Historisch! Maar komt als roman nog niet helemaal uit de verf

Hoewel ik graag historische romans lees en de boeken van Chris Houtman hier op Hebban over het algemeen hoog (met 4 sterren) gewaardeerd worden, las ik nog niet eerder een boek van deze schrijver.

Met ‘De Veleda voorspelling, een vrouw in verzet tegen Rome’, is daar verandering in gekomen. Met name omdat het hier gaat om de vrijheidsstrijd gevoerd door vrouwen (de naam Bouddicca trok mijn belangstelling) en met een vrouw als hoofdpersonage verwachtte ik een verhaal met een andere invalshoek op de Romeinse tijd te lezen.
Verder verwachtte ik een goed geschreven verhaal, waarin de historische setting goed uitgewerkt is en de karakters ruimte krijgen voor ontwikkeling.
Het verhaal begint in Rome in het vierde regeringsjaar van keizer Nero waar we kennis maken met Gaius Plinius Secundus, een oud-cavalarieofficier, die twee jaar geleden is teruggekeerd naar Rome na lange tijd te hebben gediend in Boven- en Beneden-Germania. Hij wil het strijdtoneel verlaten om zich toe te leggen op zijn levenswerk, het schrijven van de Naturalis Historia. Om zich hier ten volle aan te kunnen wijden en met een wispelturige keizer als Nero aan het hof, is het belangrijk dat hij de aandacht zo weinig mogelijk op zich gevestigd weet….

Tegelijkertijd krijgt Elfleda, zeventien jaar, priesteres in opleiding, opgegroeid bij een oude zieneres in het Heilig Woud van Baduhenna, de opdracht om zich als gijzelaar naar het hof van Rome te begeven. Haar stam, de Friezen, wil een nieuw bondgenootschap sluiten met de keizer en daar hoort wat tegenover te staan. Aurinia, de oude zieneres waar Elfleda door opgeleid is, eist echter dat eerst de goden geraadpleegd worden. En zo ontmoet Elfleda de Veleda, een door de Germanen vereerde zieneres, die haar een speciale opdracht geeft, alvorens haar tocht naar Rome voort te zetten.

Dit wordt een avontuurlijke tocht waarin Elfleda nieuwe vriendschappen maakt, ontdekt wie mogelijke vijanden zijn, zich uit benarde situaties weet te redden en haar eerste ervaringen met visioenen opdoet. En het is niemand minder dan Plinius, die omdat hij een vriend van haar vader is, het op zich neemt om haar te leren lezen en schrijven. Zo raakt ze steeds beter op de hoogte van de Romeinse cultuur en de machtspolitiek aan het hof.

Dat geldt ook voor de lezer die met haar meereist door het Romeinse Rijk in de tijd van 58 – 61 na Christus. Die krijgt veel historische informatie en een duidelijk beeld van hoe het land er in die tijd uitzag; van de nederzettingen langs de limes tot in Rome, van het dagelijkse leven in de stad en daarbuiten en van de historische gebeurtenissen die er plaatsvonden.

Deze informatie wordt op verschillende manieren gegeven: verweven met het verhaal; door verhelderende noten, geplaatst in aparte tekstkaders die soms ook foto’s bevatten. De noten zijn nuttig en de informatie in de kaders is interessant, maar verstoren soms het verhaal. Het zou fijn zijn als deze een plek achter in het boek hadden gekregen en omdat er zo veel plaatsnamen in voorkomen en er veel gereisd wordt, zou een kaart prettig zijn.

De passages waarin Elfleda de Veleda ontmoet, en ook die waarin ze andere heiligdommen bezoekt en priesteressen ontmoet zijn interessant en mooi beschreven. Maar ik had verwacht dat het karakter van Elfleda beter zou worden uitgewerkt. Hoewel ze de hoofdpersoon is, kom je niet veel aan de weet van haar achtergrond; veel van haar gedachten en gevoelens blijven oppervlakkig en er is geen sprake van overdenkingen en diepgaande inzichten. Dat vind ik een gemiste kans. Dat geldt overigens ook voor de andere personages waardoor de relaties met de (historische personages) minder diepgang krijgen en soms een abrupte wending nemen.

Hoewel de schrijver heel veel zaken aanstipt wordt er weinig echt uitgewerkt. De schrijver voert de wereld op als een plek van strijd en macht. Hij plaatst de macht van Rome tegenover die van de Germanen, maar laat ook zien hoe de Romeinse invloedssfeer ervoor zorgt dat er ongelijkheid en daardoor verdeeldheid ontstaat binnen de minder georganiseerde Germaanse stammen. We krijgen een beeld van de absolute macht die in handen van de wrede en wispelturige keizer Nero leidt tot seksuele uitspattingen angst voor samenzwering, machtsmisbruik en vervolging. Ook is er aandacht voor de macht van de Priesteressen die een aparte plek innemen door hun band met de goden en speciale kwaliteiten waardoor ze via visioenen en voorspellingen hun invloed kunnen doen gelden. Eigenlijk wordt elk personage geschetst in het teken van macht: mensen proberen macht te verwerven (door kennis, opleiding maar ook door misleiding en misbruik van fysieke kracht), te omzeilen (door de juiste contacten aan het hof, vriendschappen te gebruiken), de macht naar hun hand proberen te zetten, hun macht te misbruiken. Ook vriendschapsrelaties staan vaak in het teken van macht.
Hoewel dit ongetwijfeld een belangrijk thema is en het een wrede wereld was, komen de diepere menselijke beweegredenen onvoldoende aan de orde waardoor het boek naar mijn mening een te eenzijdig beeld neerzet.

Daarom vind ik dit boek als roman minder geslaagd, wat niet wegneemt dat ik er veel van geleerd heb en mijn interesse voor deze tijd is toegenomen.