreeg in boek twee een grotere maar nog steeds minder bepalende rol, en komt ook in dit laatste boek nooit echt uit de verf. Dit is nochtans een dankbaar personage want het geeft Ryan de mogelijkheid om een deel van de verhaallijn naar de zeeën te verplaatsen, wat de fantasywereld opentrekt. Maar Heilmoer blijft voornamelijk van hot naar her varen, onderweg af en toe een strijd uitvechtend met de blauwe draken die het water als habitat hebben. Ryan laat na er nog wat nieuws mee te doen.  

Het zal geen enkele lezer verbazen dat dit boek toewerkt naar een allesbepalende eindstrijd tussen mens en draak. Clee heeft nog een korte queeste af te werken, want hij sleept al enige tijd een drakenei met zich mee dat een bestemming nodig heeft, en samen met de tienduizend jaar oude Kriz wil hij nog op zoek naar bijzondere kristallen waarmee de oorlog misschien beslecht kan worden. Zodoende leert Clee de ware aard van de draken kennen, en ontdekt hij waarom witte en zwarte draken anders zijn dan de gekleurde. De queeste is het enige rustpunt van belang in het boek.  

De aanloop naar de eindstrijd tussen de mensen en de Witte Draak is erg uitgesponnen. Er zitten weinig verrassingen in en het had best wat sneller gekund allemaal. Minder tussengevechten bijvoorbeeld, aangezien ze toch alle sterk op elkaar gelijken, en minder trances met blauw drakenbloed. Het ontbreken van een volwaardig nevenavontuur dat losstaat van het strijdgewoel, zoals dat in beide voorgaande boeken wel aanwezig was, voelt aan als een gemis. De afwikkeling van het hele verhaal is nog steeds erg goed, maar die vonk die de eerste twee boeken zoveel beter dan “erg goed” maakten, ontbreekt dit keer.