H.O.G.: Heeft Ons Gecharmeerd

William Louis DeAndrea (1952-1996) was een columnist en detectiveschrijver die voornamelijk schreef onder zijn eigen naam, maar ook een paar boeken publiceerde als Philip DeGrave. De twee belangrijkste reeksen van zijn hand zijn de Matt Cobb-reeks en de Niccolo Benedetti-reeks. Met het eerste boek van elk van beide series won DeAndrea een Edgar Award en verwierf hij bekendheid als misdaadauteur in de Engelstalige wereld. In ons taalgebied slaagde hij er echter niet in door te breken.  

In The HOG Murders introduceert DeAndrea de licht excentrieke professor Niccolo Benedetti. Benedetti onderzoekt – tussen andere bezigheden door – misdaden zoals de alom bekende Hercule Poirot dat doet, namelijk gebruikmakend van zijn grijze hersencellen. Hij is net als Poirot een wat klassiek ‘heertje’ en slaagt er steeds in anderen te laten opdraaien voor zijn uitgaven. Hij heeft ook een voorliefde voor schilderen, en hoe verder de zaak in zijn hoofd opgelost raakt, hoe vreemder zijn schilderijen worden. Bij momenten gedraagt hij zich toch ook wel wat als een hedendaagse profiler, waarmee de boeken een mooie link vormen tussen klassieke misdaadverhalen en hedendaagse politiethrillers.  

The HOG Murders speelt zich af in Sparta in de Amerikaanse staat New York. In dit kleine stadje gebeurt zelden wat, laat staan een moord, maar dit keer gebeuren er verscheidene moorden na elkaar. Ze zijn zo toevallig opgezet dat ze wel ongelukken lijken. Maar een dag of twee na elke moord krijgt journalist Buell Tatham een handgeschreven kattebelletje van de moordenaar waarin de moord opgeëist wordt. De moordenaar ondertekent met HOG, wat ‘varken’ betekent. Het wordt na enige tijd ook duidelijk dat alle slachtoffers, en zelfs de onderzoekers, op een of andere manier aan de benaming HOG kunnen gelinkt worden.  

De onderzoekers in kwestie zijn in eerste instantie natuurlijk inspecteurs van de politie, meer bepaald inspecteur Fleisher en sergeant Shaughnessy. Zij worden bijgestaan door Tatham die, alhoewel journalist, heel nauw met de politie mag samenwerken. Ronald Gentry raakt als privédetective ook toevallig bij de zaak betrokken en is een voormalig pupil van Benedetti. Allen zien ze echter heel snel door de bomen het bos niet meer en in ijltempo wordt Niccolo Benedetti uit Europa overgevlogen. Deze heeft – opnieuw net als Poirot – weinig last van bescheidenheid en is maar al te bereid de zaak te komen kraken.  

De manier waarop DeAndrea Benedetti in het verhaal forceert, is wat stuntelig en doet de andere hoofdpersonages incompetent lijken. Er waren betere manieren geweest om dat voor elkaar te krijgen. Het mysterie zelf zit verder wel goed in elkaar en blijft heel lang onoplosbaar voor de lezer. De schrijver bedient zich vlot van de klassieke technieken, zoals het achterhouden van informatie of de lezer op het verkeerde been zetten, zodat deze geboeid blijft meevolgen. DeAndrea toont met dit vroege werk van hem meteen dat hij een goed bedenker is van misdaadplots. Ook taaltechnisch is het boek aangenaam om lezen. Wel moet men er rekening mee houden dat dit boek al bijna veertig jaar oud is. De manier waarop mensen met elkaar praten is ongemerkt geëvolueerd, maar tijdens het lezen van dit boek gaat dat wél regelmatig opvallen. De veranderde positie van de vrouw valt zo mogelijk nog harder op. DeAndrea is niet goed in vrouwenrollen. Zelfs de psychologe in het verhaal komt op de lezer over als een vrouw die niets liever zou willen dan snel weer achter de kookpotten kruipen. De vrouwelijke personages van Agatha Christie komen effectief moderner uit de verf!

Sommige boeken van veertig jaar oud schijnen haast niet verouderd, maar The HOG Murders heeft daar dus wel wat last van. Maar die kritiek slaat enkel op de personages en hun interactie. Merkwaardig genoeg valt het amper op dat de wereld ondertussen op technologisch vlak een revolutie ondergaan heeft. En het misdaadverhaal staat nog steeds stevig overeind. Voor wie alle Agatha Christies reeds stukgelezen heeft en ook Engelstalig leest: probeer eens een DeAndrea.