Is dit een thriller of een parodie erop?

Felix Pink is 75 en Exitier. Exitiers zijn mensen die anderen passief helpen te sterven. Ze zitten bij het bed van de stervende en ruimen achteraf de sporen op, maar steken geen hand uit om de zieke te helpen doodgaan. Dit sterven, door middel van een tankje met dodelijk gas en een gezichtsmasker, moeten ze helemaal zelf organiseren. De Exitiers werken altijd per twee en als Felix’ partner er de brui aan geeft, gaat hij met de jonge Amanda samenwerken. Hun eerste opdracht loopt meteen fout: ze helpen de verkeerde te sterven. Er volgt een moordonderzoek, en terwijl Felix uit handen van de politie probeert te blijven, zoekt hij uit hoe dit is kunnen gebeuren.

Belinda Bauer (1962) is met Exit aan haar achtste vertaalde boek toe en het tweede al dat in 2021 verschijnt. Bauer is scenariste van opleiding en werkte als journaliste en scenarioschrijfster voor ze voltijds aan het schrijven ging. Ondertussen schrijft ze al meer dan tien jaar thrillers, en niet zonder succes. Voor de vertaling van Exit tekende Valérie Janssen.

'De klok deed alsof hij tikte.'

Exit neemt een kalme start, waarin we een inkijkje krijgen in het leven van een 75-jarige weduwnaar met een eentonig dagelijks levensritme dat alleen af en toe onderbroken wordt door een telefonische opdracht van Geoffrey, het hoofd van de Exitiers. Met veel zin voor detail leidt Bauer Felix en zijn werkzaamheden voor ons in. Ze schuwt daarbij enige subtiele humor niet die we vooral terugvinden in mooie visualisaties zoals de bovenstaande, of zoals deze:

'Een hommel vloog zwaar gonzend langs alsof hij in de verkeerde versnelling zat.'

In Exit zit ook na de start geen vaart. Het is geen razend spannende thriller die je nagelbijtend aan het lezen houdt, maar veeleer een zich in gezapig tempo ontwikkelend misdaadscenario waarin de waarheid draadje na draadje ontrafeld wordt. Felix is een typische Brit van de oude stempel die vindt dat alles een vaste plaats nodig heeft. Hetgeen hij bezit is netjes opgeruimd, hij houdt er vaste rituelen op na, en heeft principes en eergevoel. Als hij door een achtertuin vlucht voor de politie en daarbij een afsluiting beschadigt, keert hij de volgende dag terug om die eigenhandig te repareren. Dat maakt hem heel charmant, maar niet bepaald een gewiekste speurder.

Ook de andere personages in het boek lijken niet uitermate in de wieg gelegd voor hun rol. Calvin Bridge bijvoorbeeld is politieagent en vindt het 'de ondankbaarste baan die je kunt hebben'. Hij haat het papierwerk en de onregelmatige werktijden, en het nadenken dat bij het werk hoort kost hem te veel energie. Bovendien is zijn uniform vreselijk lastig te strijken. Balen! Een keer was hij aspirant-rechercheur bij een moordzaak om meteen daarna zijn overplaatsing te vragen, en nu wordt hij opnieuw tegen wil en dank aan een moordzaak geklonken. Zo hebben bijna alle personages wel iets kolderieks over zich heen hangen.

Toch heeft de moordzaak wel degelijk een goede fundering en bevat ze een aantal verrassende wendingen. Het is een misdaadroman, hoewel dat wat naar de achtergrond verdrongen wordt door de personages. Het verhaal is aangenaam om te lezen en Bauer weet soms mooie vergelijkingen te verzinnen. Ze schrijft aantrekkelijk, en of het boek bevalt, hangt er voornamelijk vanaf met welke verwachtingen een lezer eraan begint. De korte inhoud verraadt immers niet dat de personages en hun gedragingen voor een stuk karikaturaal zijn. Wie de literaire thriller verwacht die de cover belooft, is wellicht teleurgesteld. Wie een boek dat het eigen genre lichtjes parodieert wel kan smaken, en zich niet aan het vrijblijvende ervan stoort, kan zich dan weer verheugen op een luchtige portie ontspanning.