Prachtig boek over verandering

Op een dag komt Yana, de vriendin van Charlie Gilmour, thuis met een uit het nest gevallen eksterkuiken. Gilmour weet niet zo goed wat hij ermee aan moet, want de kwetsbaarheid van het kuiken beangstigt hem. Toch neemt hij de zorg voor het dier over wanneer Yana een week weg is. Hij schakelt al snel de hulp van zijn moeder in, die hem naar zijn biologische vader verwijst. Die heeft vroeger immers een kauw opgevangen. Gilmour ziet het echter niet zitten om daar advies in te winnen, want hij heeft, op wat onbetekenende mailtjes na, al jaren geen contact met zijn vader. Kunnen ze nu ze door de vogel een overeenkomst hebben, eindelijk een band opbouwen?

In het autobiografische Vlieglessen, naar het Nederlands vertaald door Jan de Nijs, vertelt Gilmour over hoe de ekster zijn denken en leven heeft veranderd. Het is ook een verhaal over wat vaderschap behelst. Gilmour werd al jong door zijn vader Heathcote Williams verlaten, maar werd geadopteerd door de nieuwe man van zijn moeder (David Gilmour, zanger van Pink Floyd).

Vlieglessen spreekt meteen tot de verbeelding. De prettige schrijfstijl met veel beeldspraak maakt het verhaal levendig. Je ziet eksterkuiken Benzene zo voor je:

'Zijn eerste solovluchten worden ondernomen met alle gratie van een kip die van een schuurdak af wordt gegooid.'

De ekster roept meteen vertedering op. Het is heerlijk om de ontwikkeling van het beestje te volgen, van zielig piepend kuiken naar volwassen ekster die door het huis vliegt en streken vertoont. Het is onmogelijk om niet van het dier te gaan houden. Je voelt dan ook gewoon de opluchting als Gilmour de vogel vrij gaat laten, maar deze niet wil vertrekken.

Met Benzene bouwt Gilmour snel een relatie op, maar met zijn vader ligt dat anders. Ze mailen wel, maar communiceren nooit echt. Als Heathcote ziek wordt en de auteur langsgaat, komt er nog steeds geen gesprek op gang. Heathcote houdt hem op afstand, blijft hangen in het vertellen van anekdotes en Gilmour durft de echt wezenlijke vragen niet te stellen. Dat is meer dan jammer, want de hele geschiedenis werkt enorm door in Gilmours leven. Hij is bang dat de geschiedenis zich herhaalt en de wens van Yana om aan kinderen te beginnen roept dan ook sterke angst bij hem op. Het is Benzene die hem laat zien dat hij zijn eigen geschiedenis kan schrijven.

Uit het contact met de vogel leert Gilmour onder andere dat liefde soms loslaten is. Hij leert er ook op te vertrouwen dat hij zijn vader niet is en zijn eigen keuzes kan maken. De vogel groeit en ontwikkelt zich, maar Gilmour zelf maakt ook behoorlijke stappen. Prachtig hoe die ontwikkelingen parallel aan elkaar lopen. Dit vinden we ook terug in de delen waaruit het verhaal is opgebouwd: van stoppelveren en slagveren naar nest en ei. Het is niet alleen de vogel die moet leren zijn vleugels uit te slaan en een goed nestje te bouwen.

Vlieglessen bestaat uit twee verschillende verhaallijnen: die over het opvoeden van een eksterkuiken en die over het opbouwen van een relatie met een vader die nooit echt een vader is geweest. Beide verhaallijnen zijn realistisch en overtuigend geschreven. Ondanks dat het twee verschillende onderwerpen zijn, vormen ze samen een mooi geheel. Allereerst komt dit doordat er een duidelijk link is tussen de vogels en zijn vader: ook zijn vader heeft ooit een kuiken opgevangen en groot gebracht. Daarnaast koppelt Gilmour eksterfeitjes aan eigen ervaringen. Zo vergelijkt hij bijvoorbeeld het krijgen van een nieuwe vader met het feit dat een ongebonden vogel de zorg voor een kuiken overneemt als diens vader hem verlaat. Verder is het voor de leesbaarheid erg prettig dat de zwaardere stukken over zijn vader afgewisseld worden met de lichtere stukken over Benzene.

Vlieglessen is een prachtig boek over verandering, over de relatie tussen vader en zoon en natuurlijk over vogels. Na het lezen hoop je bijna dat je zelf een uit het nest gevallen vogeltje vindt (al wijst Gilmour de lezer er op dat je deze in dat geval veel beter bij een deskundige vogelinstantie kan afleveren).