Lezersrecensie
Van 'Realpolitik' tot gokspel!
Een nieuwe uitgave in de witte-kaften-reeks van Dick Harrison, daar hebben geschiedenisliefhebbers wel oor naar! Vooral zij die geen tien levens hebben! In dit bondige concept heeft hij bestuurders zoals Karel de Grote, Christina van Zweden, Hendrik VIII en Toutanchamon geportretteerd. En sinds kort is er dus 'Cleopatra' (69-30 v.C.), de Ptolemeïsche koningin die, ondanks haar jarenlange, slimme buitenlandpolitiek, het rijk niet uit de handen van de Romeinse grootmacht wist te houden.
GESCHIEDENIS IS GEEN FICTIE
Laten we, om te beginnen, de clichés over deze koningin snel loslaten. Hoe ze er uit zag kunnen we onmogelijk weten. En de 'femme fatale' of de tragische heldin die in Hollywoodfilms wordt opgevoerd, is volgens Dick Harrison het resultaat van 'wijdverspreid bedrog'... een felle uitspraak uit de mond van een wetenschapper!
Cleopatra regeert over het laatste, wankele restant van het rijk van Alexander de Grote. Als telg van de Ptolemeïsche dynastie gaan haar wortels terug tot Ptolemeus I, een oud-generaal die na de dood van de Macedonische veldheer over het Egyptische deel van zijn nalatenschap regeerde. Maar na enkele generaties gaat de Hellenistische cultuur op in de faraonische traditie. Alleen het Grieks houdt stand als taal van de bestuurders. Opvallend detail: o polemos betekent oorlog! En laat dat nu net de rode draad van dit boek zijn!
HARD TEGEN HARD
Als Cleopatra haar vader Ptolemeus XII opvolgt, erft zij een land in crisis. Egypte is een Romeinse vazalstaat die op dat moment gebukt gaat onder misoogsten en een laag waterpeil. Als de graanexport tegenvalt, heeft de schatkist het moeilijk. Bovendien vraagt triumvir en legeraanvoerder Pompeius haar om schepen en huurlingen voor zijn oorlog tegen mede-triumvir Caesar. In Rome wordt de strijd om de macht steeds op een bloedige manier uitgevochten. Maar ook aan de Nijl hebben de bestuurders nog nooit van 'polderen' gehoord. De broer en zus van Cleopatra azen op haar troon maar verliezen het pleit.
Overwinnaar Caesar dient zich aan in Alexandrië en schenkt de koningin een zoon. Het speculeren over de aard van hun relatie brengt ons niet ver. Je zou wél kunnen zeggen dat de kleine Caesarion een welkome buffer is tegen de annexatie van Rome. Bovendien laat Cleopatra zich samen met haar zoon afbeelden als de godin Isis met haar goddelijk kind. Tegenwoordig zouden we dat 'framing' noemen.
SLIMME ZET, DOMME ZET
In de volgende Romeinse burgeroorlog, na de moord op Caesar, kiest de vorstin de kant van een andere triumvir, Marcus Antonius... die de reputatie van feestbeest heeft. Uit 'Isis meets Dyonisos' wordt een tweeling geboren. Door een bondgenootschap aan te gaan met een hoge Romein en de bloedband die daaruit voortkomt, versterkt Cleopatra haar machtspositie.
Terwijl vader Marcus op oorlogspad gaat naar de Parthen, de grote luis in de pels van de Romeinen, komt Egypte in rustig vaarwater terecht. Er is politieke en economische stabiliteit. Als er wat later nog een kind komt, ontvouwt het powerkoppel een gewaagd masterplan. Zij zien hun opgroeiende kroost als koningen en koninginnen van enkele Romeinse provincies. Octavianus, de sterke man in Rome, wordt witheet. Deze arrogantie staat gelijk aan hoogverraad en is de prelude op de ondergang van het Nijlrijk. Cleopatra en Marcus Antonius hebben hun hand overspeeld!
WIE LEEST DIE LEERT !
In dit behapbare geschiedenisboek neemt Dick Harrison je mee op een gedetailleerde reis door het oostelijk deel van het Romeinse Rijk in de eerste eeuw voor Christus. Meer dan eens maakt hij zijn lezers duidelijk dat je je moet hoeden voor aannames als het over wetenschap gaat. Dat geldt ook voor de geschriften van de chroniqueurs Plutarchus (1ste-2de eeuw n.C.) en Cassius Dio (2de-3de eeuw n.C.) die hun verbeelding niet altijd de baas waren. De Zweedse historicus helpt ook het fabeltje van de in vlammen opgaande Alexandrijnse bibliotheek de wereld uit. Bij de inname van de stad door Julius Caesar zou alleen een magazijn in brand hebben gestaan.
Hoewel het niet mogelijk is deze intrigerende koningin van heel dichtbij te leren kennen, krijg je toch, met dank aan de historische context, een globaal beeld van haar. Daaruit mag je besluiten dat Cleopatra zonder haar intellect, talenkennis, charisma... en ambitie nooit de rol zou hebben kunnen spelen die haar tot in het machtscentrum van de toenmalige wereld bracht!
Lees meer op: https://inktkoelie.blogspot.com/
GESCHIEDENIS IS GEEN FICTIE
Laten we, om te beginnen, de clichés over deze koningin snel loslaten. Hoe ze er uit zag kunnen we onmogelijk weten. En de 'femme fatale' of de tragische heldin die in Hollywoodfilms wordt opgevoerd, is volgens Dick Harrison het resultaat van 'wijdverspreid bedrog'... een felle uitspraak uit de mond van een wetenschapper!
Cleopatra regeert over het laatste, wankele restant van het rijk van Alexander de Grote. Als telg van de Ptolemeïsche dynastie gaan haar wortels terug tot Ptolemeus I, een oud-generaal die na de dood van de Macedonische veldheer over het Egyptische deel van zijn nalatenschap regeerde. Maar na enkele generaties gaat de Hellenistische cultuur op in de faraonische traditie. Alleen het Grieks houdt stand als taal van de bestuurders. Opvallend detail: o polemos betekent oorlog! En laat dat nu net de rode draad van dit boek zijn!
HARD TEGEN HARD
Als Cleopatra haar vader Ptolemeus XII opvolgt, erft zij een land in crisis. Egypte is een Romeinse vazalstaat die op dat moment gebukt gaat onder misoogsten en een laag waterpeil. Als de graanexport tegenvalt, heeft de schatkist het moeilijk. Bovendien vraagt triumvir en legeraanvoerder Pompeius haar om schepen en huurlingen voor zijn oorlog tegen mede-triumvir Caesar. In Rome wordt de strijd om de macht steeds op een bloedige manier uitgevochten. Maar ook aan de Nijl hebben de bestuurders nog nooit van 'polderen' gehoord. De broer en zus van Cleopatra azen op haar troon maar verliezen het pleit.
Overwinnaar Caesar dient zich aan in Alexandrië en schenkt de koningin een zoon. Het speculeren over de aard van hun relatie brengt ons niet ver. Je zou wél kunnen zeggen dat de kleine Caesarion een welkome buffer is tegen de annexatie van Rome. Bovendien laat Cleopatra zich samen met haar zoon afbeelden als de godin Isis met haar goddelijk kind. Tegenwoordig zouden we dat 'framing' noemen.
SLIMME ZET, DOMME ZET
In de volgende Romeinse burgeroorlog, na de moord op Caesar, kiest de vorstin de kant van een andere triumvir, Marcus Antonius... die de reputatie van feestbeest heeft. Uit 'Isis meets Dyonisos' wordt een tweeling geboren. Door een bondgenootschap aan te gaan met een hoge Romein en de bloedband die daaruit voortkomt, versterkt Cleopatra haar machtspositie.
Terwijl vader Marcus op oorlogspad gaat naar de Parthen, de grote luis in de pels van de Romeinen, komt Egypte in rustig vaarwater terecht. Er is politieke en economische stabiliteit. Als er wat later nog een kind komt, ontvouwt het powerkoppel een gewaagd masterplan. Zij zien hun opgroeiende kroost als koningen en koninginnen van enkele Romeinse provincies. Octavianus, de sterke man in Rome, wordt witheet. Deze arrogantie staat gelijk aan hoogverraad en is de prelude op de ondergang van het Nijlrijk. Cleopatra en Marcus Antonius hebben hun hand overspeeld!
WIE LEEST DIE LEERT !
In dit behapbare geschiedenisboek neemt Dick Harrison je mee op een gedetailleerde reis door het oostelijk deel van het Romeinse Rijk in de eerste eeuw voor Christus. Meer dan eens maakt hij zijn lezers duidelijk dat je je moet hoeden voor aannames als het over wetenschap gaat. Dat geldt ook voor de geschriften van de chroniqueurs Plutarchus (1ste-2de eeuw n.C.) en Cassius Dio (2de-3de eeuw n.C.) die hun verbeelding niet altijd de baas waren. De Zweedse historicus helpt ook het fabeltje van de in vlammen opgaande Alexandrijnse bibliotheek de wereld uit. Bij de inname van de stad door Julius Caesar zou alleen een magazijn in brand hebben gestaan.
Hoewel het niet mogelijk is deze intrigerende koningin van heel dichtbij te leren kennen, krijg je toch, met dank aan de historische context, een globaal beeld van haar. Daaruit mag je besluiten dat Cleopatra zonder haar intellect, talenkennis, charisma... en ambitie nooit de rol zou hebben kunnen spelen die haar tot in het machtscentrum van de toenmalige wereld bracht!
Lees meer op: https://inktkoelie.blogspot.com/
1
Reageer op deze recensie
