Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

De klokkenluider van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën

Mieke Scheveningen 23 november 2024
Als je zo’n informatief en boeiend vergeten stukje geschiedenis van historicus en journalist Luc Panhuysen onder ogen krijgt, zou je eigenlijk gewaarschuwd moeten worden. Zijn non-fictie visie op het levenswerk van baron Joan Derk van der Capellen is gegoten in een feitelijk waargebeurde politieke thriller ten tijde van de nadagen van de Republiek. Gaandeweg besluipt je het gevoel: maar, dit verhaal lijkt wel van nu! Luc Panhuysen heeft zich zodanig in de materie verdiept en weten helder te maken dat je als vanzelfsprekend via dit boek aangestoken wordt door het vuur, gedrevenheid en verontwaardiging van deze aan wal geraakte ‘burgerbaron’, die zichzelf wist te hervormen als nieuwerwets politicus, initiator van de patriottenbeweging en voorvechter van het algemeen belang.

Waarom is deze ‘burgerbaron’ in het afvoerputje van de geschiedschrijving terecht gekomen? Af en toe voel je zo mee met deze baron van 250 jaar geleden. Zijn afschuw, de schokkende onthullingen, het schandalig wanbeleid, verstikkende vriendjespolitiek, ja-knikkers, zakkenvullers en de vele, vele doofpotaffaires uit even zo veel narcistische motieven.

Het is boeiend om te lezen hoe de burgerbaron vanuit zijn schreeuwende frustratie steeds meer verbeten reageerde op de toch wel van hun kant af gezien begrijpelijke weerstand van de Hoge Heren naar zijn sterk afwijkende politieke idealen toe. Hij haalde zijn inspiratie uit de natuurlijke jurisdictie van de Batavieren en de onafhankelijkheidsoorlog in Amerika.

De bom barstte toen hij in heel de Lage Landen een pamflet (1781) liet verspreiden waarin hij het volk opriep tot een moreel reveil. De aanklacht richtte zich direct op de slapte en ongeïnteresseerde houding van de erfstadhouder Willem V, Prins van Oranje. De onaantastbare machtigste man in de Republiek met het leger achter zich om zich staande te houden.

Luc Panhuysen schrijft op een manier dat je toeschouwer wordt van een opvoering van een Shakespeariaans’ koningsdrama in vijf akten met proloog en epiloog. Alleen is dit in werkelijkheid een historisch verslag met een uitgebreid notenapparaat en illustratieverantwoording aan het eind van het boek. Je merkt het niet door wat het figuurlijk gezien allemaal in je oproept.

Klokkenluiders zijn vaak lastig en maken geen vrienden, maar ze zijn zo nodig om een ingedutte bevolking wakker te schudden. Nu ik er over nadenk… ik zie minstens twee burgerbarons op dit moment in de regering hun messen slijpen tegen het onrecht. Ten goede of kwade, de toekomst van de democratie zal het uitwijzen.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Mieke Scheveningen

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!