Het geloof in eigen kunnen, liefde voor anderen, eigen geschiedenis en positiviteit

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op mjn blog GraagGelezen.

‘Oma's die katten eten’ is meer dan een familiekroniek. Het is een emotionele rollercoaster die je meeneemt in de wereld van Carolus Spitsbaard. Met rauwe eerlijkheid beschrijft hij zijn jeugd, gevuld met armoede, geweld en verlies. Overleven in een omgeving, waar alcohol, geweld en drugs heersen, is niet gemakkelijk voor Karel (Carolus). De auteur spaart zichzelf niet en schetst een ontroerend beeld van een leven vol strijd.

Spitsbaard weet met zijn beeldende taalgebruik en onconventionele stijl de lezer te grijpen. Zijn verhalen zijn soms hartverscheurend, soms hilarisch, maar altijd indringend. Door de persoonlijke toon voelt het alsof je als lezer een kijkje krijgt in het leven van een goede vriend.
Ondanks dat zijn leven startte op een manier die beter had gekund, heeft hij er het beste van gemaakt en er een heleboel van opgestoken. Dat is een rijkdom die door niemand afgenomen kan worden.

Carolus Spitsbaard is een verteller met een unieke stem. Zijn taalgebruik is zowel rauw als poëtisch, en hij weet met een paar woorden een hele wereld op te roepen. De combinatie van cynisme en humor maakt zijn verhalen bijzonder.

“Dit jaar zou ik 83 jaar worden. Het heeft niet zo mogen zijn. Ik ben ongeveer twaalf jaar geleden overleden in de keuken van ons huis in Stadskanaal. Misschien vind jij het goed dat ik dood ben. Je hebt een heel verhaal over mij gelezen. Dat ik vaak dronken was, een crimineel, een hoerenloper, een waardeloze nietsnut, die zijn vrouw sloeg. Nu denk je mij te kennen en je hebt al lang een oordeel over mij geveld. Ben jij wel objectief?
Ja, veel zaken die over mij verteld zijn kloppen wel, ik zal het niet ontkennen. Ik dronk veel, te veel, ik heb mijn vrouw geslagen en dat is onvergeeflijk, soms was ik te streng voor mijn kinderen en vaak ook niet. Ik heb zwart gewerkt en ik heb regelmatig iets meegenomen, wat niet van mij was. Veroordeel mij, geen probleem. Ik ben al dood en ach, ik heb ook niets met jou te maken.”

Het boek is een aaneenschakeling van korte hoofdstukken, waarin de gebeurtenissen soms chronologisch verlopen en soms in flashbacks worden verteld. Deze opbouw houdt de lezer voortdurend geboeid.
Het was leuk om te lezen dat de voorouders van de vader (Oosterling) van zijn oma oorspronkelijk in 1795 uit het dorpje Groede in Zeeuws-Vlaanderen kwamen; dat ligt hier bij mij om de hoek.

‘Oma's die katten eten’ is een boek over overleven. Over hoe je omgaat met tegenslagen en hoe je toch probeert een betekenisvol leven op te bouwen. Spitsbaard laat zien dat armoede en geweld niet alleen materiële gevolgen hebben, maar ook diepgaande psychische littekens achterlaten.

Je kunt het boek lezen als zijnde een aanklacht tegen de maatschappij, maar het tegelijkertijd ook een ode vinden aan het menselijk vermogen om te blijven hopen.
Het is duidelijk dat bij Spitsbaard het geloof in eigen kunnen, liefde voor anderen, eigen geschiedenis, en positiviteit hoog in het vaandel staan.
Dat blijkt duidelijk in ‘Oma’s die katten eten’.