Prachtig portret van verzet in nazi-Duitsland
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er in heel Europa mensen en organisaties te vinden die zich verzetten tegen de Duitse bezetters en hun beleid. Al vanaf de opkomst van het nationaalsocialisme zijn er tegengeluiden te horen. Minder bekend is dat er ook in Duitsland zelf verzet was tegen het nationaalsocialisme:
‘De beelden die men er wel kent, wijzen juist op het tegendeel: juichende massa’s, onvoorwaardelijke, fanatieke steun voor de dictator.’
Met Harro & Libertas laat Norman Ohler zien dat dit beeld lang niet voor alle Duitsers in oorlogstijd opging. Het is een prachtig portret van een dapper koppel in nazitijd, dat samen met gelijkgestemden op kleine en grote wijze verzet pleegt.
Ohler schreef diverse romans, maar hij werd vooral bekend met zijn eerste non-fictie boek Drugs in het Derde Rijk. Alhoewel hij eigenlijk weer romans wilde schrijven of een film wilde maken, zwichtte hij voor nog een non-fictie boek toen Hans Coppi hem een waargebeurd verhaal beloofde. Dat boek werd Harro & Libertas.
Het is april 1933 als de SS bij Harro voor de deur staat, vanwege zijn betrokkenheid bij de Gegner, een kritisch blad waarin de toekomst van Duitsland openlijk besproken wordt. Samen met zijn vriend Henry wordt hij gevangengenomen; Harro keert – in beschadigde staat - terug, zijn vriend niet. Zijn haat voor het nationaalsocialisme start hier en blijft in de jaren die volgen sluimeren, tot hij zijn gevoel om kan zetten in verzet.
Libertas heeft een nationaalsocialistisch wereldbeeld en is dan ook partijlid. Wanneer zij naar Berlijn verhuist, Harro ontmoet en een tijd later met hem trouwt, verandert dat. Ze staat aan zijn kant en zegt haar lidmaatschap op. Via de ervaringen van Libertas wordt duidelijk dat het voor Duitse vrouwen geen gemakkelijke tijd is. Zij worden in een traditionele rol gedwongen, slechts tien procent van de studenten mogen vrouw zijn. Libertas droomt ervan om films te maken, maar komt in nationaalsocialistisch Duitsland niet verder dan pr-werkzaamheden. Zij is echter niet van plan om gedwee huisvrouw te worden. De houding van de partij wakkert haar verzet juist aan.
Langzaamaan verzamelen Harro en Libertas steeds meer mensen om zich heen, waaronder de ouders van Hans Coppi, die zich net als hen verzetten tegen het nationaalsocialisme in Duitsland. Soms lijkt dat verzet slechts een druppel op een gloeiende plaat, zoals de plakbriefjesactie met de tekst ‘Het naziparadijs. Oorlog Honger Leugen Gestapo Hoelang nog?’ In een tijd waar er op ‘niet publieke boosaardige uitlatingen’ al een gevangenisstraf staat, is dit echter een zeer riskante actie. Je voelt de spanning als ze stiekem de briefjes plakken en de voldoening als de SS’ers uren bezig zijn met het verwijderen van al deze briefjes. Net zo dapper is de Open brief aan het Oostfront.
‘Het mag maar een klein vlammetje van woorden zijn, een schijnsel dat in het niet valt bij de ontelbare flitsen uit geweerlopen en tanks, slechts een zwak stemmetje te midden van het gedonder van de artillerie. Maar het is de eerste keer dat de executies door de achter het front opererende speciale commando’s zo aan de orde worden gesteld.’
Andere keren pakken ze het grootser aan, zoals het doorspelen van informatie aan Rusland. Harro weet binnen de Rijksluchtvaart op te klimmen en heeft daardoor de beschikking over informatie met betrekking tot de Duitse oorlogsmachinerie. Hij weet wat de consequenties kunnen zijn, toch aarzelt hij geen moment om Rusland in te lichten over de plannen van Duitsland. Zijn moed en standvastigheid roepen respect op.
Door de dialogen en gedetailleerde beschrijvingen van alle gebeurtenissen voelt het bijna alsof je erbij bent geweest. De foto’s, brieven en toespraken zorgen ervoor dat het verhaal nog meer tot leven komt. De persoonlijke ervaringen van de verzetsstrijders zijn mooi verweven met achtergrondinformatie over nazi-Duitsland. Ook lezers die hier nog weinig vanaf wisten, hebben daardoor voldoende context om het verhaal van Harro en Libertas goed te kunnen plaatsen en hun verzet op juiste waarde te kunnen schatten.
Harro & Libertas is een meeslepend verhaal met grote informatieve waarde. Soms lijkt het door de toegankelijke schrijfstijl en ongelofelijke gebeurtenissen bijna fictie, maar dat is het niet. Dat maakt dit verhaal nog indrukwekkender.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Merel
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
