Aparte, nostalgische herbeleving van een jeugd
Koos Terpstra (1955) groeide op Texel op als kind van de jaren 50 en 60. Hij werd er ook geboren en daarom was hij een eilander, een status die je op geen enkele andere manier ooit kon bereiken. Terpstra verliet Texel lang geleden om zich in Amsterdam te vestigen, en daar heeft hij nooit spijt van gehad. Als hij terugkeerde naar familie of vrienden, was dat eilandgevoel er niet meer. Hij bleef Texel zien zoals het geweest was en zag niet wat het geworden was. Tot hij in 2016, tijdens een weekendje terug, plots dat gevoel weer terugvond. Ouder en wijzer geworden besloot hij zijn jeugdherinneringen neer te pennen voor ze onherroepelijk zouden zijn weggespoeld.
Het eiland is een boek vol nostalgie en herinneringen, flarden die in het brein van een kind en tiener zijn blijven zitten. Zoals iedere volwassene vroeg of laat ondervindt, is ons geheugen totaal onbetrouwbaar. Wat we nog weten van vroeger is selectief en gekleurd door wie we geworden zijn. Terpstra heeft daarom dingen verzonnen om de gaten op te vullen. Historisch correct is het boek derhalve niet. Het is zijn persoonlijke visie op Texel geworden, op zijn landschap, zijn bewoners en zijn mentaliteit.
Terpstra’s vertelwijze is wat chaotisch en de lay-out soms rommelig. Onderwerpen worden aangesneden zoals ze in het hoofd van de schrijver lijken te zijn opgekomen. Het al dan niet beginnen van een nieuwe paragraaf komt arbitrair bepaald over, en de stijl waarin de korte vraaggesprekjes met zijn moeder zijn vormgegeven, is ronduit lelijk. Het valt op, maar het is ook even snel weer vergeten want inhoudelijk weet Terpstra wel te boeien. Hij wisselt anekdoten af met algemene beschouwingen, met een stukje van een gedicht of liedje, met een foto, of met een opsomming van het een of het ander, zoals alle dingen die ze op Texel niet hadden. Wat opvalt: Terpstra herinnert zich het Texels landschap als mooi en overdadig, maar als hij over mensen praat, overheerst teleurstelling.
‘Ik voelde letterlijk de pijn uit mijn jeugd: mijn moeder die mij, vijf, zes, zeven, acht, negen et cetera jaar oud, die mij een rotjoch vond, mijn vader dus ook, in mijn buurt, de buren wisten dat ik een rotjoch was en vonden mij een rotjoch, de dokter, ik was een rotjoch, de melkboer, de winkeliers, ik was een rotjoch [...]’
Terpstra schrijft meermaals over de afwijzing door zijn moeder en andere inwoners. Het weinige dat hij schrijft over een reünie vijftig jaar later, is dat een oud-leraar zich hem niet herinnert. Van de komst van Sinterklaas naar de kleuterschool weet hij nog dat anderen een echt cadeautje kregen en hij slecht een pak zout voor zijn moeder. Van de foto door de schoolfotograaf waarop hij trots was, herinnert hij zich dat zijn moeder boos was omdat zijn schoenen er ongepoetst op staan. Hij noemt zichzelf ‘het eenzaamste jongetje mogelijk’. De mooie momenten zijn erdoor verdrongen en de boosheid over sommige dingen is erg zicht- en voelbaar.
In zeker opzicht is dit boek een vorm van zelftherapie voor Terpstra, waarin hij in confrontatie treedt met een onverwerkt verleden. Hoewel onderdrukt, zijn er toch ook heel wat mooie momenten in het boek te vinden. Melancholie, heimwee naar het vroegere Texel en weemoed naar wat voorbij is, zijn sterk aanwezig. Al is Terpstra tevreden met zijn beslissing om Texel te verlaten, hij kan niet verbergen dat het eiland altijd door zijn bloed zal stromen.
Het is een wat aparte, maar ook originele terugblik geworden. Niet de meest vrolijke, maar hij komt wel heel eerlijk over: men vergeet al snel dat dit een roman is met verzonnen stukken. Maar wellicht zullen het vooral die lezers zijn die al lang genoeg geleefd hebben om nostalgie te (her)kennen, die zich gegrepen voelen door het boek. Lekker spek, maar niet voor ieders bek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
