Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Asimov achterna? Lang niet!

Marvin O. 12 juni 2019

Charlie en Miranda wonen boven elkaar in hetzelfde flatgebouw. Ze zijn goed bevriend, en er is kans op meer. Charlie is in ieder geval verliefd op de studente, maar is ook ruim tien jaar ouder. Dan komen de eerste androïden op de markt, dure prototypen nog maar, waarvan voorlopig slechts een klein aantal beschikbaar komt. Er zijn dertien populaire Eva’s, en twaalf minder gegeerde Adams. Charlie had na de dood van zijn moeder geld overgehouden aan de verkoop van haar woning en haalt hiermee een androïde in huis. Zijn gegeerde Eva was al uitverkocht, dus werd het een Adam. Om de toenadering tot Miranda te versoepelen, besluit hij dat Adam ook van haar is. Hij configureert de helft van Adams persoonlijkheidsinstellingen en laat Miranda de andere helft invullen. Samenleven met een androïde met een eigen wil wordt echter snel een uitdaging.

Ian McEwan (1948) is met Machines zoals ik niet aan zijn proefstuk toe. Sinds zijn debuut in 1975, dat meteen een schot in de roos was, publiceerde hij een twintigtal werken, meestal romans, maar hij schreef ook enkele jeugdboeken en toneelstukken. Zijn nieuwste heet een dystopische roman te zijn, wat in de lijn ligt van meerdere van zijn eerdere boeken waarin vaak een ingrijpende en weinig opbeurende gebeurtenis de kern van het verhaal uitmaakt. In dit geval spreekt McEwan zelf echter tegen dat het boek dystopisch zou zijn.

De schrijver heeft een aparte insteek gevonden. Het geheel speelt zich af in 1982, ten tijde van de regering Thatcher I, de Falklandoorlogen, de mijnwerkersstakingen. Tegelijk is de technologische vooruitgang er een die een tikkeltje vooroploopt op de onze. Er zijn computers, er is internet, de eerste androïden komen op de markt, er zijn elektrische wagens. En er is Alan Turing, de in 1954 overleden wiskundige, onder andere bekend van de turingtest voor computerintelligentie. In deze alternatieve wereld leeft hij nog. Die insteek maakt de maatschappij niet plots donkerder. McEwan beweert dan ook terecht dat zijn boek niet dystopisch is.

De plot vormt zich rond een interessant idee. De verhouding tussen mensen en androïden wordt uitgediept, en Miranda sleept nog wat bagage mee uit het verleden die voor een nevenverhaal zorgt. Maar McEwan slaagt er niet in eruit te halen wat er potentieel inzit. Hij onderbreekt het verhaal meermaals om de Britse (geo)politieke situatie van het ogenblik te verslaan. Die lijkt erg op wat wij in 1982 in de krant konden lezen. Deze onderbrekingen voegen niets aan het verhaal toe. Ze beïnvloeden de levens van de hoofdpersonages niet, en ook omgekeerd verstoren de hoofdpersonages die gebeurtenissen evenmin. De schrijver situeert het verhaal waarschijnlijk in 1982 omdat hij Alan Turing er per se in wilde hebben, maar dat kon evengoed zonder overbodige politieke verslaggeving. Jammer, want die bijzondere insteek rendeert nu niet.

De relatie tussen Charlie, Miranda en Adam evolueert tot een ongezonde driehoeksrelatie, inclusief jaloezie, achterdocht en geweld. Adam is immers een robot die tot gevoelens in staat is. Die complexe interactie had een uitgebreide hoofdplot moeten worden, maar dat gebeurt niet. McEwan schraapt slechts het oppervlak hiervan af en kiest er verder voor om geregeld nieuwe, korte nevenplots aan het verhaal toe te voegen, in plaats van één thema in de diepte te exploreren. Als het aankomt op relaties tussen mens en robot, spelen de boeken van Isaac Asimov nog steeds enkele categorieën hoger in deze competitie.

Het verhaal is erg vrijblijvend en meerdere gebeurtenissen – zoals wanneer Charlie en Adam kennismaken met Miranda’s vader – zijn eventjes leuk om te lezen maar hebben geen functie in het verhaal. De verwachting – hoe zal de relatie tussen Charlie, Miranda en Adam zich ontwikkelen? – creëert meer leeslust dan de uiteindelijk uitwerking. Ontdaan van alle ballast, is wat rest eerder mager. Goed genoeg als dit uit de pen van een beginnend schrijver was gevloeid, met de hakken over de sloot voldoende als McEwan dit schrijft.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marvin O.

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.