Historisch jeugdroman die iedereen zou moeten lezen

Als je nog maar een kind bent in de Tweede Wereldoorlog, zonder ouders, zonder een dak boven je hoofd, wat doe je dan? In een tijd van tegenstrijdige overtuigingen en onmenselijke gebeurtenissen, welke kant kies je dan om te kunnen overleven? Als je moet kiezen tussen mensenlevens, omdat je niet iedereen kan redden, hoe ga je daar als tiener dan mee om? En als iedere route naar de veiligheid nog meer risico’s met zich meebrengt, welke weg kies je dan?  

In Zout van de Zee worden de onstuimige levens van vier jongeren tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog omschreven. Met geen enkel idee over wanneer de gruwelijkheden van de Nazi’s en de Russen zullen stoppen, zwoegen zij ieder op hun eigen manier om de veiligheid en hun familie weer te bereiken. Vier verschillende achtergronden met ieder hun eigen geheimen, die hun allemaal weer op een andere manier in gevaar brengen.  

Ruta Sepetys weet de onmenselijke gebeurtenissen en onwerkelijke doodsangst van die tijd op een wonderbaarlijke manier te brengen die de lezer recht in zijn hart raakt. Door de leeftijd van de vier hoofdpersonen zullen jonge lezers zich meegezogen voelen in het leven van ieder van de vier jongeren. Ondanks de onvoorstelbare situatie waarin zij zich bevinden, worden hun angsten geloofwaardig en overtuigend gebracht. De vier ik-personen wisselen zich in het boek in snel tempo af per hoofdstuk. Dit heeft een goede invloed op het spanningsniveau, maar zorgt wel voor enige irritatie wanneer je als lezer net in het verhaal zit en Sepetys de lezer dan weer laat omschakelen naar een ander perspectief.  

Daarentegen is het verhaal makkelijk te lezen, waardoor het hoge aantal hoofdstukken ook wel een bepaalde charme heeft. Het tempo dat de schrijver aanhoudt is prettig, waarbij alle hoofdpersonen iedere dag van het verhaal uitgebreid aan bod komen. Het enige minpunt is dat de sprong in de tijd die aan het einde van het verhaal gemaakt wordt veel vragen onbeantwoord laat over de hoofdpersonen. Na deze sprong wordt voor de lezer dan ook pas duidelijk dat Sepetys zich uiteindelijk voornamelijk heeft gericht op de ramp met de Wilhelm Gustloff, de boot waar de hoofdpersonen zich uiteindelijk op bevinden op weg naar de vrijheid. In dit laatste gedeelte van het boek mist er dan ook wat meer aandacht voor het lot van de hoofdpersonen, en richt Sepetys zich in plaats daarvan op deze maritieme ramp in het algemeen.  

Als de dochter van een Litouwse vluchteling uit de Tweede Wereldoorlog heeft Sepetys de perfecte invalshoek voor dit briljant gebrachte verhaal. De Wilhelm Gustloff-ramp is de op een na grootste maritieme ramp uit de geschiedenis, maar toch voor velen onbekend. Door middel van deze historische fictie probeert Sepetys duidelijk deze gebeurtenis onder de aandacht te brengen. Bewonderenswaardig is dan ook het jarenlange onderzoek dat Sepetys gedaan heeft om dit boek uiteindelijk te kunnen schrijven. De andere twee young adult-boeken die ze eerder heeft geschreven, Between Shades of Gray en Out of the Easy, hebben vele awards en prijzen gekregen, wat voor deze historische jeugdroman die pas begin 2016 gepubliceerd is zeker niet zal uitblijven.