Een terechte winnaar van de EU-Literatuurprijs
Ellis Island is een piepklein eilandje voor de kust van New York in de Hudson rivier. Daar kwamen tussen 1892 en 1954 zo’n 12 miljoen mensen aan die de VS in wilden. Het was de eerste halte, waar ze werden gekeurd, gewikt en gewogen en vervolgens een verblijfsvergunning kregen of weer weg werden gestuurd.
Schrijfster Gaëlle Josse (1960) bezocht Ellis Island. Het is nu een museum waar men de geschiedenis van de immigratie kan bekijken. Ze werd getroffen door wat ze er zag en het inspireerde haar om er een boek over te schrijven. Ze bedacht John Mitchell, de laatste directeur van het immigratiecentrum. Het is 3 november 1954 en hij bevindt zich op negen dagen van zijn pensioen en is de enige die op dat ogenblik nog in het centrum verblijft. Hij maakt de inventaris op waarna het centrum definitief zal sluiten. Klaar met zijn taken besluit hij de resterende dagen te vullen met het schrijven van zijn memoires. Want hoe graag hij de functie ook uitoefende, er zijn toch een paar dingen gebeurd in die jaren waarover hij zich schuldig voelt.
Laatste dagen op Ellis Island is van begin tot eind verzonnen, maar de schrijfster baseerde zich voor het beschrijven van de omgeving en de immigratieprocedure wel op feiten. De personen die in het centrum werken en de gelukzoekers die er passeren, zijn allemaal fictief, op een drietal personen na, wiens gedragingen ze echter wel uit haar duim heeft gezogen. Het boek is een nostalgische, geromantiseerde terugblik op een tijd in de geschiedenis die nooit meer terugkomt. Nostalgische verhalen over vroeger hebben nogal eens de neiging wat droevig te zijn en zwaar op de maag te blijven liggen. Dat is hier helemaal niet zo. Het Amerika van weleer, waar iedereen naartoe wilde om er zijn dromen na te jagen en een hoopvolle toekomst op te bouwen, is heel sterk aanwezig in dit boek.
“Vijfenveertig jaar lang – ik heb de tijd gehad om ze te tellen – heb ik die mannen, vrouwen en kinderen voorbij zien komen, waardig en verdwaasd in hun netste kleren, bezweet, doodop en wezenloos voor zich uit starend, die een taal probeerden te begrijpen waarvan ze geen woord verstonden, met al hun dromen tussen hun bagage.”
Alhoewel Gaëlle Josse Française is en het centrum al gesloten was toen zij geboren werd, schrijft ze bij monde van John Mitchell over deze plaats en periode met een diepgang alsof ze er zelf middenin heeft gestaan. De tegenzin waarmee Mitchell met pensioen gaat, de hoop in de ogen van de uitgehongerde mensen, de wanhoop als ze geweigerd worden, de gang van zaken in het centrum, en natuurlijk de gebeurtenissen die Mitchell al jaren uit zijn slaap houden, alle zijn ze beschreven op diezelfde betrokken manier. Vrijwel van bij de eerste bladzijde vergeet de lezer dat dit fictie is. In een nawoord herinnert de schrijfster daar veiligheidshalve toch nog eens aan, alsof ze besefte dat de lezer dat na het lezen van dit boek even nodig kon hebben. Gelijk heeft ze! Met Laatste dagen op Ellis Island bewijst Gaëlle Josse dat niet alleen thrillers het label pageturner verdienen.
Een paar weetjes voor de geïnteresseerden: Het originele, Franstalige boek dateert van 2014. Gaëlle Josse won er de EU-Literatuurprijs mee maar dat is niet de enige prijs die het boek ondertussen al verdiende. Vertaalster Floor Borsboom is gespecialiseerd in het vertalen van Franse literatuur en is met dit boek allesbehalve aan haar proefstuk toe. Dat is te merken. Voor de vertaling van dit werk kon ze rekenen op steun van de Europese Commissie en het Nederlands Letterenfonds. Naar aanleiding van dit boek zette Gaëlle Josse de (Franstalige) website www.derniergardienellis.tumblr.com op, waarop men alle foto’s en muziekstukken kan terugvinden die haar inspireerden tijdens het schrijven van dit boek. De foto’s daarop geven het boek een extra dimensie.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
