Een unieke kijk op Australië

Irene en haar man Titch Bobs nemen samen met buurman Willie Bachhuber deel aan de Redex Trial, een race rond Australië. Dat is wat men onthoudt na het lezen van de korte inhoud zoals die achteraan het boek staat afgedrukt en die verder vrij vaag blijft. De tekst zal vooral liefhebbers van autoraces en roadtrips aantrekken. Jammer, want de beschrijving is nogal kort door de bocht en dekt de lading van het boek maar half. De race neemt minder dan de helft van het aantal bladzijden in beslag.

Dat ze met zijn drieën deelnemen aan de race, is waar. Maar er gaat nog een heel verhaal aan vooraf, namelijk dat van Irene en Titch die een autobedrijf willen beginnen, weg van Titch’ vader die, alhoewel reeds gepensioneerd, nog steeds de competitie met zijn zoon aangaat en hem in alles wil overtroeven. Hun zoektocht naar een geschikte plaats brengt hen naar Bacchus Marsh (de geboorteplaats van de schrijver) en ze worden buren van Willie Bachhuber. Willie is leraar maar nadat hij een leerling uit het raam hangt, wordt hij ontslagen. Hij verdient echter heel veel geld met een radiokwis die hij week na week wint. Niemand weet echter dat dit opgezet spel is en dat hij in werkelijkheid geen geld krijgt. Hij is dus blut en werkloos. De race draait voor Irene en Titch uit op een zoektocht naar wat ze willen met hun verdere leven en hun huwelijk. Willie ontdekt dan weer een geheim over zichzelf dat hij na de race met geen mogelijkheid van zich af kan schudden.

Het deel dat voorafgaat aan de race is best grappig. Het huwelijk van Irene en Titch, en ook hun verhuis en de perikelen met Titch’ vader, worden bekeken door de ogen van Irene, een kleine maar heel sterk in haar schoenen staande dame met een unieke kijk op de dingen. Buurman Willie bekijkt dezelfde feiten van aan de andere kant van het hek en voegt daar details van zijn eigen in duigen vallende leven aan toe. Dit eerste deel vol rake observaties neemt bijna de helft van het boek in beslag.

De race zelf is ook heel leuk om te lezen, ook al zal menig lezer wellicht wat teleurgesteld zijn, omdat – nogmaals – die korte inhoud andere verwachtingen schept. Je verwacht een heus raceverslag met dingen die mis of juist heel goed gaan, competitie tussen deelnemers, en meer van dat fraais, maar dat krijgen we amper te lezen. Het zijn vooral de strubbelingen tussen Irine, Titch en Willie die dit deel de moeite waard maken.

Wat daarna nog volgt, willen we niet verklappen, want dan is de hele verrassing weg. Verrassend mag het dan wel zijn, helaas valt de vaart die het boek tot dan kenmerkte, plots weg, en het boek gaat in een heel andere sfeer verder. In plaats van humoristisch en hoopvol zoals voorheen, blijkt het vervolg vrij donker en langdradig. Een kernachtiger afloop had het boek misschien wél tot op het eind uitstekend gehouden. Nu valt het terug naar ‘goed’, wat voor een dubbele Man Booker Prize winnaar toch wat minnetjes is.

Peter Carey (1943) is Australiër maar woont ondertussen in de VS. Voor Ver van huis, pas dit jaar verschenen en nu al vertaald door Hien Montijn, zich afspelend in 1954, kon Carey putten uit zijn jeugdherinneringen en dat levert unieke weetjes op over een land dat ons minder bekend is dan bijvoorbeeld Amerika. We worden overspoeld met boeken en films over de fifties in Amerika, maar welk snoepgoed de Australiërs hadden, met welke auto’s ze reden, hoe de relaties met de Aboriginals waren enz., dat is allemaal minder bekend. In dat opzicht is dit boek een uniek tijdsdocument. Dat het op het einde wat al te uitgesponnen is, valt te vergeven. Het scheelt een ster, maar het blijft een mooi geschreven verhaal met originele personages.