Niet perfect, wel onderhoudend en vanuit een origineel oogpunt
Professor Laila Lalami (1968) is Marokkaanse van geboorte en groeide op in Rabat. Na haar middelbareschooltijd studeerde ze eerst Engelse taal en literatuur in Marokko, daarna in Groot-Brittannië en tenslotte in de Verenigde Staten, waar ze sinds 2007 Creative Writing doceert aan de Universiteit van Californië. Haar cv beslaat een indrukwekkende dertien pagina’s en is voor driekwart gevuld met informatie over haar academische carrière, en voor een kwart met een overzicht van haar literaire bezigheden. Bijna de helft van dat literaire deel bestaat uit een opsomming van prijzen die ze met schrijven won. In 2009 begon ze haar onderzoek voor The Moor's Account dat uiteindelijk in 2014 zou verschijnen en niet lang daarna finalist werd voor onder andere de Pulitzer Prize en de Man Booker Prize. Desondanks duurde het tot nu voor een uitgever van bij ons het oppikte en de vertaalrechten verwierf. Ondertussen ligt La Florida in de winkels, in een uitstekende vertaling van Lucie van Rooijen en Inger Limburg.
Het verhaal is gebaseerd op een waargebeurde expeditie. Conquistador Pánfilo de Narváez vertrekt in 1527 met zeshonderd man vanuit Spanje naar de Indiën om er in opdracht van de Spaanse koning een stuk van het land op te eisen en goud te vinden. Narváez wil eenzelfde faam verwerven als Hernán Cortés voor hem. Ze gaan aan land in wat nu Tampa, Florida is, maar al bij aanvang overkomt hen de ene rampspoed na de andere. Na een goed jaar blijven er van de hele expeditie nog slechts vier leden over. Een van hen is een Marokkaanse slaaf, door de anderen Estebanico genoemd. Zijn echte naam is Mustafa ibn Muhammad ibn Abdussalam al-Zamori. Hij is de protagonist die het volledige verhaal van deze reis vertelt, en hiervoor soms ook terugkeert in de tijd om het relaas aan te vullen met zijn eigen levensgeschiedenis.
Het eerste hoofdstuk is nog wat verwarrend. Het vangt aan als de expeditieleden zich al in Amerika bevinden, en het is nog niet helemaal duidelijk wat er gaande is. De namen van de Spaanse conquistadores lopen nog door elkaar, maar daar komt spoedig verandering in. Vanaf het hoofdstuk erna weet de schrijfster snel structuur in het verhaal te brengen en komen de belangrijkste personages op de voorgrond, de fictieve Mustafa niet in de laatste plaats. Alle feiten en personages zijn historisch correct, behalve Mustafa zelf. Bij de expeditie was echter wel degelijk een zwarte slaaf aanwezig, die door de Spanjaarden Estevanico werd genoemd en die een van de vier overlevenden werd. Zijn naam en geboorteplaats worden vermeld in de verslagen die ons door de andere overlevenden zijn nagelaten, maar Lalami gaf hem een achtergrond, idealen, een geweten en een stem als getuige, waarmee ze haar lezers vanuit een niet-alledaags oogpunt in geen tijd onderdompelt in een zestiende-eeuwse ontdekkingstocht.
Lalami maakt geen gebruik van aanhalingstekens om de dialogen van de beschrijvende tekst te scheiden. Deze techniek is niet nieuw maar wordt weinig gebruikt. Met reden, want dit leest niet altijd comfortabel. De dialogen blijven gelukkig beperkt en Mustafa vertelt onderhoudend. Hij kijkt als slaaf en buitenstaander anders tegen de gebeurtenissen aan, wat een originele visie oplevert. Dat de schrijfster hem overdadig portretteert als diegene die de anderen op het rechte pad wil houden, knauwt wel lichtjes aan zijn geloofwaardigheid als objectief waarnemer. Zijn wat afstandelijke vertelstijl houdt de lezer bij de essentie, maar strookt wellicht niet met een werkelijkheid waarin de vier overlevenden acht jaar lang streden tegen ziekten en honger.
Hedendaagse historici zijn er zich van bewust dat geschiedenis geschreven wordt door de overwinnaars. Als overlever is Mustafa een overwinnaar, maar als niet-Spanjaard verloor hij, want zijn aandeel werd volledig uit de geschiedenis weggeschreven. Lalami heeft die lacune mooi opgevuld. Ze houdt haar lezers tot bijna aan het eind aan het verhaal gekluisterd. Alleen het afsluitende deel wordt hier en daar nodeloos gerekt. Het zijn kleine imperfecties in een verder voortreffelijk boek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
