Filosofisch debuut over moederliefde en verlies

Helen Fisher studeerde psychologie en deed onderzoek voor het Royal National Institute of Blind People. Van beide ervaringen verwerkte ze elementen in een manuscript. Na meerdere afwijzingen kreeg ze een onverwachte en laatste kans op nog één beoordeling en zo ontstond toch haar debuut: Ver weg, dichtbij, inmiddels benoemd tot Sunday Times-bestseller en naar het Nederlands vertaald door Marion Drolsbach.

Faye heeft haar leven goed op orde. Ze heeft twee prachtige dochters, een liefhebbende man en een fijn netwerk van vrienden dat voor haar klaarstaat. Toch worstelt ze nog wel eens met het verlies van haar moeder toen ze jong was. Ze heeft weinig herinneringen aan haar en nog genoeg onbeantwoorde vragen in haar achterhoofd. Wanneer Faye een oude foto vindt en herinneringen ophaalt, verandert haar leven binnen een paar minuten. Ze is plotseling afgereisd naar het verleden, enkele jaren voordat haar moeder overleed. Ineens krijgt Faye de kans om haar moeder beter te leren kennen, net als zichzelf als 8-jarige, en hoopt zo antwoorden te vinden om haar verleden achter zich te laten. Maar kan Faye dat wel?

De start van het verhaal is vrij onbeholpen en verwarrend. Voornamelijk door de constante wisseling in de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Een chronologische volgorde is ver te zoeken en de auteur spreekt de lezer op een directe manier aan. Qua verhaallijn vinden er ook uitschieters plaats, zo gaat het over geloof, over de carrière van Eddie, Faye’s man, over dingen waar haar blinde vriend mee kampt, over experimenten die ze uitvoert voor haar werk. Eerst lijkt het dat deze onderdelen weinig met elkaar te maken hebben. Dit is even wennen, want het kan de focus van het verhaal halen. Naarmate het verhaal vordert neemt dit af en komen de lijnen van alle onderdelen steeds dichter bij elkaar. De focus wordt weerlegd van het dagelijks leven naar het afreizen naar het verleden wat verbazing en mysterie met zich meebrengt.

Er gaat veel aandacht uit naar de gevoelens en gedachten van Faye. Deze kunnen nogal eens van de hak op de tak gaan zonder dat de aanleiding daartoe heel duidelijk is. Het bemoeilijkt de verhaallijn, maar niet altijd in slechte zin. Het geeft de lezer namelijk regelmatig iets om over na te denken. Soms bevatten deze details de meest willekeurige vergelijkingen of opmerkingen en wat Fisher er precies mee wil overbrengen op de lezer is niet altijd even duidelijk. Toch weet ze zo nu en dan een sterk en emotioneel beeld te schetsen waardoor het verhaal meer tot leven komt.

‘In mijn hoofd heb ik een paar vluchtige beelden van mijn moeder, maar dat zijn net vlinders: fragiel, en ze zweven mijn gezichtsveld in en weer uit voordat ik ze goed heb kunnen bekijken.’

Hoewel de filosofische gedachtegangen meer diepgang in het verhaal brengen, blijven de dialogen toch wel het interessantst om te lezen. Tussen Faye en haar moeder, maar vervolgens ook in het heden als ze met mensen over haar ervaringen praat. Het hoofdpersonage gaat door al deze gesprekken op een andere manier naar haar verleden en toekomst kijken. Ze wordt geconfronteerd met wat haar rol, haar verleden, te maken heeft met haar huidige plek in de samenleving. Deze openbaringen beïnvloeden ook de mindset van de lezer. Naar welke tijd zou jij terug willen gaan? Wat zou je dan in de toekomst anders doen?

Zoals genoemd bevat het verhaal enkele filosofische gedachtegangen, maar daarnaast ook wat religieuze aspecten. Faye gelooft in eerste instantie niet per se in een God, haar man wel. Maar al haar ervaringen brengen haar overtuigingen aan het wankelen en zo filosofeert ze meer en meer over het bestaan van een hogere macht. Dit element zal niet alle lezers aanspreken, maar het is een terugkerend onderwerp en blijkt van vrij groot belang. De dingen die Faye meemaakt zijn niet zomaar te verklaren en ook het geloof en vertrouwen van haar naasten zijn van invloed op Faye en haar beslissingen.

In de tweede helft van het verhaal wordt de context van Faye’s leven steeds duidelijker en de chronologie in het verhaal neemt toe. Net als de complexiteit van het verhaal. De ‘regels’ van het tijdreizen bijvoorbeeld. Wat hebben Faye’s beslissingen teweeggebracht in het verleden, het heden en de toekomst? Hoe meer hier duidelijkheid in komt, hoe complexer het verhaal in elkaar blijkt te zitten. Hierdoor is dit gedeelte veruit het sterkst in het hele verhaal. Het blijkt een diepgang te bevatten waar je naderhand nog langer over na kan denken. Met een vrij spectaculair en niet al te voorspelbaar einde wordt Faye’s avontuur afgesloten.