Moederliefde, een moordenaar als je niet zorgeloos bent.
In de tweede helft van de negentiende eeuw vormde de stad Cincinnati in Ohio een schakel in de zo genoemde Underground Railway, de route waarlangs slaven uit het zuiden van de Verenigde Staten vluchtten en hulp konden verwachten. In 1987 schreef Toni Morrison de roman Beloved, in vertaling Beminde. Het verhaal is gebaseerd op de geschiedenis van Margaret Garner, een slavin die in Kentucky ontsnapte aan de slavernij en naar Cincinnati vluchtte, nadat ze uit wanhoop en liefde haar eigen kinderen had omgebracht.
Sethe is zwanger wanneer ze uit Kentucky weet te ontsnappen. Zwaar gehavend, haar rug kapotgeslagen, haar voeten bloot en pijnlijk, valt ze ergens neer. Amy, een blank meisje, blijkt haar reddende engel. Ze verzorgt Sethes wonden en helpt haar bij de bevalling. Met haar kind op de rug gebonden komt ze in Cincinnati, waar haar schoonmoeder woont. Bij haar trekt ze in met dochter Denver. Het een en ander betekent niet dat ze rust krijgt. In het huis spookt het en de beide vrouwen zijn ervan overtuigd dat het de onrustige geest van Sethes eerste overleden dochtertje is, die rondwaart en hun leven verstoort.
Als Denver een jaar of veertien is, komt er plotseling een jonge vrouw aanlopen. Baby Suggs, de schoonmoeder van Sethe is inmiddels overleden. De vrouw vertelt dat ze ‘Beminde’ heet, zij trekt bij Sethe en Denver in. Toen het eerste kind van Sethe overleed, werd er op het grafje een steen geplaatst, waarop slechts ‘Beminde’ stond, er was geen geld voor meer letters… Sethe neemt de vrouw op in haar huis en vanaf dat moment bepaalt zij het leven van de vrouwen op een geheimzinnige manier.
Van de eerste pagina tot de laatste houdt de schrijfster de lezer vast in een beklemmende greep. Allereerst wordt het verhaal niet chronologisch verteld, waardoor de verschrikkelijke gebeurtenis, die de kern van het verhaal vormt, slechts mondjesmaat doorsijpelt. Bovendien wordt de geschiedenis belicht vanuit verschillende perspectieven. Ieder heeft zo zijn kijk op de gebeurtenissen. Denver wil alleen verhalen horen waar ze zelf een rol in speelt en de wijze schoonmoeder raadt Sethe aan alles goed te overdenken en het dan los te laten. De stijl draagt ook zeker bij aan de beklemming. De zinnen zijn kort, maar altijd raak. Geen diepgravende filosofieën, daar is geen ruimte voor in een slavenleven. De vertaling riep daardoor aanvankelijk wat vragen op, maar met de Engelse versie ernaast, werd dat anders. Respect voor vertaalster Nettie Vink, een knap stuk werk!
Die beklemming komt bijvoorbeeld tot uiting wanneer Paul D. nadenkt over de misdadige manier waarop hij opgesloten zat:
‘Dat hij zich herinnerde dat hij bevend in een ingebouwde kist in de grond zat. Dankbaar voor de dag, want dan werkte hij in de mijn, als een molenpaard en als hij een hamer in zijn handen had beefde hij niet.’
Als Beminde in een kort hoofdstuk aan het woord komt, rijst haar taal op uit een mist, leestekens zijn er niet meer, wel zijn er lange spaties; ze komt uit het ongerijmde. Het wordt bijna wrange poëzie.
‘ik ben niet apart van haar ik hou nergens op haar gezicht is mijn gezicht en ik wil op de plaats zijn van haar gezicht en ik wil er ook naar kijken een heet hangijzer’
Een en ander geeft de roman een complexe gelaagdheid. Verwarring, ontreddering en vernedering zijn sterk voelbaar. Toni Morrison is een van de grootste Afro-Amerikaanse auteurs, toch heeft het lang geduurd voor die waardering er voor haar kwam. In 1993 ontving zij de Nobelprijs voor de literatuur, de eerste, en tot nu toe enige vrouw met haar achtergrond die deze eer te beurt viel. Ook ontving ze de Pulitzer Prize voor Beloved, in 1987. Voor het grote Amerikaanse publiek werd ze pas echt bekend toen Oprah Winfrey haar onder de aandacht bracht en de hoofdrol speelde in de film Beloved.
Morrison schreef niet alleen over haar volk, zoals ze zelf zei, maar juist voor de mensen die haar geschiedenis deelden. Overigens was de slavernij zeker niet haar enige onderwerp, in 2012 nog schreef ze Home over de Verenigde Staten na de Koreaanse oorlog. Dit jaar is ze overleden, ze liet ons een rijke erfenis na. Haar boeken moesten én moeten gelezen worden, makkelijk is dat niet, maar een keer gelezen, betekent nooit meer vergeten. En daar gaat het om.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Miriam Vaz Dias
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
