Een boek dat zich niet gemakkelijk prijsgeeft
Johan de Boose (Gent, 3 mei 1962) is een Nederlandstalige Belgische schrijver, dichter, acteur en publicist. De Boose studeerde Slavische talen en Oost-Europakunde aan de Universiteit Gent.
Het Vloekhout
Het Vloekhout (2018) is het derde afzonderlijk te lezen deel van de romantrilogie eveneens genaamd Het vloekhout. Deel 1 Gaius (2013) en deel 2 Jevgeni (2014) zijn vernoemd naar personages die ook in dit laatste deel een rol spelen.
Meteen al in de proloog wordt duidelijk dat schrijver Johan de Boose een kritische instelling inneemt ten aanzien van het geloof:
‘Ik geloof allang niet meer in goden. Ik geloof dat de mens zijn god of goden zelf schept, niet andersom’.
Die kritische instelling geeft de schrijver mee aan zijn ‘hoofdpersoon’, het vloekhout.
Vervolgens bevinden we ons in de woestijn van Palestina waar een boom wordt gekapt voor de kruisiging van de profeet Jesjoea:
‘Ik, die zo graag mijn lot wilde ontstijgen, verlang er nu naar om met mijn verminkte voeten in het zand te blijven staan, overgeleverd aan de geest van de woestijn. Ik, die koste wat het kost weg wilde, wil nu blijven. Ik, die niet op één plek wilde leven, zal eeuwig heimwee hebben naar die plek. Wat is er mis met mij?’
Het Vloekhout verwijst naar een deel van het kruis van Christus, het symbool van Christus’ opoffering en, meer in het algemeen, van het christelijk geloof. In de middeleeuwen verbreidde het kruis zich als symbool van het kerkelijk gezag en het nam verschillende vormen aan, zoals het Andreaskruis en het Taukruis. Daarnaast werd het kruis attribuut van Heiligen en sommige typen (het Dubbelkruis) waren voorbehouden aan de Paus.
Het Vloekhout in de roman volgt echter een andere ontwikkeling. Het krijgt van de schrijver een bewustzijn en een stem en wordt voorgesteld als een neutrale toeschouwer, die zich verwondert over de mens, dat vreemde wezen:
‘Waar is jullie heer?’ vraag ik. Wat heeft hij bevolen? Jullie, mensen, willen per se een heer hebben. Jullie verzinnen je heer. Jullie noodlot noemen jullie je heer.’
Met het hout als verteller maken we een reis door de tijd die begint met het bijbelverhaal en eindigt in onze tijd. Elk hoofdstuk speelt in een andere tijd en vormt een afgerond verhaal waarna het hout van eigenaar verandert. Daarbij is het niet zozeer de gewiekstheid van het vloekhout, maar de door de mens aan het hout toebedachte rol van icoon, talisman, brief, en mascotte die ervoor zorgt dat het elke keer weer overleeft, of op tijd wegkomt om vele jaren later weer ergens op te duiken. Dat het vaak in Rusland opduikt zal niet geheel toevallig zijn, aangezien de schrijver Oost-Europakenner is.
De tekst is uitermate knap geschreven en bevat tal van filosofische overwegingen door middel van verwijzingen, omkeringen, woordspelingen, beeldspraak een parabel. Dat zorgt ervoor dat je het ene moment geniet van de mooie zinnen, maar een volgend moment het spoor bijster raakt in het door de schrijver gespeelde spel tussen verbeelding en werkelijkheid. En ook als je denkt begrepen te hebben waar het om draait, ontdek je bij herlezing nog weer iets nieuws in de tekst.
Daarmee zijn de verhalen niet alleen een terugblik op het verleden, ze kunnen ook gelezen worden als een spiegel voor de hedendaagse mens en bieden overwegingen om na te denken over de toekomst. Eigenlijk is het hele boek een spiegel.
‘Dit is kijken, zegt hij, omdat niemand kijkt. Dit is het uitgestelde kijken, of de herinnering aan kijken. Of de hoop op kijken.’
Maar wat wil de schrijver nu eigenlijk zeggen? Heeft hij wel een boodschap? Of is het aan de lezer om zijn eigen waarheid uit dit geheel te destilleren? En hoe het met het Vloekhout afloopt? Ook daarvan zijn verschillende interpretaties mogelijk. Of toch niet ……..?
Kortom een boek dat zich niet makkelijk prijsgeeft, uitnodigt tot nadenken en discussie.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Miranda
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
