verhalend pamflet

Drie mannen uit drie generaties verzamelen zich in de Zuid-Iraakse stad Basra. Ze willen naar Koeweit, want vanuit dit land kunnen ze geld sturen naar hun families in Gaza. Ieder heeft zijn eigen reden om te vluchten, maar de gemene deler is dat Aboe Kais, As’ad en Marwaan na de Nakba van 1948 niet echt een menswaardig bestaan kunnen voortzetten/opbouwen in de Palestijnse gebieden. Met gelegenheidssmokkelaar Aboe al-Khaizoeraan, die ook zijn eigen verhaal heeft, doen ze onderhandelingen voor het laatste stuk door de brandende Iraakse woestijn.

Djûke Poppinga verzorgde naast de vertaling eveneens context bij de schrijver en persoon Ghassan Kanafani. Ze zag zijn portret vorige zomer nog op een tentoonstelling in Rafah hangen. Na de gewelddadige gebeurtenissen sinds najaar 2023 zal hij er wel niet meer zichtbaar zijn, stelt ze. Kanafani was (literair) vrijheidsstrijder en stem van de Palestijnen in het buitenland. Niet alleen had hij een mening over de Arabische landen die de Gazanen in de steek hadden gelaten, ook vond hij dat zijn landgenoten zich zelf meer moesten laten horen. Niet alleen zwijgend neerzitten, zoals de oudere Aboe Kais in het verhaal, maar bonzen op de muur en aandacht trekken zoals de jongere As’ad.

Het is één ding om op te schrijven dat een zweetdruppel direct verdampt op de hete tankwagen, het is iets anders om het de lezer bijna te laten voelen. Dat de drie mannen zich vrijwillig “maximaal zeven minuten” in de allesverstikkende hitte van de tankwagen laten opsluiten om zo de grens overgesmokkeld te worden, zegt alles over de Palestijnse hopeloosheid waaruit ze vandaan komen.
Wat het vreemdst is om te beseffen na dit verhaal, dat net zo goed een pamflet kan zijn? Dat Kanafani het begin jaren 1960 schreef, maar dat het net zo goed van vorig jaar had kunnen zijn.