Tijdloze humor die charmant geschreven is
De boeken van Willem Elsschot (1882-1960) worden momenteel in een nieuwe uitgave op de markt gebracht, inclusief een nawoord en wat annotaties. Elk van deze uitgaven is voorzien van een nieuw omslagontwerp van de hand van Herman Houbrechts. Het nawoord is telkens van een andere hand. Voor het nawoord van Kaas zorgde Peter Vandermeersch.
In Kaas mag Elsschots alter ego Frans Laarmans opnieuw optreden. Hij speelde al een hoofdrol in Lijmen, dat tien jaar eerder verscheen. Laarmans is nog steeds kantoorklerk maar krijgt kort na de dood van zijn moeder de kans om kaashandelaar te worden. Mijnheer Van Schoonbeke, een man die hij toevallig ontmoette op de uitvaart van zijn moeder, regelt deze kans voor hem. Zonder dat hij er zelf veel aan te beslissen heeft, wordt hij importeur van de Edammer kazen van de Nederlandse firma Hornstra, en dit voor heel België en het Groothertogdom Luxemburg. Vrijwel meteen krijgt Laarmans het wat hoog in de bol. Hij heeft geen … ahum … kaas gegeten van deze stiel en iedere lezer weet daarom meteen dat Laarmans gedoemd is om te falen. Ook Laarmans’ familie weet dat maar niemand werkt hem tegen. Laarmans houdt zich meer bezig met de inrichting van zijn kantoor dan met het verkopen van kaas en dat moet wel op een fiasco uitdraaien.
Kaas laat zich in geen tijd uitlezen, en dat is kenmerkend voor alle boeken van Elsschot. Elsschot is nooit een veelschrijver geweest, noch wat betreft aantal boeken, noch wat betreft volume. Altijd opnieuw beperkte hij zijn woorden tot deze die nodig waren. In zijn teksten staan geen punten, komma’s, bijwoorden of bijvoeglijke naamwoorden te veel. Dat rechtuit zeggen waar het op staat of het kunnen situeren van een situatie met slechts een paar rake woorden, gecombineerd met personages waarvan we geloven dat we ze morgen zomaar op straat tegen kunnen komen, is precies wat Elsschots boeken zo charmant en populair maakt. Alhoewel sommige boeken van Elsschot ondertussen reeds ouder zijn dan zijn lezers en zijn schrijfstijl dus per definitie wel ouderwets moet zijn, werkt deze net verfrissend in een tijd waarin het gemiddelde boek minstens dubbel zo dik is als Kaas en waarin protagonisten veelal over een haast onmenselijke moed en uithoudingsvermogen lijken te beschikken. Elsschots personages zijn niet moedig en geen falen is hen vreemd. Daarbovenop is het idee van dit boek ook nog steeds heel fris. Er zijn maar weinig aanpassingen nodig om het verhaal te laten passen in een hedendaagse context. Kaas is niet zonder reden de meest vertaalde Vlaamse roman aller tijden geworden. Nog niet zo heel lang geleden (1999) werd het boek ook verfilmd.
Elsschot portretteert de hoofd- en bijfiguren naar zichzelf en vrienden of familieleden. Laarmans is een karikatuur van de schrijver, waarin hij zijn meest laffe kenmerken uitvergroot heeft. Die uitvergroting maakt van Kaas een heel grappig boek. Scène na scène ontvouwt zich en niets van wat Laarmans wil bewerkstelligen, lukt, maar toch blijft de man zichzelf een gewichtig zakenman vinden die omwille van zijn status niet ontbijt, maar dejeuneert. Esschot was zelf een reclameman van beroep en alhoewel hij succesvol was, vond hij de publiciteitswereld toch weerzinwekkend. Daar wilde hij over schrijven maar hij maakte er een kaashandel van omdat hij kaas nog weerzinwekkender vond. Laarmans vindt dit ook en dat net hij dan in de kaashandel terechtkomt, zorgt voor de nodige grappige momenten. De humor in het boek lijkt wel tijdloos te zijn want hij werkt nog steeds. Dat Laarmans uiteindelijk mislukt is niet de clou van dit boek. Het is de manier waarop dat gebeurt dat het boek zo aangenaam om te lezen maakt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
