Maatschappijkritische bundel waarin immigranten een stem krijgen
Jaarlijks migreren er duizenden mensen naar Nederland; in 2019 liep dit zelfs op naar bijna 270 duizend mensen. Voor hen blijft de centrale vraag: wanneer mag je jezelf Nederlander noemen? In Nederland zijn daar verschillende, soms uitgesproken meningen over. In De goede immigrant beantwoorden migranten uit niet-westerse landen zelf deze en andere vragen.
Het boek is samengesteld door Dipsaus Podcast, een tweewekelijkse podcast van Anousha Nzume, Ebissé Wakjira-Rouw en Mariam El Maslouhi onder eindredactie van Sayonara Stutgard. Het is een maatschappijkritische podcast die vrouwen van kleur een stem wil geven en zodoende de Nederlandse media een betere afspiegeling wil laten worden van de multiculturele samenleving. De goede immigrant sluit mooi aan bij deze doelstelling.
In 23 hoofdstukken krijgen 23 niet-westerse migranten een stem. Elk van hen vertelt in enkele bladzijden wat zijn of haar ervaringen als migrant in Nederland zijn. De vertellers hebben diverse achtergronden en weerspiegelen daarmee de diversiteit aan immigranten in Nederland. Zo ligt hun herkomst in verschillende landen. Daarnaast zijn sommigen van hen als volwassene naar Nederland verhuisd, de ander is geadopteerd als baby of is in Nederland geboren. Door de grote verscheidenheid aan vertellers is het niet verwonderlijk dat de verhalen ook verschillen in kwaliteit en schrijfstijl. Er is bewust gekozen om de vertellers op hun manier het verhaal te laten vertellen. Taalfouten zijn bijvoorbeeld niet verbeterd. Ergerlijk is dat niet, want veel meer dan een als/dan foutje is er niet te vinden.
Inhoudelijk hebben de verhalen veel raakvlakken. Of de verteller nu eerste, tweede of derde generatie migrant is, de ervaringen komen vaak overeen. Er lijkt geen ontkomen aan racisme en het benoemen daarvan is vaak nog lastiger, want 'het is niet racistisch bedoeld'. Pijnlijk is hoe dit zijn weerslag heeft op immigranten. Zoals op de van oorsprong Marokkaanse Sarah Bekkali, die zich hierdoor zo zelfbewust is gaan voelen dat ze niet meer op straat durft te rennen om een afspraak te halen, bang dat ze voor een dief wordt aangezien.
Het gevoel dat wat ze ook doen, het nooit goed genoeg is, wordt door veel van de vertellers gedeeld. Hun identiteit lijkt vooral bepaald te worden door anderen:
'Voor de buitenwereld vindt mijn identiteit plaats in de negatieven van andermans identiteiten, ik ben vooral wat zij niet zijn.'
Het lijkt onmogelijk om een goede immigrant te zijn. Een van de immigranten merkt op:
'"De goede immigrant" is een ideologisch beladen double bind, een valse dichotomie die het mogelijk maakt een grote groep immigranten te classificeren tot "niet goed (genoeg)".'
De titel kan dus ironisch opgevat worden. Het boek gaat dan ook niet over hoe je een goede immigrant kunt zijn, maar vooral over hoe Nederland het niet-westerse immigranten zo moeilijk maakt om er echt hun thuisland van te maken. De verhalen laten dan ook veelal een kritisch geluid horen.
Ook al belooft het boek dat het een bundeling is van verhalen, anekdotes, interviews, essays, manifesten en openbaringen, het zijn met name persoonlijke verhalen. Ook al heeft ieder zijn eigen verhaal, het lijkt op een gegeven moment toch een beetje meer van hetzelfde. Slechts een paar hoofdstukken springen er duidelijk uit omdat ze qua vorm, stijl en inhoud echt een eigen geluid laten horen. Zoals het hoofdstuk '(Ook) mijn huis, mijn regels, mijn koffie', waarin de schrijfster pleit voor erkenning van gelijkwaardigheid op basis van verschillen. Waar andere hoofdstukken vooral gevoelsmatig aanspreken, zet dit heldere stuk daadwerkelijk aan tot nadenken. Meer hoofdstukken zoals dit hadden er een meer uitgebalanceerde bundel van kunnen maken.
De goede immigrant is een bundel die sterk het gevoel overbrengt dat Nederland nog heel wat te leren heeft. Micro-agressie en (onbedoeld) racisme zorgen ervoor dat immigranten nooit echt de Nederlandse identiteit aan kunnen nemen, dat soms zelfs niet eens meer willen. In deze bundel kregen 23 immigranten een stem. Nu is het aan de lezers om daar naar te luisteren.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Merel
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
