Origineel en diepgaand, jammer van de snelle ontknoping

Precies op de dag van Laura’s vierde verjaardag pleegt haar moeder zelfmoord. Ze heeft nooit geweten waarom en was daar ook niet mee bezig. Bijna dertig jaar later, wanneer ze voor het eerst zwanger is, gaat ze op zoek naar oude herinneringen aan haar geboorte en hierdoor komen vragen over de dood van haar moeder plots sterk opzetten. Ze vraagt zich voor het eerst af waarom haar oma van moederszijde enkele jaren na de feiten spoorloos uit haar leven verdween. Iedereen houdt de lippen stevig op elkaar, zelfs haar vijf jaar oudere zus. Laura is vastbesloten uit te vissen waar dat taboe vandaan komt.

Aisha Dutrieux (1983) debuteerde in 2021 met Het leven noemen, en niet zonder succes. Ze schopte het alvast tot de shortlist van de Hebban Debuutprijs 2022 waarvan de winnaar op dit ogenblik nog niet bekend is. Terwijl deze wedstrijd nog loopt, komt Dutrieux alweer aanzetten met een volgende boek. Ze werkt als rechter maar zoekt die wereld in haar boeken niet op. Net als bij haar debuut is in Wees niet bang geen rechtbank terug te vinden. Nog een parallel met haar eerste boek is dat de auteur opnieuw een verhaal bedacht waarin een volwassen vrouw worstelt met wat ze als kind meemaakte.

Uit het tonnetje met succesformules heeft Dutrieux precies hetzelfde balletje getrokken voor haar nieuwe roman als voor de voorgaande. Ze schrijft nogmaals over een vrouw die als kind slachtoffer was van de daden van haar moeder. De aard daarvan en de verdere uitwerking en details zijn heel anders, met een onalledaags onderwerp dat genuanceerd gebracht wordt en dat de lezer niet onberoerd zal laten. Niet dat de auteur die emotie bewust opzoekt want het verhaal wordt rustig en vrij afstandelijk verteld.

Dat Dutrieux haar beroepsleven uit het boek gemeden heeft, betekent niet dat er geen persoonlijke elementen inzitten. Zo reist Laura in het boek enkele malen naar Calceranica in Italië, waarover de auteur heel veel weet te vertellen. De streek en de eigenaardigheden van de bewoners komen gedetailleerd en sprekend naar voor. Geen wonder, want de auteur gaat er al jarenlang op vakantie en noemt het in een nawoord haar tweede thuis. Dat ze haar indrukken helder weet over te brengen, toont dat ze talent voor taal heeft.

Drie personen worden gevolgd. In de jaren 80 van de vorige eeuw treffen we Maria, de moeder die uiteindelijk zelfmoord pleegde. Haar verhaallijn staat als enige in de derde persoon geschreven. De afstand tussen de lezer en Maria is hierdoor iets groter dan bij de andere twee personages, wat het beeld versterkt van een moeder die niet meer in leven is. In de ik-persoon volgen we Laura bij haar hedendaagse zoektocht, en Laura’s oma die we ook voornamelijk, maar niet uitsluitend, in het heden meemaken. De levensverhalen van deze drie generaties vrouwen worden langzaam aan elkaar gebreid tot Laura alle antwoorden heeft. Dat er tussen de familieleden onderling veel afstand is, komt heel duidelijk tot uiting in de wijze waarop Laura over hen spreekt. Ze zegt Chiara als ze haar oma bedoelt, en Marcel als ze haar vader bedoelt.

De zoektocht in kwestie duurt niet erg lang. Al na een kwart weet de lezer wat er aan de hand is. Details moeten nog worden ingevuld, maar het hoge woord is er dan al uit. Die vroegtijdige ontknoping is best verrassend en choquerend, hoewel de spanning er daarna grotendeels af is. Laura’s verdere zoektocht naar de genoemde details verloopt veeleer kabbelend. Er is zelfs niet echt sprake van zoeken meer. Het draait nu voornamelijk nog om een verwerkingsproces dat Laura en Chiara beiden doormaken. Het is jammer dat het nieuwsgierigmakende uit het boek verdwijnt. Wat dat betreft was Dutrieux’ debuut sterker. Afgezien daarvan blijft het een goedgeschreven verhaal tot op het eind, met soms mooi verwoorde inzichten en emoties.