Historische fictie op zijn best

Beer is herbergier in Amsterdam aan het eind van de zestiende eeuw, maar hij is geboren en getogen Antwerpenaar. Godsdienstperikelen dwongen hem om de stad te verlaten. Marie, die hij zijn dochter noemt al is ze dat niet, was nog erg jong toen ze Antwerpen verlieten. Nu ze op de rand van de volwassenheid staat, vertelt hij haar wat zich in de Scheldestad heeft afgespeeld. Hij spreekt over zijn drie vrouwen die allen stierven in het kraambed, over zijn zoon, over beroemde en beruchte vrienden, en over een wildevrouw, de moeder van Marie. Zo schetst hij, in de taal van de Vlaming, een volks beeld van een volkse stad die uiteindelijk aan overmoed, winstbejag en afgunst ten onder is gegaan.

De ster van Jeroen Olyslaegers (1967) is nog steeds rijzende. Hij debuteerde in 1994 en publiceerde tussen dat jaar en 1999 drie romans. Tijdens die periode begon hij ook theaterstukken te maken en viel het schrijven van romans een tijdje stil. Pas in 2009 kwam zijn volgende boek uit, getiteld Wij. Dit werd het eerste deel van een drieluik, en ook de volgende twee boeken ervan hebben titels die met de letters WI beginnen. Wildevrouw heeft niets met dat drieluik te maken maar voldoet toevallig ook aan die regel. Het is een nieuw hoogtepunt in de carrière van de steeds beter wordende schrijver.

'Wanneer een vent drie vrouwen aan de aarde heeft moeten toevertrouwen, de een na de ander, en twee van hen ook nog eens deze wereld hebben verlaten met een bijna voldragen kind in hun buik, dan acht hij zijn zaad vervloekt.'

Met deze sterke opener verdient Wildevrouw een plaats in de lijst van boeken met openingszinnen die blijven hangen. De woorden komen uit de mond van Beer, het hoofdpersonage. Hij is een wildeman, of in ieder geval toch diegene die dat folkloristische personage elk jaar uitbeeldt, en hoewel het boek een andere titel draagt, draait dit boek volledig om hem. Beer mag dan een eenvoudige herbergier zijn, hij is ook belezen en heeft oor voor standpunten van anderen. Op een ogenblik dat Antwerpen langzaamaan ten prooi valt aan godsdienstige geschillen tussen paapsen, calvinisten en lutheranen, wil hij graag iedereen te vriend houden en probeert hij met zijn herberg ook goed geld te verdienen. Hij kijkt op naar slimme denkers, maar is zelf te eenvoudig om er grote denkbeelden op na te houden. Hij dobbert mee op de zee van ideeën van anderen en wordt door hen wel eens misbruikt. In Amsterdam verdrinkt hij zijn demonen terwijl Marie zijn herberg bestiert, maar mondjesmaat peutert ze toch uit hem wat zich destijds heeft afgespeeld.

Stef Franck, een goede vriend van de auteur en ook zijn onderzoeker, heeft heel wat feiten en weetjes achterhaald die Olyslaegers vervolgens heeft verwerkt. Al deze details helpen om van Wildevrouw een heel levendige historische roman te maken waarin het heerlijk toeven is. De personages zijn geloofwaardig, en de schrijver maakt hen menselijker dan hoe we ze doorgaans percipiëren op basis van de geschiedschrijving die ons bekend is. Pieter Bruegel de oude bijvoorbeeld, is een bezoeker van de herberg, en onder zijn vrienden heet hij gewoon Pierre den Drol. De bijnaam is authentiek en toevoegingen zoals deze maken het boek grappig en brengen de plot dichter bij de leefwereld van de lezer.

Wildevrouw is een plezierige roman om lezen. Beer is een man van het volk en daarom herkenbaar, ook nu nog. Het is een leerrijk avontuur want de historische context is correct en heel wat personages hebben echt bestaan. Door het taalgebruik krijgen verloren gegane woorden bovendien weer betekenis. Dit is een knap geconstrueerd boek met een aantrekkelijk verhaal dat zich moeilijk opzij laat leggen.

Ter informatie: aan het boek is een heel boeiende website gekoppeld, wildevrouw.be, waarop men heel wat achtergrondinformatie kan terugvinden aangaande de gebeurtenissen en personages uit het boek.