Interessant, maar niet voor het grote publiek
De genocide op de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog is iedereen wel bekend, maar wist je dat antisemitisme al veel eerder in de geschiedenis voorkwam? In De eeuwige kop van jood geeft Ludo Abicht een geschiedenis van het antisemitisme weer, beginnend in het oude Egypte tot aan het conflict tussen Israël en de Palestijnen in de huidige tijd. In elk van de 22 korte hoofdstukken staat een andere vraag centraal, bijvoorbeeld: ‘Wat zijn de meest courante en algemeen aanvaarde definities van antisemitisme’” en ‘Welke negatieve rol hebben de lasterverhalen over de Joden vanaf de middeleeuwen gespeeld?’ Diverse afbeeldingen, waarvan een deel in kleur, maken het beeld compleet.
Abicht doceerde en publiceerde veel over het Israëlisch-Palestijnse conflict en Joodse cultuur en geschiedenis. Zo schreef hij eerder onder andere De essentie Israël, Palestina en De Joden van Antwerpen. Met De eeuwige kop van jood beoogt hij nuancering aan te brengen en het aangaan van een open en eerlijk gesprek te stimuleren. Dat is belangrijk, want uit het Israël conflict blijkt dat antisemitisme nog altijd actueel is.
Juist met dit doel voor ogen is het jammer dat De eeuwige kop van jood niet toegankelijk lijkt voor het grote publiek. Dat heeft met name met de leesbaarheid te maken. Wie bij woorden als polemiek, atavistisch en dissidentie er een woordenboek bij moet pakken, zal een harde dobber aan dit boek hebben. Het boek leest ook minder prettig doordat veel zinnen erg lang zijn. Zo zijn drie of meer komma’s in een enkele zin geen uitzondering. Hierdoor moet je een zin soms meerdere keren lezen om te begrijpen wat er nu echt staat.
Waar sommige hoofdstukken erg op de details ingaan, wordt in andere hoofdstukken bepaalde informatie als bekend verondersteld. Het woord zionisme wordt bijvoorbeeld in diverse hoofdstukken genoemd, maar pas veel later in het boek voor het eerst uitgelegd. Sommige andere termen worden helemaal niet uitgelegd. Voor de leek is het boek daardoor niet altijd even goed te volgen. Aan het begin van het boek neemt Abicht dan wel weer uitgebreid de tijd om het verschil tussen joden en Joden en tussen antisemitisme en anti-semitisme uit te leggen en om de definities van antisemitisme te bespreken. Pas daarna volgen de hoofdstukken waarin meer complexe vragen rondom antisemitisme behandeld worden.
Ook positief is dat Abicht de geschiedenis van het antisemitisme vanuit zeer veel verschillende bronnen belicht, en deze ook tegen elkaar afzet. Alhoewel niet alle onderwerpen even uitgebreid aan bod komen (zo wordt het Israël-conflict grotendeels beperkt tot het bestaan van een wederzijds Feindbild), geeft De eeuwige kop van jood over het algemeen een goed beeld van het antisemitisme door de eeuwen heen. Het is een interessant thema en dit boek zal dan ook zeker voldoende gespreksstof opleveren. Een groot publiek debat zal het echter niet zo snel op gang brengen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Merel
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
