“De kunst is om met het heilige vuur, dat ons eigen hart verwarmt, anderen niet te verwonden”

“Een echte man is een man die weet dat hij niet het middelpunt van de wereld is en die daar vrede mee heeft. Voor minder doe ik het niet.”
De historische vrouw bekend als Suster Bertken (1427-1514) was het kind van een kanunnik. Samen met haar jongere broertje had dat grote invloed op de aard van hun leven eind 15e eeuw. Haar moeder overleed vroeg en haar vader ‘zondigde’ op meerder gebied. Ook hij stierf toen Suster Bertken nog vrij jong was. Tijdens zijn leven wilde ze niet ‘echten’ aan een ‘onechte’ man. Na zijn overlijden liet ze zich op jonge leeftijd uithuwelijken aan niet minder dan Jezus Christus door zich te laten inkluizen in de Buurkerk van Utrecht. Afgezonderd van de buitenwereld wilde ze in haar kluis bidden en vasten om eerst haar vaders tijd in het vagevuur te bekorten, daarna die van haar broer.

“Je moet bidden en mediteren, maar dan met een ganzenveer in de hand.”
Frans Willem Verbaas (1962) haalt Suster Bertken uit de stof van de tijd door bestudering van alle historische documentatie. Deze geestelijke wetenschapper heeft zich ontwikkeld als Nederlands theoloog, PKN predikant, publicist en virtuoos schrijver. En wat kán hij fantastisch boeiend vertellen! Alles werd zeer interessant naar voren gebracht! Wij hebben het aan zijn schrijfpen te danken dat wij deze cultureel gezien waardevolle, sterke vrouw (non-fictief) postuum kunnen leren kennen.

“Een ander nadeel van de moderne devoten is dat ze doorgaans opgesloten zitten in de kluis van hun eigen gelijk…”
Suster Bertken hoorde tot de groep moderne devoten, maar dan met een zekere feministische inslag en een standvastig eigenzinnig gevoel (en gezonde twijfel) over goed en kwaad. Haar kluis had ze bewust zelfverkozen en slim voor gelobbyd. Van haar kluis maakte ze haar thuis én graf. Kluizenaars waren volstrekt niet populair onder de pastoors aan welke kerk ze zich levenslang vastklonken. Daar gaat het verhaal ook grotendeels over. Rond zoiets banaals als het conflict tussen de hoogmoed van pastoor Palinck en de onverzettelijkheid en de strategie van Suster Bertken. Dit in contrast met de grote liefde van de plaatselijke bevolking voor haar luisterend oor en troostende wijsheden.

“Zelfs de vrouw die al vijftig jaar in een kluis leeft, slaagt er niet in geen vuile handen te maken. Wat dacht u dan, dat u al in de hemel leefde? Dat u de zondeval al achter de rug had? Uw werkelijke hoogmoed bestaat eruit dat u meent op deze aarde een leven zonder zonde te kunnen lijden. Maar naar de hel met al die zuiverheid! Weg met die stuitende hoogmoed! Mensen zijn niet geschapen voor zuiverheid, mensen zijn geschapen om te proberen hier in de aardse modder lichaam en geest bijeen te houden, en tijd en eeuwigheid. Soms is het nodig te zondigen ter wille van een hoger goed.”

In het hele boek geeft Frans Willem Verbaas de lezer een schat aan prachtige dialogen, wijsheden, paradoxale geloofskwesties en inzichten. Dat alleen al maakt het lezen en herlezen van zo’n verhaal heel interessant. Namelijk, de hokjesgeest, fake nieuws en de door algoritme gegenereerde bubbels via social media vervreemden ons ook nu nog op ‘onechte’ wijze van het heilige vuur binnenin ons