Prachtig portret van verzet in nazi-Duitsland
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er in heel Europa mensen en organisaties te vinden die zich verzetten tegen de Duitse bezetters en hun beleid. Al vanaf de opkomst van het nationaalsocialisme zijn er tegengeluiden te horen. Minder bekend is dat er ook in Duitsland zelf verzet was tegen het nationaalsocialisme:
‘De beelden die men er wel kent, wijzen juist op het tegendeel: juichende massa’s, onvoorwaardelijke, fanatieke steun voor de dictator.’
Met Harro & Libertas laat Norman Ohler zien dat dit beeld lang niet voor alle Duitsers in oorlogstijd opging. Het is een prachtig portret van een dapper koppel in nazitijd, dat samen met gelijkgestemden op kleine en grote wijze verzet pleegt.
Ohler schreef diverse romans, maar hij werd vooral bekend met zijn eerste non-fictie boek Drugs in het Derde Rijk. Alhoewel hij eigenlijk weer romans wilde schrijven of een film wilde maken, zwichtte hij voor nog een non-fictie boek toen Hans Coppi hem een waargebeurd verhaal beloofde. Dat boek werd Harro & Libertas.
Het is april 1933 als de SS bij Harro voor de deur staat, vanwege zijn betrokkenheid bij de Gegner, een kritisch blad waarin de toekomst van Duitsland openlijk besproken wordt. Samen met zijn vriend Henry wordt hij gevangengenomen; Harro keert – in beschadigde staat - terug, zijn vriend niet. Zijn haat voor het nationaalsocialisme start hier en blijft in de jaren die volgen sluimeren, tot hij zijn gevoel om kan zetten in verzet.
Libertas heeft een nationaalsocialistisch wereldbeeld en is dan ook partijlid. Wanneer zij naar Berlijn verhuist, Harro ontmoet en een tijd later met hem trouwt, verandert dat. Ze staat aan zijn kant en zegt haar lidmaatschap op. Via de ervaringen van Libertas wordt duidelijk dat het voor Duitse vrouwen geen gemakkelijke tijd is. Zij worden in een traditionele rol gedwongen, slechts tien procent van de studenten mogen vrouw zijn. Libertas droomt ervan om films te maken, maar komt in nationaalsocialistisch Duitsland niet verder dan pr-werkzaamheden. Zij is echter niet van plan om gedwee huisvrouw te worden. De houding van de partij wakkert haar verzet juist aan.
Langzaamaan verzamelen Harro en Libertas steeds meer mensen om zich heen, waaronder de ouders van Hans Coppi, die zich net als hen verzetten tegen het nationaalsocialisme in Duitsland. Soms lijkt dat verzet slechts een druppel op een gloeiende plaat, zoals de plakbriefjesactie met de tekst ‘Het naziparadijs. Oorlog Honger Leugen Gestapo Hoelang nog?’ In een tijd waar er op ‘niet publieke boosaardige uitlatingen’ al een gevangenisstraf staat, is dit echter een zeer riskante actie. Je voelt de spanning als ze stiekem de briefjes plakken en de voldoening als de SS’ers uren bezig zijn met het verwijderen van al deze briefjes. Net zo dapper is de Open brief aan het Oostfront.
‘Het mag maar een klein vlammetje van woorden zijn, een schijnsel dat in het niet valt bij de ontelbare flitsen uit geweerlopen en tanks, slechts een zwak stemmetje te midden van het gedonder van de artillerie. Maar het is de eerste keer dat de executies door de achter het front opererende speciale commando’s zo aan de orde worden gesteld.’
Andere keren pakken ze het grootser aan, zoals het doorspelen van informatie aan Rusland. Harro weet binnen de Rijksluchtvaart op te klimmen en heeft daardoor de beschikking over informatie met betrekking tot de Duitse oorlogsmachinerie. Hij weet wat de consequenties kunnen zijn, toch aarzelt hij geen moment om Rusland in te lichten over de plannen van Duitsland. Zijn moed en standvastigheid roepen respect op.
Door de dialogen en gedetailleerde beschrijvingen van alle gebeurtenissen voelt het bijna alsof je erbij bent geweest. De foto’s, brieven en toespraken zorgen ervoor dat het verhaal nog meer tot leven komt. De persoonlijke ervaringen van de verzetsstrijders zijn mooi verweven met achtergrondinformatie over nazi-Duitsland. Ook lezers die hier nog weinig vanaf wisten, hebben daardoor voldoende context om het verhaal van Harro en Libertas goed te kunnen plaatsen en hun verzet op juiste waarde te kunnen schatten.
Harro & Libertas is een meeslepend verhaal met grote informatieve waarde. Soms lijkt het door de toegankelijke schrijfstijl en ongelofelijke gebeurtenissen bijna fictie, maar dat is het niet. Dat maakt dit verhaal nog indrukwekkender.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Merel Plat
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
