Sober en somber, maar erg aantrekkelijk verteld
Portugal wordt zwaar geteisterd door de economische crisis. Daniel is een van de slachtoffers. Hij raakt werkloos en slaagt er niet in een nieuwe baan te vinden. Het plan van zijn leven dat hij gemaakt heeft, valt daarop razendsnel in duigen. Zijn vrouw en kinderen verhuizen uit noodzaak naar een flat van haar ouders in een andere stad, en Daniel houdt hen onwetend over de omstandigheden waarin hij probeert te overleven. Zijn twee belangrijkste vrienden zijn Xavier, die al twaalf jaar zijn huis niet meer uit durft, en Almodôvar, die in de gevangenis is beland en niet toestaat dat Daniel hem bezoekt. Omdat het niet anders kan, praat Daniel met hem door op te schrijven hoe het hem en zijn omgeving vergaat.
De basis van het verhaal is een geluksschaal tussen 0 en 10. Het is Xavier die Daniel vraagt om zijn geluksscore te berekenen en de gebeurtenissen in Daniels leven bepalen vervolgens hoe die score stijgt of daalt. David Machado (1978) heeft zo voortreffelijk de soms schrijnende omstandigheden beschreven waarin de Portugezen door de crisis terecht zijn gekomen. Dat alle lagen van de bevolking zwaar getroffen werden, wordt al snel duidelijk.
Geluk op schaal sloeg niet alleen in Machado’s thuisland aan, maar vond ook zijn weg naar het buitenland. Het oorspronkelijke boek verscheen in 2013 toen de crisis in Portugal nog niet helemaal verteerd was. Twee jaar later ontving het de EU-Literatuurprijs en in 2017 werd het boek ook verfilmd. In een groot aantal EU-landen kwam ondertussen al een vertaling van dit boek op de markt. Maartje de Kort is verantwoordelijk voor de Nederlandse versie.
Hoofdpersonage Daniel praat heel de tijd tegen Almodôvar, en af en toe zegt een denkbeeldige Almodôvar ook wat terug. Daniels relaas trekt de lezer van bij het begin het verhaal in, en dat komt grotendeels doordat Daniel de feiten uit eerste hand vertelt en overal hoop uit put. Als Daniel het aan de stok krijgt met enkele jeugdige boefjes, ben je daar als lezer zelf bij. Je beleeft de trieste aanvaring en merkt vervolgens hoe Daniel er iets positiefs uithaalt. Als hij door omstandigheden genoodzaakt is in zijn wagen te overnachten, zit je mee in de auto, en stel je vast dat Daniel beter slaapt dan ooit.
Wat Daniel meemaakt, is weinig opbeurend, maar toch vindt hij regelmatig wel iets dat zijn geluksscore laat stijgen. Die wisselwerking tussen de feiten en de hoop die het hoofdpersonage eruit put, houdt het verhaal boeiend en leesbaar. Dat neemt echter niet weg dat het een somber boek is. Geen enkel personage zit echt goed in zijn vel, vrijwel allen zijn ze zoekende naar iets dat hun leven beter maakt.
Machado vertelt in dit boek vooral over heel eenvoudige dingen. Daniel is geen wereldverbeteraar of een man die het avontuur opzoekt. Hij leeft van dag tot dag en laat zijn geluksindex bepaald worden door alledaagse gebeurtenissen. Een gesprek met zijn dochter over haar nieuwe kapsel; even chatten met zijn zoon; zich ontfermen over Vasco, de zoon van Almodôvar; een onderbetaalde baan vinden die hem vier uur per dag bezighoudt – niets wat de doorsnee mens vreemd is. Een economische crisis in ons eigen land en een beetje pech, en ieder van ons kan morgen een Daniel zijn. De herkenbaarheid van het alledaagse maakt dit verhaal bijzonder aantrekkelijk. Machado houdt het bovendien sober, zonder dure woorden of ingewikkelde constructies.
Pas laat in het boek vormt zich een verhaallijn die verder gaat dan wat Daniel elk dag probeert om zichzelf weer uit de modder te werken, en precies deze verhaallijn blijft onafgewerkt. Met slechts enkele woorden meer had Machado dat open einde makkelijk kunnen sluiten. Meer dan een allerlaatste pennenstreek om dit onafgewerkte schilderij ook af te kunnen noemen, is het niet. Jammer dat de auteur dat niet nodig vond, maar het blijft hoe dan ook een bijzonder aantrekkelijke vertelling.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
