Een bundel vol grootse ideeën

Cixin Liu is een Chinees SF-talent. Volgens de Chinese wijze is zijn naam eigenlijk Liu Cixin maar op de vertaalde boeken wordt zijn voornaam doorgaans eerst geplaatst. Hij won de Chinese Galaxy Award ondertussen al negen keer (waaronder vijf maal voor evenveel verhalen uit het hier besproken boek) en won ook de Hugo Award. Hij is ingenieur en schrijft harde sciencefiction. Kleinschaligheid is zijn ding niet. In zijn verhalen spelen oorzaak en gevolg zich heel vaak op macrokosmische schaal af. Hij vernietigt met gemak hele planeten of zonnestelsels in zijn verhalen en laat de mensheid vaak in zijn totaliteit afzien in plaats van een enkele individu in het spotlicht te plaatsen. Zijn ideeën zijn grootschalig maar ook steeds origineel. ‘The Wandering Earth’ is een bundel van tien zulke verhalen die Cixin schreef tussen 1998 en 2006, dus voor hij zijn doorbraakroman ‘The Three-Body Problem’ uitbracht.

The Wandering Earth (5*)
Het titelverhaal is meteen het eerste van deze bundel. Wetenschappers hebben ontdekt dat de zon sneller dan verwacht haar einde zal bereiken. Nog hooguit 500 jaar scheidt ons van uitroeiing. De mens besluit van de aarde een ruimteschip te maken door enorme motoren te bouwen die eerst de rotatie van de planeet zullen stilleggen en vervolgens de aarde een koers zullen laten zetten naar Proxima Centauri. De mensheid moet hiervoor enorme opofferingen doen en onder de grond gaan leven, want bovengronds wordt de aarde volledig onleefbaar. Dan rijst de vraag of het wel waar is dat de zon op sterven staat.

Mountain (3,5*)
Op een goede dag zijn ze daar eindelijk: de buitenaardse wezens. Maar hun schip is zo gigantisch dat het een enorme aantrekkingskracht uitoefent op de planeet. Het water wordt opgezogen en de lucht in de atmosfeer zal binnen een week eveneens helemaal verdwenen zijn. Nog een week rest de mens bijgevolg van uitsterven. Maar Feng Fan heeft nog een levensdoel. Hij ziet die enorme waterberg ontstaan en besluit hem al zwemmende te gaan beklimmen.

Sun of China (5*)
Shui woont ergens in een arm dorpje op het Chinese platteland. Door armoede gedwongen, zit er voor hem niets anders op dan zijn ouders te verlaten om elders werk te zoeken. Elke job brengt hem een beetje hogerop, tot hij in Peking terechtkomt en daar glazenwasser wordt. Hij schopt het tot glazenwasser van de Sun of China, een splinternieuwe artificiële zon die op 40.000 kilometer hoogte hangt en bedoeld is om de dorre woestijn van China weer vruchtbaar te maken. Maar zelfs dan blijft Shui nog dromen van meer.

For the benefit of mankind (4,5*)
Smoothbore is een huurmoordenaar. Op een dag krijgt hij de opdracht drie straatarme mensen te vermoorden. Voor het eerst wil hij zijn opdracht niet uitvoeren zonder te begrijpen waarom drie onschuldige sukkelaars dood moeten. Hij ontdekt dat de 'Creators' zes aardes vruchtbaar maakten en er leven op lieten ontstaan. Op elke aarde is een mensenras ontstaan en wij zijn aarde 4. De 'Elder Brothers' zijn een mensenras dat geëvolueerd is op een van de andere aardes. Hun komst naar onze aarde en hun plan om deze te koloniseren, heeft alles met zijn opdracht te maken.

Curse 5.0 (3,5*)
Nadat het uitraakt met haar vriend, schrijft een jonge vrouw een computervirus. Het is dan 2009. Het virus is vrij onschuldig en toont slechts een flauwe boodschap op sommige computerschermen: "Go die, Sa Bi! ! ! ! ! ! ! ! !" Nadat het operating systeem waarvoor het bedoeld was, verouderd is, verdwijnt het virus. Maar ergens op internet dwaalt nog een kopie ervan rond die na tien jaar gevonden wordt. Deze kopie wordt Curse 1.0 gedoopt en de vinder voert een upgrade door en brengt hem opnieuw tot leven als Curse 2.0. Enkele decennia later gebeurt hetzelfde en zo ontstaat Curse 3.0. Maar omdat alles en iedereen ondertussen aan het internet vasthangt, is het virus een onzichtbare dreiging geworden die de mensheid uit zou kunnen roeien. Gelukkig is Sa Bi’s naam een parameter van het virus die andere mensen vrijwaart. Tot iemand ontdekt dat er nog oude code in het virus zit die wildcards ondersteunt. Hij besluit om de naam van het slachtoffer door een wildcard te vervangen en een nieuwe versie te verspreiden.

The micro-Era (4*)
Net zoals in het eerste verhaal, staat de zon op het punt helium uit te spuwen die haar massa met 5% zal verminderen en het leven op aarde zal uitroeien. Er worden schepen uitgestuurd op zoek naar een nieuwe bewoonbare planeet, maar zonder succes. De 'Forerunner' is de enige overlevende van zo’n schip en hij keert na enkele decennia terug. Omdat hij bijna met lichtsnelheid vloog, zijn op aarde 25.000 jaar voorbijgegaan in die tijd. Het is nu een dode bol. Toch wordt hij welkom geheten in zijn eigen taal.

Devourer (4*)
De 'Devourers' zijn een beschaving die door de ruimte reist in een gigantische ring. Deze plaatsen ze rond een planeet waarna ze deze volledig leegzuigen en vervolgens als de dorre pit van een vrucht uitspuwen. Voor hen zijn deze planeten slechts bronnen van bouwstenen die ze nodig hebben om hun volk te voeden en de ring uit te breiden. Het volgende doelwit is de aarde.

Taking care of Gods (3,5*)
De goden dalen neer op aarde. Het zijn dezelfden als de Creators uit ‘For the benefit of mankind’. Ze zijn een uitstervend ras en vragen of de mens hen wil opvangen en tijdens hun oude dag voor hen wil zorgen tot ze sterven. Maar dat legt druk op de mensen en zorgt voor spanningen tussen beide rassen.

With her eyes (3,5*)
Een man gaat op reis en neemt een paar ogen mee. Hiermee kan je anderen alles laten zien wat je zelf ook ziet. Hij neemt haar ogen mee en laat haar een zonsopgang zien. Maar wie is zij en waarom wil hij dat ze een zonsopgang ziet? Een foutgelopen missie om mensen naar het middelpunt van de aarde te brengen, ligt aan de basis van het antwoord.

Cannonball (4,5*)
Dit verhaal verklaart ‘With her eyes’. Shen Yuan bouwde een tunnel helemaal door de aarde heen. Maar er liepen een aantal dingen fout en het milieu gaat helemaal naar de vaantjes. Shen Huabei, die aan terminale leukemie lijdt, is de vader van Yuan, en hij wordt in slaap gebracht als zijn zoon nog maar acht is. Hij zal gewekt worden als men zijn leukemie kan genezen. Als hij wakker wordt gemaakt, is zijn zoon reeds overleden. Huabei ontdekt dat de mensen boos zijn op hem, maar zelf weet hij niet waarom. Hij ontdekt wat zijn zoon gedaan heeft en wordt verteld dat hij als vader verantwoordelijk gesteld wordt voor de fouten van de zoon. Hij wordt in de tunnel geworpen die zijn zoon hielp bouwen.

Elk van de tien verhalen haalt minstens een bovengemiddelde kwaliteit. De ideeën van Cixin zijn altijd grootschalig en erg technisch. Dat brengt met zich mee dat Cixin veel tijd spendeert aan het uitleggen van de dingen, iets wat liefhebbers van harde SF niet erg zullen vinden, maar anderen misschien toch wat zal storen. Zijn personages en achtergronden zijn in de meeste gevallen niet heel diep uitgewerkt en het zijn precies die ideeën die daar voor moeten compenseren, maar dat dan ook doen. Elk van deze korte verhalen is bijna vijftig bladzijden lang en zou makkelijk verder kunnen worden ontwikkeld tot een novelle, moest Cixin spenderen in het uitwerken van de rest eromheen, want er zit steeds meer dan voldoende verhaal in elk van zijn ideeën om ze nog verder te laten groeien. Cixin heeft enkele SF-romans op zijn naam staan maar meestal kiest hij ervoor om zijn bedenksels als kort verhaal te publiceren. Hij scoort er internationaal succes mee in ieder geval, en het titelverhaal van dit boek zal zelfs worden verfilmd in 2019. Een zeer lezenswaard boek.