Een indringend portret van een tijdperk
Manès Sperber neemt ons in 'De vergeefse waarschuwing' mee op een persoonlijke reis door het turbulente interbellum. Het boek is meer dan alleen een autobiografie; het is een getuigenis van een tijdperk waarin ideologieën botsten en de wereld aan de vooravond stond van een catastrofale oorlog.
Sperber, psycholoog, romanschrijver, essayist en politiek theoreticus, begint zijn verhaal in Wenen, toen hij dertien jaar oud was, en eindigt het boek met een aangrijpend verslag van zijn gevangenschap in Berlijn.
“Hoe ouder je wordt, hoe dichter je bij de verre generaties komt. Ik heb me langdurig beziggehouden met de intellectuele en politieke stromingen van de achttiende eeuw in Duitsland en Frankrijk, vooral sinds 1937, na mijn breuk met de communistische beweging. Maar pas nu, als oudere man, word ik retroactief de tijdgenoot van mensen die twee eeuwen geleden jong waren. Deze toenadering tot de overwonnenen van het verleden, die in exact dezelfde mate plaatsvindt als waarmee de afstand in tijd toeneemt, is een psychologisch verklaarbaar proces, dat zich doorgaans echter beperkt tot het smalle terrein van individuele ervaringen.”
Manès Sperber, een jonge intellectueel, observeert scherp de politieke ontwikkelingen in Wenen en Berlijn. Zijn verhaal is een mix van persoonlijke reflecties, politieke analyses en indringende beschrijvingen van de sfeer die heerste in de jaren twintig en dertig. Sperber spaart zichzelf niet en beschrijft openhartig zijn twijfels, angsten en hoop.
Op de achtergrond van Sperbers persoonlijke verhaal speelt de opkomst van het fascisme een steeds grotere rol. Sperber waarschuwt voor het gevaar van deze ideologie, maar ziet ook hoe moeilijk het is om mensen te overtuigen van de ernst van de situatie. De 'vergeefse waarschuwing' in de titel verwijst naar deze machteloosheid.
Sperbers verhaal voelt oprecht en persoonlijk aan. Hij analyseert de politieke gebeurtenissen van zijn tijd met een scherp oog. Je leest ook over zijn politieke ontwikkeling in een wereld vol politieke onrust.
Het boek is goed geschreven en leest als een roman.
Dit boek is een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de 20e eeuw, de opkomst van het fascisme en de persoonlijke verhalen van mensen die deze periode hebben meegemaakt. Het is ook een aanrader voor liefhebbers van autobiografieën en politieke analyses.
“Zevenentwintig jaar later heb ik Berlijn weer gezien. Het was geen thuiskomst, zelfs geen terugkomst maar een spookachtig bezoek.
Geen van mijn vrienden was er nog, geen van de kameraden met wie ik de laatste kruimels van grote verwachting had gedeeld.”
'De vergeefse waarschuwing' is een indrukwekkend boek dat ons een intiem beeld geeft van een turbulent tijdperk. Sperbers verhaal is zowel persoonlijk als universeel, en het blijft ook vandaag de dag nog actueel.
Wellicht nog meer dan we een paar dagen geleden dachten, is ook nu hier de politieke onrust voelbaar...
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mieke Schepens
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
