Een doorsnee verhaal

Jan Siebelink (1938) blijft ook op zijn tachtigste een bezige bij, en dat vinden ze bij de gelijknamige uitgeverij, waar hij onder contract zit, vast niet erg. Hem voorstellen is waarschijnlijk niet nodig. Alhoewel zijn debuut bijna vijfenveertig jaar geleden verscheen, brak hij in 2005 pas echt door met Knielen op een bed violen, zijn tweeëndertigste boek. Nu mag hij zich beroepen op een nieuw wapenfeit: hij is de oudste auteur die ooit werd gevraagd om het Boekenweekgeschenk te schrijven.

De Boekenweek vindt in 2019 in Nederland plaats van 23 maart tot en met 31 maart, en in Vlaanderen van 30 maart tot en met 7 april. Het thema is dit keer De moeder de vrouw. Het jaarlijkse Boekenweekessay, dat dit jaar door Murat Işik werd geschreven, gaat daar dieper op in. Jas van belofte doet dat niet en dat is niet ongewoon want ook tijdens de voorgaande edities was het thema vaak niet in het geschenk verwerkt. Het thema van dit jaar deed nogal wat stof opwaaien en diegenen die het stof de lucht inbliezen, zullen vast de wenkbrauwen fronsen nu, want Siebelink bevestigt het klassieke rollenpatroon. Zijn hoofdpersonage, Arthur Siebrandi, is mannelijk en van de vrouwen in diens leven wordt in dit verhaal alleen de dienende en ondergeschikte rol belicht.

Arthur is negenenzeventig als hij een beroerte krijgt. Een tel later bevindt hij zich in een ambulance en wordt in allerijl naar het ziekenhuis gevoerd. Hij beseft niet dat hij stervende is, haalt geruststelling uit het feit dat hij zich bewust is van de ziekenhuisopname, en herinneringen aan zijn leven overspoelen hem. Hij blikt voornamelijk terug op een leven als leraar Frans, op een affaire met een leerlinge, op zijn vriendschap met twee schrijvers, Edwin en Loet, en op zijn eigen worstelingen met een boek dat hij wil schrijven en waar hij bijna heel zijn volwassen leven aan werkt. Onderwerp van het boek is zijn vader, een religieuze fanaticus die er in zijn jeugd zomaar vandoor ging en alleen zijn jas achterliet. Kan Arthur tevreden terugblikken, of is toch niet alles volbracht in dit leven?

Siebelink groeide op in een streng godsdienstig gezin en die invloed is nooit ver weg. De schrijver tapte al vaker uit het vaatje van zijn eigen jeugd en ook dit keer ontkomt de lezer er niet aan. Al meteen bij aanvang heeft Arthur net de overname van een stuk uit de Openbaring van Johannes beëindigd als hij door zijn beroerte getroffen wordt, en ook in het verdere verhaal laten de drie belangrijkste personages zich wel eens verleiden tot een korte religieuze zinsnede. Arthur, Edwin en Loet geven zich bovendien ook graag over aan filosofische overdenkingen en dat maakt dit Boekenweekgeschenk niet tot het meest laagdrempelige dat al verscheen.

Inhoudelijk is het verhaal matig. Een getrouwde leraar valt voor een van zijn leerlingen en onder het mom van een conferentie onderneemt hij met haar een reisje naar Parijs. Het blijft bij een avontuurtje zonder gevolgen, want zowel de leerlinge als Arthurs vrouw tonen zich bijzonder vergevingsgezind. Arthur hoeft zich niet te verantwoorden en de leerlinge gaat zelfs bij Arthur en zijn vrouw inwonen. Beide vrouwen blijven Arthur aanbidden. Precies omwille van het thema van de Boekenweek dit jaar, is dat niet de meest diplomatische keuze.

De rest van zijn leven voert Arthur één lang gevecht om een boek te schrijven dat maar niet geschreven raakt terwijl hij tot aan zijn pensionering les blijft geven in een school die hem liever kwijt wil. Het levert een doorsnee novelle op, al maakt de prettige schrijfstijl van Siebelink, die niet geheel humorloos is, wel veel goed.