Een van de betere grappenbundels

Tex de Wit (1986), onder andere bekend als cabaretier en stand-upcomedian en als medewerker aan diverse satirische tv-programma’s, ontdekte zijn liefde voor stand-upcomedy meteen na zijn afstuderen als journalist. Van de stukjes die hij bedacht, werden er recent wat gebundeld in De Wits debuut als boekenschrijver, Ik heb een slimme droger. Het is een bont allegaartje geworden aan moppen en grappige anekdoten waarin niet zelden verrassend scherp en diepzinnig op de dingen wordt ingegaan.  

Het begint meteen bij het voorwoord. De kans is groot dat je al na het lezen van de allereerste zin aan het grinniken slaat. Ook het dankwoord aan het eind doet zijn naam eer aan en is grappig door zijn eenvoud. Daar tussenin staan feiten en weetjes uit De Wits eigen leven, observaties die helemaal niets met hemzelf te maken hebben, en ongetwijfeld ook een aantal – al dan niet deels – verzonnen dingen. Soms ligt het er vingerdik op wat fictief of overdreven is, een andere keer weet je het toch niet helemaal zeker. Maar in ieder geval doet de auteur er alles aan om zijn publiek altijd weer aan het lachen of tot nadenken te brengen.  

Natuurlijk is niet elk stukje even grappig – soms is een grap flauw of alleen maar absurd –, maar vergeleken met enkele andere bundels die de afgelopen paar jaar verschenen en waarin ongeveer hetzelfde wordt gedaan, haalt De Wit wel een hoog succesgehalte. De auteur schaakt ook in een ander leven en is FIDE-meester, een titel die de internationale schaakbond toekent zodra een schaker een FIDE-ranking van minstens 2300 behaald heeft. Dat vraagt de nodige intelligentie en het talent om vooruit te denken. Het zijn diezelfde eigenschappen die je ook in De Wits grappen en observaties terugvindt. Wij mensen gaan bepaalde maatschappelijke gedragingen logisch en correct vinden omdat we ermee opgegroeid zijn. We staan niet stil bij de onzin van sommige ervan, of we zien niet wat er voor een buitenstaander grappig of absurd aan is. De Wit is clever genoeg om te ontdekken wat vreemd is, en hij bezit het vermogen om dat op satirische wijze aan de kaak te stellen.  

‘Een paar jaar geleden heeft Ahold bol.com overgenomen. Ik vind dat ze die samenwerking wat verder mogen doorvoeren. Dat als je naar de Albert Heijn gaat en je pakt een appel, er meteen een medewerker aan komt rennen die zegt: ‘Mensen die een appel kochten, kochten ook een banaan.’’  

175 columns bevat de bundel maar liefst, verdeeld over 250 bladzijden. Dat lijkt veel, maar je racet er razendsnel doorheen. Dat de inhoud heel toegankelijk is, draagt hier veel toe bij. Maar dat vele stukjes heel kort zijn, soms slechts enkele woorden of zinnen, dat is wat dit boek letterlijk tot een pageturner maakt. Soms is driekwart van een bladzijde immers wit. Er zitten wel enkele langere stukjes in het boek, en luisteraars van het radioprogramma Spijkers met koppen herkennen ze misschien (daar werden ze al eerder op het publiek losgelaten), maar deze zijn toch in de minderheid. Niet zelden word je geconfronteerd met een vooroordeel en helemaal op het eind pas op het verkeerde been gezet.  

‘Mijn vriendin gebruikt vaak Engelse woorden.
Heel irritant.
Soms blijft het niet bij woorden, dan zijn het zelfs hele zinnen.
Zegt ze: ‘Yes, but I’m American!’
Maar toch.’  

Een bundel vol moppen en satirische stukjes, het is wat het is. De een houdt ervan, de ander heeft gezichtsuitdrukkingen, mimiek of een inleidend verhaal nodig voor een mop tot leven komt en grappig wordt. Wie ervan houdt, koopt met Ik heb een slimme droger in ieder geval geen kat in een zak. Het is een van de betere bundels van dit type die de laatste jaren is verschenen.